Табиғи ресурстарды бағалау

1. Сабақтың тақырыбы

САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ
Табиғи ресурстарды бағалау

2. Сабақтың мақсаты

САБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ
8.5.1.1 Табиғи ресурстарды экономикалық
және экологиялық тұрғыдан бағалайды.
8.5.1.2 Жекелеген дүние жүзі аймақтарының
табиғи ресурстық потенциалын бағалайды.
8.5.1.3 жекелеген табиғи ресурстарды өңдеу
технологиясын сипаттайды, орталықтары мен
дайын өнім түрлерін атау.

3. Жетістік критериі

ЖЕТІСТІК КРИТЕРИІ
Табиғи ресурстарды экономикалық және
экологиялық тұрғыдан бағаласа
Жекелеген дүние жүзі аймақтарының табиғи
ресурстық потенциалын кесте бойынша
түсірсе.
Жекелеген табиғи ресурстарды өңдеу
технологиясын сипаттап, орталықтары мен
дайын өнім түрлерін анықтаса.

4. «Ресурс»- «қор» деген мағынаны білдіреді.

«РЕСУРС»- «ҚОР» ДЕГЕН МАҒЫНАНЫ
БІЛДІРЕДІ.
табиғи қорлар - табиғи ортаның, қоғамның
материалдық және рухани мұқтажын
қамтамасыз ету үшін, өндірісте
пайдаланылатын бөлігі.

5.

- Егер кейбір зат әлі өз табиғи ортасында
жатса, ол табиғи ресурс деп аталады. Оны
табиғаттан ажыратып алып, өңдесе, ол
шикізатқа айналады. Шикізаттан адамдар
дайын өнім жасайды.

6. Ресурстардың жіктелуі

РЕСУРСТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
литосфералық
ресурстар.
ғарыштық
ресурстар
биосфералық
ресурстар.
атмосфералық
ресурстар.
гидросфералық
ресурстар.

7. Экономикалық бағалау

Экологиялық
бағалау:
ЭКОНОМИКАЛЫҚ
БАҒАЛАУ

8.

Минералдық ресурстар
Отын-энергетикалық
(мұнай, газ, көмір, шымтезек,
жанғыш тақтатас,
радиактивті материалдар)
Металдық
(қара, түсті,
легирленетін, сирек,
бағалы металдар)
Металл емес
(фосфориттер, калий
тұздары және т.б тұздар)
Техникалық
(асбест,
графит, тальк)
Құрылыс материалдары
(құм, саз, шағыл, мәрмәр және т.б)

9. Ресурстардың жіктелуі

РЕСУРСТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ

10. Топпен жұмыс

ТОППЕН ЖҰМЫС
Кен орындары мен олардың
жергілікті аймағы үшін, қоршаған
ортаға зияны бар ма? Олар қандай
болу мүмкін ?
•әлеуметтік,
• экономикалық
• саяси мәселелердің тізімін құру

11.

Ресурс. Шикізат. Өнім
Жоспар:
кен орны
шикізат
өндіру жолдары
дайын өнім орталығы

