Іш қатудың дифференциальды диагностикасы

1. Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтикалық академиясы Іш қатудың дифференциальды диагностикасы

Орындаған: Серикова А.С.
Қабылдаған: Югай Н.В.
712-топ ЖТД
Шымкент 2017

2.

• Айналма ішегінің аурулары
Аурудың негізгі симптомдары:
• 1) Ішектен қан ағу. Қан қорыған нәжіспен немесе толық қорымаған
нәжіспен қоса ағады.
• 2) Нәжістің ұзақ уақыт шықпауы және іш өтуі. Бұл екеуінің бір-бірімен
алмасуы.
• 3) Нәжістің түсі өзгерген. Ол шырышты, іріңмен, қанмен аралас.
• 4) Нәжіс шығару іштің ауырсынуын шақырады. Ауру адамның жиі-жиі
дәретке шыкқысы келеді (тенезмдер).
• Басталған ауру – науқастың жағдайын күннен күнге ауырлата түседі.
Үйқы бұзылады, бас айналады, буындар ауырады, ауру жүдейді,
арықтайды.
• Науқас адамның шағымдары көп және әр түрлі. Кейде оның
шағымдары ойық жаралы колитпен еш байланыссыз.
• Жалпы көріністері - арықтау, қызу (субфебрилитет), қан азаюы,
гемоглобин, лейкоцитер азаюы, тамырсоғысының жиіленуі, қан
кысымы төмендеуі, бауыр және көк бауыр ісінуі.

3.

• Аурудың іші кебеді, ішек ауырғыш, тоқ ішек катты,
қалың, ауырғыш "арқанша" сезіледі. Кейде бауыр
және көк бауыр үлкейеді.
• Саусақпен тік ішекті тексергенде ішектің ісініп
қалыңданғаны анықталады.
• Дене терісі кұрғақ,қышиды. Пиодермия, шаш түседі,
тырнақтар сынғыш.
• Аурудың симптомдарын жеке, жалпы деп екіге
бөлуге болады:
Жеке көріністері - ішектен қан кету, іш өтуі, желдің
шықпауы, тоқ ішектің, тік ішектің қалыңдануы, anus
айналасы терісінің мацерациялануы, ішек
ауырсынуы.

4.

• Аурудың клиникалық ерекше 3 түрі бар:
Бірінші түрі - тез ауырланатын ойық жаралы колит ішектің диффузды қабынуына ұшыратып, қысқа уақытта
ауру адамды әлсіретіп жұмыс қабілетінен айыратын түрі.
Екінші түрі - Ұзакқа созылатын, аурудың жалпы жағдайын
аздап ауырлатады. Тоқ ішектің сол жақ бөлшегін ғана
қамтитын түрі.
Үшінші турі -аурудың жеңіл түрі. Аурудың жалпы жағдайы
өзгермеген. Іштің кебуі, өтуі, нәжістің шықпауы
жоқ.Колиттің ауыр түрінде көптеген асқынулар кездеседі.
Тік ішекпен сигма ішегінде көптеген полиптер өседі. Бұл
полиптердің қатерлі ісікке айналу қаупі зор. Жаралардың
орнында ішекті тарылтатын тыртықтар пайда болады.
.

5.

• Ойық жарадан қан ағуы жедел немесе
созылмалы анемияға ұшыратады.
• Ішектің қабынуы және ойық жаралары
парапроктитке (тік ішек айналысы майының
іріңдеп қабынуына) әкелуі мүмкін.
• Ойық жаралы колит ауруы тері, буын, көз
(кератит), құлақ ауруларына да үшыратуы
мүмкін.

6.

• Ойық жаралы колиттің диагнозын анықтау
үшін ректороманоскопияның және
фиброколоноскопияның маңызы зор. Бұл тәсілдер тік
және тоқ ішектің ішкі кілегейлі қабатының жағдайын
көзбен көріп ондағы ойық жараны, полипті, қан ағуын
т.б. өзгерістерді анықтауға көмектеседі.
• Рентгеноскопия, рентгенографиямен - ойық жаралы
колитте ішектің кілегейлі қабатының суреті өзгеруі,
гаустрация жоғалуы, полипоз, стриктура т.б. өзгерістер
анықталады.
• Лабораторлы тексерістермен - анемия, лейкопения,
диспротеинемия, протромбин, калий, кальций
кемістіктері, қан аққыштығы анықталады.
• Копроскопиялы тексерістер нәжісте қан, шырыш, ішек
эпителиі, қорытылмаған еттер қалдығын көрсетеді.
• Нәжістегі флораның антибиотиктерге төзімділігі
анықталады.

7.

• Метаболизмдік синдром негізінде инсулинге резистенттілік пен
компенсаторлы гиперинсулинемия және жүректің ишемиялық
ауруы мен оның асқынулары, сонымен қатар қант диабеті 2 типі
дамуының жоғары қаупімен жүретін метаболизмдік,
гормональді және клиникалық бұзылыстар кешені .
• Метаболизмдік синдромның келесі компоненттерін ажыратады:
инсулинге резистенттілік, гипергликемия, артериялық
гипертензия, гипертриглицеридемия, тығыздығы жоғары
липопротеидті холестериннің деңгейінің төмендеуі немесе
тығыздығы төмен липопротеидті холестерин деңгейінің
жоғарлауы, глюкозаға толеранттылықтың бұзылысы немесе
қантты диабет 2 типі, абдоминальді типті семіздік, зәр қышқылы
алмасуының бұзылысы, микроальбуминурия, полицитемия,
натрийдің жиналуы.

