Similar presentations:
Wstęp do ekonomii
1. Wstęp do ekonomii
PJATK 2015/161
2. Podstawowe pojęcia i terminy
Ekonomia?Oikonomikos vs chremastics
Chremata – bogactwo
Oikos – dom, gospodarstwo, nomos – prawo
Economia = prawa dotyczące zarządzania
gospodarstwem
PJATK 2015/16
2
3. Podstawowe pojęcia i terminy
Ksenofont (439-355 p.n.e.)Oikonomikos
Adam Smith (1723-1790)
An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of
Nations (1776).
(Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów)
PJATK 2015/16
3
4. Mikroekonomia i makroekonomia
Mikroekonomia – „małe” jednostkigospodarcze
konsumenci
producenci
właściciele środków produkcji
PJATK 2015/16
4
5. Mikroekonomia i makroekonomia
Makroekonomia – „duże gospodarstwa”wielkie agregaty – PKB
globalna podaż i globalny popyt
bezrobocie
inflacja
wzrost gospodarczy
handel międzynarodowy
PJATK 2015/16
5
6. Ekonomia pozytywna i normatywna
Ekonomia pozytywna – zajmuje sięobiektywnym opisywaniem faktów.
Ekonomia normatywna – opiera się na
(subiektywnych) sądach wartościujących.
PJATK 2015/16
6
7. Ekonomia pozytywna i normatywna
Społeczeństwo powinno zapewnićwszystkim obywatelom mieszkania.
W Wielkiej Brytanii stopa bezrobocia jest
obecnie niższa niż we Francji.
Warszawska giełda odnotowała ostatnio
wzrost.
PJATK 2015/16
7
8. Ekonomia pozytywna i normatywna
Płaca minimalna jest czymś absolutnieszkodliwym ponieważ powoduje wysokie
bezrobocie i inflację.
Bogaci powinni być dużo wyżej opodatkowani
niż biedni.
W przypadku dóbr luksusowych obniżenie ceny
spowoduje obniżenie wielkości popytu na te
dobra.
Obecny rząd jest najlepszym/najgorszym
rządem w historii kraju.
PJATK 2015/16
8
9. Podstawowe pojęcia i terminy
Dobra ekonomiczne versus dobra wolne(powietrze; woda?)
Rzadkość zasobów:
ziemia
siła robocza
kapitał
PJATK 2015/16
9
10. Podstawowe pojęcia i terminy
Wybór racjonalny versus wybór realnyhierarchia potrzeb (cieknący dach?)
dostępność środków (stan konta?)
Kryteria dokonywania racjonalnego wyboru:
uzyskanie maksymalnego rezultatu przy wykorzystaniu
minimum środków (10 czekolad w Tesco czy na stacji
benzynowej?)
uzyskanie maksymalnego rezultatu z danych zasobów
(50 zł na placki ziemniaczane czy sushi?)
PJATK 2015/16
10
11. Koszt alternatywny (koszt utraconych możliwości)
Koszt alternatywny (koszt utraconychmożliwości) podjętej decyzji to potencjalne
możliwości utracone w skutek podjęcia tej
decyzji.
PJATK 2015/16
11
12. Koszt alternatywny
Jednostki:Snickers zamiast Marsa
Studia w PJATK zamiast nowego
samochodu
Wakacje na Florydzie zamiast naprawy
dachu
PJATK 2015/16
12
13. Koszt alternatywny
Firma:Nowy komputer zamiast nowego faksu
Nowi pracownicy zamiast nowej
ciężarówki
Rząd:
Nowe drogi zamiast nowych szpitali
Nowa broń zamiast zasiłków
PJATK 2015/16
13
14. Wstęp do mikroekonomii – podstawowe pojęcia
PJATK 2015/1614
15. Podstawowe pojęcia
Wartości krańcowe (marginalne)Ceteris paribus
Struktura rynku
Elastyczność podaży i popytu
PJATK 2015/16
pppppp
15
16. Podstawowe pojęcia – wartości marginalne
Koszt/zysk/użyteczność:Całkowity (total)
Przeciętny (average)
Marginalny/krańcowy (marginal)
Źródło: blog.changeanything.com, neverstopfitness.com
PJATK 2015/16
16
17. Podstawowe pojęcia – wartości marginalne
Prawo malejącej użyteczności krańcowej:W miarę nabywania/spożywania kolejnych
jednostek danego dobra użyteczność każdej
dodatkowej jednostki jest coraz mniejsza.
