Сүүн шүдний сурвайлжийн оройн холбоосын үрэвслийн шалтгаан, эмнэл зүйн шинж тэмдэг

1.

НАСС-402 оюутан
Б.Ууганжавхаа
Улаанбаатар 2017

2.

Агуулга
Холбоос эд гэж юу вэ?
Сурвалжийн оройн холбоосын үрэвсэл гэж юу вэ?
Сурвалжийн оройн холбоосын үрэвслийн шалтгаан
Сурвалжийн оройн холбоосын үрэвслийн оношлогоо
Асуумж
Тэмтрэлт
Үзлэг
Зөөлцийн цахилгаан мэдрэг чанар
Тогшилт
Рентген шинжилгээ
Эмнэлзүйн онцлог
Сурвалжийн оройн холбоосын энгийн хурц үрэвсэл
Сурвалжийн оройн холбоосын хурц идээт үрэвсэл
Сурвалжийн оройн холбоосын идээт архаг үрэвсэл
Ялгах онош

3.

Холбоос эд
Шүднүүдийг хооронд нь болон
ясжмаг эд ба түүшин сэртэнг
холбосон багц холбогч эдэн
ширхэгүүдийг ХЭ гэнэ.
ХЭ эдийн холбогч эдийн завсраарфибробласт
Хөвсгөр
аврага эс(гепарин, гистамин,
холбогч эдэд
серотонин)
(сурвалжийн
Гистоцит
оройн)
Цементобласт(2догч ясжмаг),
Остеобласт(яс үүсгэдэг)
сийвэнгийн эс(шингэний дархлаа)
Цусны, тунгалагийн судас мэдрэлээр
баялаг

4.

Холбоос эдийн ангилал
1. Цагираг
(хүзүүвчинд
хэвтээ 8)
1. Хөндлөн
(хөндлөн)
2. Ташуу(босоо)
3. Цацраг(босоо
хажуу)

5.

Сурвалжийн оройн холбоосын
үрэвсэл
Зөөлцийн өөрчлөлт нь сурвалжийн оройгоор
дамжин холбоос эд рүү тархсаныг сурвалжийн
оройн холбоосын үрэвсэл гэнэ.

6.

Шалтгаан
Үхэжсэн зөөлцөөс холбоос эдрүү халдвар дамжих
Зөөлцийн үрэвслийг эмчлэх үед хүчтэй эмийн болон химийн бодис
холбоос эдрүү орох
Сувагт механик цэвэрлэгээ хийхдээ холбоос эдийг гэмтээх
Сувгийг ломбодохдоо материал илүү гаргах
Хурц болон архаг гэмтлийн улмаас сувгийн оройн нүхээр орж байгаа
мэдрэл, судасны багц гэмтэх
Зөөлцийн үрэвслийг эмчлэхдээ занданшуулалтыг дутуу хийх
Шүдэнд механик ачаалал ирэх(согог гажиг засал эмчилгээ,ломбо өндөрдөх)

7.

Сурвалжийн оройн холбоосын
үрэвслийн оношлогоо
Оношлогоо
Объектив
Харж
ажиглах
Амны
гаднах үзлэг
Аман
доторх
үзлэг
тэмтрэх
Субъектив
тогших
Пасспортын
хэсэг
Өвчний түүх
Нэмэлт
ЗЦМЧ
рентген

8.

Асуумж цуглуулах
Өвдөлт:
Байгаа эсэх
Эрчим
Төрөл
Давтамж
Буйлан дээр:
Хавдар
Абсцесс
Цорго үүссэн эсэх
Нүүр хавдсан эсэх
Асран
хамгаалагч
•Илэрсэн хугацаа
•Явц

9.

Харж ажиглах
Амны гадна
Амны хөндийн
Нүүрний төрх, арьс өнгө
Өвчтэй шүд
Цоорлын хөндийн хэмжээ,
Нүүрний тэгш хэм
Нүүр хавдсан эсэх
Тунгалагийн
хавдсан эсэх
зангилаа
гүн
Зөөлөрсөн
тугалмайн
шинж байдал
Цөгцийг сэргээсэн байдал
Өнгөний өөрчлөлт
Зөөлөн эд
Улайлт
Хаван (цар хүрээ)
Хавдар
Цорго

10.

11.

Тогшилт
Толь, хямсааны ишээр шүдийг хөнгөн тогшино:
Хариу урвал
Тогшилтын чимээ
Өвчтэй шүдийг тогшихын өмнө хажуугийн болон эсрэг талын ижил нэртэй
шүдийг үргэлжлүүлэн тогшиж, өвдөлтийн зэрэг, тогшилтын чимээг
харьцуулна.
Эрүүл- тод
Зөөлц амьд биш –
бүдэг, бөглүү

12.

Тэмтрэлт
Өвчтэй шүдний сурвалжийн орой
орчмын буйлыг тэмтэрч үзнэ.
Абсцессфлюктац
ыг
тэмтэрч
үзнэ.
Хөдөлгөөний зэргийг
тодорхойлно.
Тухайн
хэсгийн
эдийн хатуу
зөөлөн
байдал
тунгалагийн
зангилаануу
дыг тэмтэрч
үзнэ
Шүдний
хөдөлгөөн
их
Хавдрын
хил хязгаар
Дарахад
өвдөлттэй
эсэх
Удаан
хугацааны
туршид
үргэлжилнэ.

13.