8.

• Қауіп факторлары.
– Организмде липид алмасуының бұзылысы салдарынан,
организмге артық май қыш-қылының жиналуы.
– Инсулинорезистентность –
инсулинге деген төзімділіктің пайда болуы, яғни инсулин дегейі
өседі.
– Қантты диабет 2-типі
– Артериалды гипертензия –
метаболизмдік синдромда көрініс беретін клиникасы,
бұл кезде артериялық қан қысымы түнгі уақытта да төмендемейді.
– Артықша салмақ – бұл жағдай жүрекқан тамыр ауруларының қауіп қатерін жоғарлатады.
– Гиподинамика.
– Бауырдың майлы гепатозы
– Мочевина қышқылының алмасынуының бұзылысы
(гиперурикемия немесе подагра).
– Әйелдерде постменопаузалдық кезең.
– Эректилді дисфункция.

9.

• Диагностикасы
• Метаболизмдік синдром деп диагноз қою үшін
төмендегілердің 1/3 болуы керек:
• Іш айналымы ер адамдарда-102см, әйелдерде-88см
ден жоғарылап кетсе...
• -102 см
• -88 см
• Артериялық қан қысымының 130/85 мм/с.б.д нен жоғары
болса...
• Қанда қанттың денгейі 6.1 ммоль\л жоғарылап кетсе...
• Липопротеидтер тығыздығының денгейі төмендеп
кетсе ерлерде 1 ммоль\л, әйелдерде 1.3 ммоль\л ден.

10.

• Заманауи диагностикалау тәсілі
– Семіруге алып
келетін тұқым қуалайтын аурыларын анықтау.
– Семіру дәрежесін анықтау.
– Пероральды глюкоза беріп 2 сағаттан кейін қан
құрамындағы глюкозаның денгейін анықтау.
– Тәуліктік АҚ на бақылау жүргізу керек.
– Қанды лабораториялық тексеру (холестерин, зәр
қышқылы, кортизола, альдостерон, ренин,
адренокортикотропды гормон [АКТГ], пролактин,
тиреотропты гормон, трийодтиронин, тироксин
т.с.с.)

11.

• Иструменталды тексеру
– Компьютерды томография (гипофиз және
бүйрек үсті безін тексреу керек).
– Магнитты резонансты томография (гипофиз
және бүйрек үсті безін тексреу керек).
– УДЗ мен қалқанша безін тексеру керек.

12.

Артқы өтістің сызаты (аналдық сызат) –
дефекация кезінде жəне одан кейінгі айқын
ауыру сезімімен, кейде нəжісте аз мөлшерде
қанның болуымен көрініс
• табатын артқы өтістік аймақ терісінің көлденең
дефекті. Артқы өтіс пен тік ішектен қан кетулер
артқы өтістің сызатын, геморрой, дивертикулез,
ангиодисплазиялар, ішектің қабыну
ауруларында, ісіктер мен ишемиялық колит
кезінде дамиды

13.

• Диагностика критерилері
Шағымдар мен анамнез: үлкен дəретке барған кезде ауыру,
қан кетулер пайда болады. Ауырсынулар үлкен дəреттен соң
ашытып, қадалып бірнеше минуттан бірнеше сағаттарға дейін
созылады, олардың интенсивтілігі өте маңызды.
• Физикалық тексеру: артқы өтістік өзек қабырғасының дефекті
сызықтық немесе пішіні үшбұрышты, ұзындығы 1-2 см, Хилтон
сызығынан жоғары ауыспалы қатпарға
• жақын орналасқан жəне тікішек - артқы өтістік сызыққа дейін
немесе одан жоғары жайылған сызат; дефекация актінің
қиындауы, артқы өтістік қысқыштың спазмы; қан кетулер. Егер
сызат орталық сызық бойынша орналаспаса, онда Крон ауруына
күдік туады.
• Лабораторлық зерттеулер: тəн емес.
• Инструменталдық зерттеулер: тəн емес.

14.

• Негізгі диагностикалық шаралар тізімі:
• 1. Қанның жалпы талдауы (гематокрит, гемоглобин,
ЭТЖ).
• 2. Мерез жəне АИВ қан талдауы.
• 3. Нəжістің құрамында жасырын қанды анықтау.
• 4. Ректоскопия.
• 5. Ректороманоскопия.
• 6. Тоқішектік эндоскопия.
• 7. Тік жəне жиек ішетерді қатар констрасттау.
• 8. Іш қуысының төменгі жағының рентгенографиясы.
• 9. Ирригоскопия.
• 10. Тоқ ішекті рентгеноконтрастты зерттеу.

15.

• Аурулардың диагностикасы және емдеу
хаттамалары (Приказы №764 - 2007, №165 –
2012)Метаболический
синдром
Клинические протоколы МЗ РК – 2014
Айналмалы ішек МЗ РК-2013