Filozofia stosowana
Problemy moralne końca życia
Eutanazja
Dzieciobójstwo w starożytności
Tło filozoficzne
Przyczyny dzieciobójstwa w starożytności
Postulat Platona
Platon
Beznadziejna choroba nieuleczalna
Stanowisko proeutanatyczne
Racje filozoficzne
Fenomenalna koncepcja człowieka:
Etyka jakości życia
Eutanazja dobrowolna
Racje humanitarne
Racje aksjologiczne
Wolność człowieka
Krytyka stanowiska proeutanatycznego
Koncepcja człowieka
Samobójstwo
Samobójstwo
Kapitalistyczne odwrócenie porządku wartości
Utylitarystyczna etyka jakości życia
Konflikt wartości
Samobójstwo jako uwolnienie od cierpienia
67.07K
Category: philosophyphilosophy

Filozofia stosowana. Wykład 3

1. Filozofia stosowana

Wykład 3
11 grudnia 2015
1

2. Problemy moralne końca życia

• Eutanazja
• Samobójstwo
2

3. Eutanazja

• Skrócenie ludzkiego życia
• Funkcjonuje w ramach zinstytucjonalizowanej
medycyny
• Założenie, że śmierć jest dobrem, a
przynajmniej mniejszym złem dla pacjenta
3

4. Dzieciobójstwo w starożytności

• Prawo do zabicia nowo narodzonych dzieci przez
rodziców w Grecji i Rzymie
• Zabijanie niemowląt przez uduszenie, utopienie,
zasztyletowanie bądź zrzucenie ze skały
• Prawo to zniesiono w 4 wieku n. e.
• Praktyka porzucania niemowląt trwała co najmniej do 6
wieku n. e.
• Sprzedaż porzuconych niemowląt w niewolę zakazana
przez Justyniana w 529 r. n. e.
• Kontekst kulturowy i aksjologiczny: pojawienie się
moralności chrześcijańskiej (współczucie i wartość
życia)
4

5. Tło filozoficzne

• Spór dwóch stanowisk:
- Intuicjonizm i deontologizm
- Racjonalizm, konsekwencjalizm i utylitaryzm
5

6. Przyczyny dzieciobójstwa w starożytności

• Brak środków na utrzymanie rodziny
• Niemożliwość zapewnienia posagu dla
noworodka płci żeńskiej
• Ochrona rodziny i majątku przed dzieckiem z
nieprawo łoża
• Ochrona społeczeństwa przed przyszłymi
obywatelami ułomnymi bądź chorymi
6

7. Postulat Platona

• Uśmiercanie dzieci „gorszych” obywateli i tych
zrodzonych w wyniku kazirodztwa
• Produkowanie obywateli najlepszej jakości dla
państwa
7

8. Platon

• „Nie należy leczyć człowieka, który nie potrafi
sam przeżyć ustalonego okresu, bo to się ani
jemu, ani państwu nie przyda”
• Wartość jednostek wynika z ich przydatności
dla realizacji dobra wspólnoty
• Obywatel powinien subiektywnie uznać
obiektywną wartość swojego życia i zakończyć
je w momencie utraty możliwości służenia
państwu
8

9. Beznadziejna choroba nieuleczalna

• Przekroczenie granic przeciętnej
wytrzymałości
• Całkowita nieporadność
• Brak należytej opieki
• Długotrwałość tego stanu
• Bezużyteczność życia
• „Życie niegodne życia”
9

10. Stanowisko proeutanatyczne


Brak oznak życia świadomego
Niezdolność do życia społecznego
Racje utylitarne
Racje terapeutyczne
10

11. Racje filozoficzne

• Koncepcja podporządkowania jednostki
społeczeństwu w znaczeniu utylitarystycznym
• Zakwestionowanie autonomii i moralnej
wielkości człowieka w rozumieniu religijnym
• Prawo jednostki do decydowania o własnym
życiu i śmierci
• Moralne prawo do zakończenia życia z
godnością
11

