Жатыр денесінің рагы

1. СӨЖ

Тақырып: Жатыр денесінің рагы.
Орындаған: Қалмахан Н, Құлахмет Б.
Топ: Жм-412х
Тексерген:Байзақова А.

2. Жоспар.

Кіріспе.
Негізгі бөлім:
Эпидемиологиясы.
Этиопатогенезі.
Қауіп қатер топтары.
Жіктелуі.
Клиникасы.
Диагностикасы.
Емі.
Қолданылған әдебиеттер.

3. Кіріспе.

Жатыр денесіндегі (эндометрий)
қатерлі ісік гормондарға тәуелді және
соларға байланысты сырқат, бұл мұның
жатыр мойнындағы рактан
айырмашылығы. Дерт ақ нәсілдерде
жиі байқалады, осыған байланысты,
Батыс, Солтүстік Еуропа елдерінде
кездеседі. Кейінгі 10-20 жыл ішінде
дерт бұрынғы 10-20 жылға қарағанда
бір неше есе өсті. Қазақстанда бұл
дерттен сырт қалған жоқ.

4. Эпидемиологиясы.

Кейінгі 10-20 жыл ішінде жатыр денесіндегі рак өсуде, оған:
Әйел адамдарының жалпы өмір сүру мерзімдері;
Ағзадағы психологиялық өзгерістердің саны;
Урогинекологиялық ауруларың жиілеуі;
Гормон мөлшерінің дисфунциясы.
Әр 20-30 жылда жатыр денесінің рагы екі-үш еселенуде.
1975-2005 жылдар аралығында эндометрий рагы Қазақстанда
2,3 есе өсті. Қазір ол әйелдер арасында 5-ші орын алады.
Өлім жөнінен барлық ісіктер ішінде 17-ші орынды алып
отыр. Ең жиі жарақаттанатын кез 55-тен асқан қарттар.

5. Этиопатогенезі.

Жатыр эндометрийдегі- жатыр қуысының ішкі кілегей қабыршағындағы рак
нерв алмасу үрдісінің бұзылуынан және солардың салдарынан ішкі секретті
бездердің функциялары өзгергеннен болады. Дерт гормондарға тәуелді және
тікелей солардың бұылыстарынан болады. Кешенді ғылыми-зерттеу
жұмыстарының арасында екі түрлі эндометрий рагы анықталды:
Бірінші-гормондарға байланысты рак ауру (60-70% кездеседі), жасуша жоғары
деңгейде пісіп жетіледі, гиперэстрогенемия май және көмір су алмасу үрдісімен
қабаттасады, клиникалық белгілері өте көп және қатарсіз жүреді, тек тіндерде
гиперплазия болып, гормондарға тәуелді бір неше аурулармен қосарланып
жүреді.
Екінші-30-40% кездеседі және алмасу үрдістерінің немесе ісікте секретті бездер
функциясы бұзылуы сирек. Жасуша пісіп жетілуі орташа немесе төмен, аналық
безінің беріштенуімен, эндометийдің жұқаруымен және атипті гиперплазиямен
өте ауыр жүреді.

6. Қауіп қатер топтары.

Эндометрий рагындамытатын себептер 1-шіпотогенетикалық түрінде:
Менопаузенің кешкөрінуі.
Анамнезінде: бедеуліктің көрінуі; ановуляторлы қан ағуы; жатық қуысын жиі-жиі қыру;
гиперплазияның қант диабетімен немесе семіздікпен қабаттасуы; аналық безінде полекистоздың
болуы, Иценко-Кушенко ауруы, бауыр ауруы, нейроэндокринді синдромдар және т.б. Аурулардың
болуы.
Эндометрий рагындамытатын себептер 2-шіпотогенетикалық түрінде:
Етеккір,жыныстық қатынасфункцияларының бұзылуы;
Аналық безіне операция жасау;
Депрессия;
Гипотиреоз;
Андрогенизация;
Гиперхолестеринемия;
Тұқымқуалаушылық.

7. Жіктелуі

TNM
Figo
Жарақаттан жердің көлемі
Бірінші ісік көлемі анықталмайды
Т0
Т is
0
Инвазивті рак алдындағы өзгеріс
Т1
1
Ісік жатыр денесінде ғана орналасқан
Т 1а
1а
Жатыр қуысының көлемі 8 см аспаған
Т 1б
Тб
Жатыр қуысының ұзындығы 8 см асып кетуі
Т2
2
Жатыр мойнына дейін ісіктің өсуі, бірақ
мүшеден сыртқа тыс шықпайды
Т3
3
Жатырдан тыс ісіктің шығуы, бірақ жамбас
қуысында қалуы
Т4
4а
Ісіктің қуыққа немесе тік ішекке таралуы
немесе жамбас қуысында қалуы.