12. Мұнай Пластик Пластикалық бөтелке

МҰНАЙ ПЛАСТИК
ПЛАСТИКАЛЫҚ БӨТЕЛКЕ

13. Мақта-Жіп-Киім

МАҚТА-ЖІП-КИІМ

14. Топырақ Кірпіш Үй

ТОПЫРАҚ
КІРПІШ
ҮЙ

15. Құм-Әйнек-Терезе

ҚҰМ-ӘЙНЕК-ТЕРЕЗЕ

16. Боксит-Алюминий-Тостақ

БОКСИТ-АЛЮМИНИЙ-ТОСТАҚ

17. Ағаш-Қағаз-Кітап

АҒАШ-ҚАҒАЗ-КІТАП

18. Темір кені-Темір-Рельс

ТЕМІР КЕНІ-ТЕМІР-РЕЛЬС

19. Никель кені-Никель-Подшипниктер

НИКЕЛЬ КЕНІ-НИКЕЛЬ-ПОДШИПНИКТЕР

20. Көшет-Қант қызылшасы-Қант

КӨШЕТ-ҚАНТ ҚЫЗЫЛШАСЫ-ҚАНТ

21. Топырақ - Саз Балшық - Керамикалық ыдыс

ТОПЫРАҚ - САЗ БАЛШЫҚ - КЕРАМИКАЛЫҚ
ЫДЫС

22. Жер ресурстары

ЖЕР РЕСУРСТАРЫ

23. Газ қорынан алдыңғы қатардағы елдер

ГАЗ ҚОРЫНАН АЛДЫҢҒЫ ҚАТАРДАҒЫ ЕЛДЕР
мемлекеттер
АҚШ
Қытай
Ресей
Германия
Ұлыбритания
Австралия
ЮАР
Украина
Польша
Үндістан
Қазақстан
Ресурс, млрд. тонн
445
270
200
90
90
85
70
47
25
25
176,6

24. Мұнай қорынан алдыңғы қатардағы елдер

МҰНАЙ ҚОРЫНАН АЛДЫҢҒЫ ҚАТАРДАҒЫ
ЕЛДЕР
Мемлекеттер
Сауд Аравиясы
Ирак
БАӘ
Кувейт
Иран
Венесуэла
Мексика
Ресей
Қытай
АҚШ
Қазақстан
Ресурс, млрд. тонн
43,1
16,7
16,2
15,7
14,9
10,7
8,5
6,7
4,0
3,8
7.0

25. Көмір қоры жөнінен алдыңғы қатардағы елдер

КӨМІР ҚОРЫ ЖӨНІНЕН АЛДЫҢҒЫ ҚАТАРДАҒЫ
ЕЛДЕР
мемлекеттер
АҚШ
Қытай
Ресей
Германия
Ұлыбритания
Австралия
ЮАР
Украина
Польша
Үндістан
Қазақстан
Ресурс, млрд. тонн
445
270
200
90
90
85
70
47
25
25
176,6

26. Статистикалық көрсеткіштер

СТАТИСТИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР
мемлекет
Қоры (млрд.тонн)
Қолданылуы (млн.тонн)
мұнай
көмір
темір
мұнай
көмір
темір
Ресей
6.7
200
71.0
304
281
107
Германия
0.2
111
2.9
12
249
0
Қытай
3.9
272
40.0
160
1341
170
Сауд
Аравиясы
35.5
0
0
404
0
0
Үндістан
0.6
29
19.3
36
282
60
АҚШ
3.0
445
25.4
402
937
58
Канада
0.7
50
25.3
126
73
42
Бразилия
0.7
12
49.3
61
29
162
Қазақстан
7.0
176,6
16,6
92
95
51,797
Австралия
0.2
90
23.4
29
243
112

27. Жер қорының құрылымы

ЖЕР ҚОРЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
Аймақтар
Дүние жүзі
ТМД
Шетелдік Европа
Шетелдік Азия
Африка
Солтүстік Америка
Оңтүстік Америка
Австралия мен
Океания
Өңделген
жер
11
10
29
17
11
12
7
5
Табиғи
Орман
жайылымдар
26
17
18
22
26
16
20
54
32
37
31
17
26
31
52
18
Жарамсыз
жерлер
28
35
17
42
36
38
20
22

28. Ормандардың таралуы

ОРМАНДАРДЫҢ ТАРАЛУЫ
Аймақтар
Дүниежүзі
ТМД
Шетелдік Европа
Шетелдік Азия
Африка
Солтүстік Америка
Оңтүстік Америка
Австралия мен Океания
Ресурс,
млн. га
4170
800
200
530
740
850
850
200

29. Ресурспен қамтамасыз етілуі

РЕСУРСПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУІ
Ресурспен қамтамасыз етілу дегеніміз – бұл
табиғат ресурстарының қорының
қолданылуына қатынасы.
Ресурспен қамтамасыз ету =
қоры / қолданылуы
Жыл сайын пайдалы қазбаны пайдалану
2% өсуде

30. Текст бойынша талдау

ТЕКСТ БОЙЫНША ТАЛДАУ
Өз айналаңды, баспанаңды,
мектебіңді зерттеп шығып,
ресурстардың ерекше
маңыздылығын түйінде.
Адамзат оларсыз тиімді өмір
сүре ала ма?

31. Кері Байланыс

КЕРІ БАЙЛАНЫС
Не білдім
Не түсіндім?
Не білгім келеді