Źródło: blog.changeanything.com, neverstopfitness.com
PJATK 2015/16
17
18. Struktura rynku
Konkurencja doskonałaMonopol
Duopol
Oligopol
Konkurencja monopolistyczna
Monopson
PJATK 2015/16
18
19. Konkurencja doskonała
Bardzo wielu producentów/sprzedawcówoferujących taki sam towar.
Źródło: zaletydiety.pl
PJATK 2015/16
19
20. Monopol
Na rynku jest tylko JEDENproducent/sprzedawca.
Źródło: kingkong.wikia.com
PJATK 2015/16
20
21. Duopol, oligopol
Duopol: na rynku jest dwóchproducentów/sprzedawców.
Oligopol: na rynku panuje kilku
producentów/sprzedawców.
Źródło: internationaltravelchick.com
PJATK 2015/16
21
22. Konkurencja monopolistyczna
Dość duża liczba producentów/sprzedawcówsprzedających podobne, ale nie identyczne
towary.
Źródło: guardian.co.uk
PJATK 2015/16
22
23. Monopson
Jeden odbiorca/kupujący.Źródło: usmilitary.com
PJATK 2015/16
23
24. Popyt (demand) i podaż (supply)
Główne czynniki mające wpływ na wielkośćpopytu konsumentów:
potrzeby
dochód
ceny
PJATK 2015/16
24
25. Cena (P) i popyt (D)
PParadoksy:
Paradoks Giffena
Paradoks Veblena
-
D
PJATK 2015/16
25
26. Cena i popyt – paradoks Giffena
Dobro Giffena – dobro niższego rzędu, które niema bliskich substytutów i którego konsumpcja
stanowi tak znaczącą część wydatków
konsumenta, że zmiana w jego cenie ma
znaczący wpływ na realny dochód konsumenta.
PJATK 2015/16
26
27. Cena i popyt – paradoks Veblena
Dobro Veblena – dobro luksusowe, którego cechądystynktywną jest wysoka cena
PJATK 2015/16
27
28. Elastyczność cenowa popytu
Edp =% zmiana popytu na produkt X
% zmiana ceny produktu X
Edp – w większości przypadków UJEMNA
PJATK 2015/16
28
29. Wartości bezwzględne
Wartości bezwzględne15
10
10
5
5
0
A
B
C
D
-5
-5
-10
-10
-15
PJATK 2015/16
29
30. Elastyczność cenowa popytu
Edp > 1 – popyt elastycznyEdp < 1 - popyt nieelastyczny/sztywny
Edp = 1 - elastyczność jednostkowa
Edp = 0 - popyt doskonale nieelastyczny/
sztywny (brak bliskich substytutów)
Edp = ∞ (nieskończoność) - popyt doskonale
elastyczny (konkurencja doskonała)
PJATK 2015/16
30
31. Elastyczność mieszana popytu
Edx(py) =% zmiana popytu na produkt X
% zmiana ceny produktu Y
PJATK 2015/16
31
32. Elastyczność mieszana popytu
1. Dobra komplementarne (kawa i śmietanka)Edx(py) – ujemna
Cena kawy ,ceteris paribus
Popyt na śmietankę
2. Substytuty (masło i margaryna)
Edx(py) – dodatnia
Cena masła ,ceteris paribus
Popyt na margarynę
PJATK 2015/16
32
33. Elastyczność dochodowa popytu
Edi =% zmiana popytu na produkt X
% zmiana dochodu