ЗЦМЧ
Хэвийн
2-6мА
Гүн
цоорол
10-12мА
ЗХГҮ
20-30мА
ЗХТҮ
30-40мА
ЗАШҮ
50-60мА
Зөөлц амьд байгаа ч хариу урвал
үзүүлэхгүй байж болно:
Дөнгөж шүдэлсэн болон гэмтэл авсан
Олон сурвалжтай шүдний зөөлц
ЗАҮҮ
60-80мА
Холбоосын
үрэвсэл
100мА-с
дээш

14.

Рентген шинжилгээ
Холбоосын завсар өргөссөн эсэх
Сурвалжийн орой болон бифуркацийн хэсэгт
өөрчлөлт байгаа эсэх, түүний хэмжээ
Сүүн шүдний сурвалжийн шимэгдэлтийн
зэрэг
Дараагийн байнгын шүдний хэлбэржилтийн
үе ба байрлалын хамаарал

15.

16.

Эмнэлзүйн онцлог
Сурвалжийн оройн холбоосын хэсгийн үрэвсэл ховор
Сурвалжийн
оройн холбоосын архаг үрэвслүүд,
тэдгээрийн сэдрэл элбэг тохиолдоно.
Үрэвслийн шингэн гадагшилж чадахгүй бол ясны
хальсны үрэвсэл буюу периостит болж хүндэрдэг.

17.

Ангилал
Эмнэлзүйн
явцаар
Хурц
Эмнэлзүйн
шинж тэмдгээр
архаг
Сурвалжийн
оройн
холбоосын
энгийн хурц
үрэвсэл
Сурвалжийн
оройн
холбоосын
хурц идээт
үрэвсэл
Сурвалжийн
оройн
холбоосын
идээт архаг
үрэвсэл

18.

Сурвалжийн оройн холбоосын
энгийн хурц үрэвсэл
Зовиур:
Аяндаа өвдөх
Юм зуухад
Шүд сунасан мэт санагдана
Үрэвсэлтэй шүд хөдөлгөөнтэй
Тогшилтонд өвдөлттэй
Рентгенд:
Холбоосын завсар бага зэрэг өргөссөн
Түүшин ясны шимэгдэлт үүсээгүй

19.

Сурвалжийн оройн холбоосын
хурц идээт үрэвсэл
Үе шатаасаа хамаарч эмнэлзүйн шинж тэмдэг
өөр өөр байна.
Холбоос эдийн үе
Ясны үе
Ясны хальсны доорхи үе
Салстын доорхи үе

20.

Холбоос эдийн үе
Зовиур:
Аяндаа өвдөнө
Зуухад болон тогшилтонд өвдөлттэй
Сурвалжийн орой хэсгийн буйлан дээр дарахад
өвдөнө
Рентгенд:
Түүшин ясны тод шугам харагдахгүй. (alveolar hard
line)

21.

Ясны үе
Зовиур:
Буйл хавдсан
Үрэвсэл орчмын тунгалгийн зангилаа хавдсан
Лугшсан өвдөлттэй
Шүдний хөдөлгөөн нэмэгдэх
Халуурах (жихүүцэх)

22.

Ясны хальсны доорхи үе
Үрэвсэл нь ясны хальс руу
тухайн хэсэг газар буглаа үүснэ.
тархсанаар
Зовиур:
Сурвалжийн оройн хэсгийн буйл хавдана
Бага
зэрэг
тэмтрэгдэнэ.
хил
хязгаартай
томролт

23.

Салстын доорхи үе
Ясны
хальсыг
гэмтээн
тархсанаар энэ үе явагдана.
буйл
Буглаа үүснэ. (флюктац тэмтрэгдэнэ)
Өвдөлт аяндаа багасна.
Рентгенд:
Түүшин ясны өөрчлөлт илэрнэ.
руу

24.

Сурвалжийн оройн холбоосын идээт
архаг үрэвсэл
Анхнаасаа архаг явцтай эсвэл хурц
үрэвслээс архагт шилжиж болно
Зовиур:
Ердийн үед хийсвэр шинж тэмдэггүй
Өвчтэй шүд эвгүй оргих, сунасан юм
шиг санагдах
Сурвалжийн орой хэсэгт даралттай
өвдөлт, хавдар, цорго үүссэн байна

25.

Рентгенд:
Сурвалжийн орой, бифуркацийн хэсэгт хил
хязгаар нь
харагддаг
тодорхойгүй
бараан
сүүдэр

26.

Зөөлцийн үрэвсэл
Холбоосын үрэвсэл
Өвчтэй шүдний байдал
хүнд
харьцангуй хөнгөн,
үрэвсэл даамжирахад
хүндэрнэ
Өвдөлтийн шинж
гэнэт хүчтэй, үечилсэн
өвдөлт, унтах үед өвдөлт
нэмэгдэнэ
сул эрчим нь
өөрчлөгдөхгүйгээр
үргэлжлэн өвдөнө
Халуун хүйтэн цочруулд
өвдөх
тийм
үгүй
Тогшилтонд өвдөх
тийм
хүндрэхэд хүчтэй өвдөнө
Тугалмай ил гарах
үгүй
тийм, хорших үед өвдөнө
Сурвалж орчмын буйл
хэвийн
улайна, хавдана, өвдөнө,
цорго үүснэ
Тунгалгийн булчирхай
томрох
үгүй
тийм
Халуурах
үгүй
тийм, заримдаа үгүй
Зөөлцийн байдал
үхжээгүй хэсэг нь амьд
амьд биш
Зөөлцийн үрэвсэл болон холбоосын үрэвслийн ялгах онош