8. Клиникасы

Менометроррагия-сәл жүк көтергенде
немесе селкілдегенде, уайымнан кейін
болады.
Сарысудың көрінуі.
Егер мойын каналы тарылып, бітелсе
қан мен сарысу жатырға жиналады, ал
бұл іштің төменгі бөлігінде ауру
сезімін туғызады.
Семіздік, қант диабеті және қан
қысымының көтерілуі.
Егер дерт қуыққа, тік ішекке көшсе,
олардың функциялары бұзылады.

9. Клиникалық ағымы

Екінші
деңгейде
Үшінші
деңгейде

10. Клиникалық ағымы

Өсудің бірінші деңгейінде инвазивті
емес дерт инвазивтіге айналады. Бұл
кезде морфологиялық өзгерістер бола
бастайды.
Екінші деңгейде миометрийдің терең
қабаттарында өсіп-өніп, дамып
тарайды, сүйтіп лимфа бездерге және
ары таралады.
Үшінші деңгейде-асқынған, өршіген
кез; көрші сау тіндерге, мүшелерге
дерт таралып лимфа қан тамырлар
арқылы таралып бүкіл ағзаға
ауысады.

11. Диагностикасы

Анамнезге (бірінші етеккір қай кезде болды, қай уақытта тоқтады,
репродуктивті мезгілдің ұзақтығы, бала салмағы, семіздік, қант диабеті т.б)
Жатыр қуысынан шыққан ағындыға цитологиялық зерттеу. Аталмыш
тәсілдің сезімталдығы -92,1 %, нақтылығы 99%, болжамы- 83,3%.
Диагностикалық қыру. Бұл әдіс жатыр қуысына және цервикалды каналға
бөлектеніп қолданылады. Тәсілді қадағалау Гистероскопия арқылы
жүргізіледі ісік алды өзгерістер жатыр қуысының бұрыштаранда, каналдың
сыртқы-ішкі аймақтарында кездесетін болғандықтан сол жерден қырма алу
маңызды.
Гистероскопия және Гистерография. Ісік көлемін,миометрийге таралу
деңгейін,емнен кейін өзгерістерді анықтайды.
УДЗ. 70%-жағдайда дәл келеді.
КТ және МРТ . Дерттің алғашқы өсу кезін нақты табады, алыста
орналасқан басқа мүшелердің жағдайын анытауға болады.
Рентген. Өкпе,сүйек, іш қуыс мүшелер.

12. Рентгенологиялық, цирологиялық және жалпы көрінісі

Диагностикасы
Рентгенологиялық, цирологиялық және жалпы
көрінісі

13. Емі

1-ші өсу сатысында, егер ісік жасушасы әбден пісіпжетілген болса, онда жатыр экстирпациясы жасалынады.
Операция кезінде жатыр қосалқы мүшелері де сылынады.
Егер ісік жасушасының пісіп жетілуі орташа немесе төмен
болса онда жатыр экстирпациясымен қатар аймақтық
жамбас лимфа бездері алынады, сөйтіп
прогистиндер(оксипрогестерон капронат, депостат,
фарлутан) тамоксифенмен қосылып беріледі.
Егер миометрийге ісік кең көлемде көшсе немесе жамбас
қуысындағы лимфа бездерінде екінші ісік ошақтары
табылса, онда сәуле шоқтары сырттан (44-40 грей) және
іштен (21-24 грей) беріледі. Бәрі 65-70 грейдей болады.

14. Емі

2-ші өсу сатысында. Қабаттасқан, кешенді
емдеу қажет. Кеңейтілген хирургиялық, яғни
экстирпация жасалынады. Кейін сәуле әдісі
жасалынып, көлемі 70-75 грейден аспауы
керек. Ал операция болмаса , онда
қабаттасқан сәуле+гормон әдістері
пайдаланады.
3-ші сатысында дәл жоғарыда айтып
кеткендей ем, тек операция кезінде үлкен
шарбы сылынуы мүмкін және міндетті түрде
химиотерапия қолданылады. Ал операция
болмаса , онда қабаттасқан сәуле+гормон
әдістері пайдаланады.

15. Емі

4-ші сатысы кезінде паллиативті сәуле шоқтары сырттан
беріледі+гормон+химия әдістері болады немесе
симптоматикалық ем жүргізіледі.
Хирургиялық әдіс-бұрыннан келе жатқан әдіс. Сонымен қоса
лапароскопия, эндоскопиялық әдәстер де жандануда.
Сәуле әдісі-операциядан кейін қолданады. Жатыр қуысынан
беру тиімді әрі қолайлы болып келеді.
Химиотерапия паллиативті мақсатпен ұсынылады.
Қолданыста доксорубицин, цисплатин және карбоплатин.
Гормон әдісі ішінде тиімді пайдаланып жүргендері 17оксипрогестерон капронат, провера, депостат, тамоксифен
қолданылады.

16. Қолданылған әдебиеттер:

“Ісік аурулары”
Есенқұлов.Ә.Е
1. www.google.ru
2. www.mаil.ru
3. www.medlink.ru
4. “Гинекология” под редакцией акад.РАМН,
проф. Г.М. Савельевой, проф. В.Г.
Бреусенко
5. Лекция

17. Назар аударғандарыңызға рахмет !