1. Dobra normalne:
- dobra podstawowe
- dobra luksusowe
2. Dobra niższego rzędu
PJATK 2015/16
33
34. Elastyczność dochodowa popytu
Dobra normalne: Edi > 01. Dobra podstawowe:
0 < Edi < 1
2. Dobra luksusowe:
Edi > 1
PJATK 2015/16
34
35. Elastyczność dochodowa popytu
Dobra niższego rzędu:Edi < 0
PJATK 2015/16
35
36. Wiedza ekonomiczna w jednym zdaniu: Tanstaafl
There Ain't No Such Thing As A FreeLunch
PJATK 2015/16
36
37. Ćwiczenie 1
Cena śliwek wzrosła o 12%, a popyt naśliwki spadł o 10%. Oznacza to, że popyt na
śliwki jest:
a) elastyczny
b) nieelastyczny
c) doskonale elastyczny
d) doskonale nieelastyczny
PJATK 2015/16
37
38. Ćwiczenie 1
Cena śliwek wzrosła o 12%, a popyt naśliwki spadł o 10%. Oznacza to, że popyt na
śliwki jest:
a) elastyczny
b) nieelastyczny
c) doskonale elastyczny
d) doskonale nieelastyczny
PJATK 2015/16
38
39. Ćwiczenie 2
Edx(py) dóbr A i B jest dodatnia. Oznacza to, żedobra A i B są:
a) niezależne
b) wolne
c) dobrami komplementarnymi
d) substytutami
PJATK 2015/16
39
40. Ćwiczenie 2
Edx(py) dóbr A i B jest dodatnia. Oznacza to, żedobra A i B są:
a) niezależne
b) wolne
c) dobrami komplementarnymi
d) substytutami
PJATK 2015/16
40
41. Ćwiczenie 3
Edi jest:a) zawsze ujemna
b) zawsze dodatnia
c) w większości przypadków dodatnia
d) w większości przypadków ujemna
PJATK 2015/16
41
42. Ćwiczenie 3
Edi jest:a) zawsze ujemna
b) zawsze dodatnia
c) w większości przypadków dodatnia
d) w większości przypadków ujemna
PJATK 2015/16
42
43. Ćwiczenie 4
Edp dobra X = 0. Oznacza to, że:a) jeśli zmieni się cena dobra X, popyt na X
pozostanie taki sam (nie zmieni się)
b) jeśli zmieni się cena dobra X, popyt na X zmieni
się w tej samej proporcji
c) jeśli zmieni się cena dobra X, popyt na X zmieni
się w innej proporcji
d) cena dobra X jest stała i nie może się zmienić
PJATK 2015/16
43
44. Ćwiczenie 4
Edp dobra X = 0. Oznacza to, że:a) jeśli zmieni się cena dobra X, popyt na X
pozostanie taki sam (nie zmieni się)
b) jeśli zmieni się cena dobra X, popyt na X zmieni
się w tej samej proporcji
c) jeśli zmieni się cena dobra X, popyt na X zmieni
się w innej proporcji
d) cena dobra X jest stała i nie może się zmienić
PJATK 2015/16
44
45. Ćwiczenie 5
Które z następujących par dóbr będąprawdopodobnie mieć dodatnią Edx(py) ?
a) rower górski i podręcznik do Business English
b) jabłko i pomarańcza
c) Volvo i benzyna
d) jabłko i gazeta
PJATK 2015/16
45
46. Ćwiczenie 5
Które z następujących par dóbr będąprawdopodobnie mieć dodatnią Edx(py) ?