12. Fenomenalna koncepcja człowieka:

• Kryterium człowieczeństwa są stany
świadomościowe stwierdzalne doświadczalnie
• Człowiek konstytuuje się poprzez wolność i
świadomość
• Brak tych elementów to utrata bądź
naruszenie godności ludzkiej
• Racja dodatkowa: obciążenie dla
społeczeństwa
12

13. Etyka jakości życia

• Podejście racjonalistyczne i utylitarystyczne:
choroba i cierpienie uniemożliwiają normalne
funkcjonowanie i korzystanie z życia
• W konsekwencji: dalsze życie jest bezcelowe
13

14. Eutanazja dobrowolna

• W przeciwieństwie do eutanazji legalnej,
dotyczy wyłącznie osób zdolnych do
stanowienia o własnym losie
• Kontekst prawny: konstytucyjne prawo do
prywatności
14

15. Racje humanitarne


-
Beznadziejne cierpienie:
Srogość i długotrwałość
Godny pożałowania stan wyniszczenia
Odrażające przejawy choroby
Los ludzi starych, którym społeczeństwo nie
będzie w stanie zapewnić odpowiedniej opieki
15

16. Racje aksjologiczne


-
Względność norm moralnych
Przykłady względności normy „nie zabijaj”:
Zabijanie na wojnie
Obrona własna
Kara śmierci
W konsekwencji: życie nie jest absolutnie
„święte”
16

17. Wolność człowieka

• Życie warte jest tyle, ile warte są dostępne
człowiekowi dobra
• Cierpienie przeczy tej wartości
• Cierpienie nie ma wartości poza
sygnalizowaniem choroby bądź
niebezpieczeństwa
17

18.

• Człowiek samodzielnie i racjonalnie decyduje o
swoim dobru
• Postulat ochrony człowieka przed cierpieniem
• Współczucie dla cierpiącego
• Szacunek dla autonomii proszącego o eutanazję
• Orzecznictwo sądów brytyjskich i amerykańskich:
jakość życia dziecka ma wpływ na decyzję o
ewentualnym kontynuowaniu leczenia
18

19. Krytyka stanowiska proeutanatycznego

• Ryzyko nadużyć w odniesieniu do uzyskanej
zgody osoby
• Świadomość presji społecznej u osób, które w
pewnym momencie stają się ciężarem dla
otoczenia
• Ryzyko masowego pozbywania się osób
nieuleczalnie chorych w szpitalnictwie
publicznym
19

20. Koncepcja człowieka

• Wartość życia nie jest mierzona przydatnością,
pomyślnością czy brakiem cierpienia
• Absolutny charakter normy nakazującej
szacunek dla życia ludzkiego
20

21. Samobójstwo

21

22. Samobójstwo

- Stanowisko naturalistyczne:
Życie ludzkie to nieistotny element życia
przyrodniczego, w który można ingerować
- Degradacja wartości życia indywidualnego
- Wartość przypisywana przetrwaniu gatunku,
rasy bądź ludzkości
22

23.

• Życie ludzkie w systemie komunistycznym i
kapitalistycznym jest wartością wymienną,
przeliczalną
• Rozwój nauk przyrodniczych i technicznych
oraz niedorozwój nauk humanistycznych
promuje postawę uzależnienia człowieka od
rzeczy, od posiadania
23

24. Kapitalistyczne odwrócenie porządku wartości

• Nie osoba jest źródłem wartości rzeczy, ale
rzeczy stanowią o wartości osoby
24

25. Utylitarystyczna etyka jakości życia

• Nie osoba nadaje wartość życiu, ale
odpowiednia jakość organizmu decyduje o
wartości osoby
• Uzależnienie sensu i wartości swojego życia od
wyglądu, zdrowia, sukcesów, itp.
25

26. Konflikt wartości

• Wartość życia a wartość wolności
• Co oznacza absolutyzacja wolności?
• Czy wolność jest wartością nadrzędną?
26

27. Samobójstwo jako uwolnienie od cierpienia

- Czy zbiorowe samobójstwo całej ludzkości jest
najlepszym rozwiązaniem?
27
English     Русский Rules