Criollo öncüler. Eski diller, yeni modeller

1. Criollo Öncüler(Креольские пионеры) Eski Diller, Yeni Modeller

2. Criollo Öncüler:

Tanim.
Bu kavram,Latin Amerika’nın
sömürgeleştirilmesi sürecinde ortaya çıkmış bir
kavramdır. Sömürgelerde doğmuş, İspanya veya
İber yarım adası (Пиренейский полуостров)
kökenli ikinci sınıf vatandaş muamelesi gören ve
bu ezilmişlik nedeniyle bölgede milliyetçilik
akımının temelini oluşturmuş kesimdir.
.

3.

Yani
bunlar, safkan (чистокровный) Avrupalı
olmakla birlikte Amerika'da (Kuzey veya
Güney) doğmuş kişilerdir. Terim daha sonra
Avrupa dışında herhangi bir yerde doğmuş
olanları kapsayacak şekilde genişlemiştir.
Benedict Anderson kitabında dünya üzerindeki
ilk milliyetçilik akımlarından birinin bunlar
tarafından ortaya çıktığı iddia edilmektedir.

4. Criollo Aydınlanması

18. yüzyıl sonlarında Latin Amerika’da milliyetçi hareketler
başlamıştır. Aydınlanma sonrasında criollolar yerli, kızılderili gibi
tabirler yerine ulus kavramının koyulmasında öncü oldular. O
zamanlarda Latin Amerika’da sosyal tabakalaşma daha çıkmadı. Alt
sınıf olarak gösterilen yerlilerin de ayaklanması güçlendi.  İspanya
yönetimi güçsüz kaldı ve bu güçsüzlüğün farkında olduğu için belki
de, merkeziyetçi politikalarına daha fazla baskıyı eklemişti. Criollolar
tarafından başlatılan bağımsızlık mücadelesinin sebebi olarak, baskı
ve ayaklanma korkusuna ek, Aydınlanma Çağını da bir etken olarak
saymak mümkün. 19. yüzyıla girildiğinde Latin Amerika
aydınlanmacı fikirlerle tanışmıştı. Bu tanışma ile criollolar merkezi
yönetime karşı harekete geçti ve Latin Amerika’da bağımsızlık
savaşları başladı.

5. Eski Diller, Yeni Modeller

Benedic
Anderson’un savunduğu yazılı dil, milli
kimliklerin oluşturulmasında çok önemli bir yere
sahiptir. Yazı, bir toplumdaki bireylerin ortak
dayanışma hissetmelerini sağlayabilmektedir. Bir
toplumda okuma yazma bilmeyenlerin oranı hayli
yüksek olsa bile, o toplumda yazı, milli bilincin
güçlendirilmesine katkı sağlar. Yazılan şeyi okunduğu
zaman anlamak, bireyi toplumun bir parçası olarak
algılamaya zorlar.

6.

Anderson,
milleti
hayal etmeyi mümkün kılan en önemli gelişme
 
olarak,kutsal dillerin itibarını
(репутация) kaybetmesini ve ibadetin yerel
dillerde yapılmasını savunur.

7.

15 yüzyılın sonlarında Avrupa‟nın büyük kentlerinde dinsel ve
bilimsel çalışmalar için kullanılacak kitapların basılması
işlevini gören matbaalar (распетачывание) ortaya çıkar. 16
yüzyıldan itibaren Avrupa‟daki halklar arasında konuşulan
dillerde üretilen edebiyat, Latince‟ye oranla çok daha önemli
bir yer kazanmaya başladı. Kutsal sayılan Latince karşısında
aşama aşama ana dillerin güçlenmesi gerçekleşmiştir. Latince
okuyup yazan elit kesim bir yana, halklar kendi dillerinde
okuyup yazmaya başladı. Bu gelişmenin bir sonucu olarak,
belli bir topluluktaki elit kesim giderek evrenselliğini bir tarafa
bırakarak, milli değerleri sahiplenmeye başladı. İngilizce,
Almanca ve Avrupa‟daki diğer dillerdeki edebiyat
ürünleri arttı. Böylelikle milli kültürlerin gelişmesi sağlandı.