a) rower górski i podręcznik do Business English
b) jabłko i pomarańcza
c) Volvo i benzyna
d) jabłko i gazeta
PJATK 2015/16
46
47. Ćwiczenie 6
Edi mydła „Słodka Róża” wynosi – 1,2. Jeśliludzie, którzy dotąd kupowali „Słodką Różę”
dostaną podwyżkę w wysokości 6%, sprzedaż
mydła:
a) wzrośnie o 1,2 %
b) wzrośnie o 1,2 %
c) spadnie o 7,2%
d) spadnie o 12%
PJATK 2015/16
47
48. Ćwiczenie 6
Edi mydła „Słodka Róża” wynosi – 1,2. Jeśli ludzie,którzy dotąd kupowali „Słodką Różę” dostaną
podwyżkę w wysokości 6%, sprzedaż mydła:
a) spadnie o 1,2 %
b) wzrośnie o 1,2 %
c) spadnie o 7,2%
d) spadnie o 12%
PJATK 2015/16
48
49. Ćwiczenie 7
Edp kanapek “Mniam mniam” = 0,5. Cenę kanapekpodwyższono do 14 zł za kanapkę. W rezultacie
sprzedaż spadła z 850 do 680 kanapek
dziennie. Jaka była początkowa cena „Mniam
mniam”?
a) 7 zł
b) 10 zł
c) 8 zł
d) 3,5 zł
PJATK 2015/16
49
50. Ćwiczenie 7
Edp kanapek “Mniam mniam” = 0.5. Cenę kanapekpodwyższono do 14 zł za kanapkę. W rezultacie
sprzedaż spadła z 850 do 680 kanapek
dziennie. Jaka była początkowa cena „Mniam
mniam”?
a) 7 zł
b) 10 zł
c) 8 zł
d) 3,5 zł
PJATK 2015/16
50
51. Ćwiczenie 8
Cena spaghetti wzrosła o 30%, a w rezultaciepopyt na czerwone wino spadł o 3%. Możemy
stąd wywnioskować, że:
a) te dwa dobra są bliskimi dobrami
komplementarnymi
b) te dwa dobra są słabymi substytutami
c) te dwa dobra są słabymi dobrami
komplementarnymi
d) te dwa dobra są bliskimi substytutami
PJATK 2015/16
51
52. Ćwiczenie 8
Cena spaghetti wzrosła o 30%, a w rezultaciepopyt na czerwone wino spadł o 3%. Możemy
stąd wywnioskować, że:
a) te dwa dobra są bliskimi dobrami
komplementarnymi
b) te dwa dobra są słabymi substytutami
c) te dwa dobra są słabymi dobrami
komplementarnymi
d) te dwa dobra są bliskimi substytutami
PJATK 2015/16
52
53. Ćwiczenie 9
Jeśli popyt na drukarki wzrośnie o 15% wnastępstwie spadku ceny komputerów o 30%,
to możemy wysnuć z tego wniosek, iż:
a) Edx(py) jest ujemna i dobra te są dobrami
komplementarnymi
b) Edx(py) jest ujemna i dobra te są substytutami
c) Nie ma związku między tymi dobrami
d) Edx(py) jest dodatnia i dobra te są dobrami
komplementarnymi
PJATK 2015/16
53
54. Ćwiczenie 9
Jeśli popyt na drukarki wzrośnie o 15% wnastępstwie spadku ceny komputerów o 30%,
to możemy wysnuć z tego wniosek, iż:
a) Edx(py) jest ujemna i dobra te są dobrami
komplementarnymi
b) Edx(py) jest ujemna i dobra te są substytutami
c) Nie ma związku między tymi dobrami
d) Edx(py) jest dodatnia i dobra te są dobrami
komplementarnymi
PJATK 2015/16
54
55. Ćwiczenie 10
Cena samochodów Audi spadła o 8%, anastępnie popyt na samochody Mercedesa
spadła o 2%. Wynika z tego, że Edx(py) w tym
przypadku wynosi:
a) +2,0
b) -0,25
c) +0,25
d) +0,5
PJATK 2015/16
55
56. Ćwiczenie 10
Cena samochodów Audi spadła o 8%, anastępnie popyt na samochody Mercedesa
spadła o 2%. Wynika z tego, że Edx(py) w tym
przypadku wynosi:
a) +2,0
b) -0,25
c) +0,25
d) +0,5
PJATK 2015/16
56