Фразеологизмдар донъяһында

1. 3 а класы уќыусыўы Карамова Рената

3 а класы уҡыусыһы
Карамова Рената
Фразеологизмдар
донъяһында

2. ТикшеренеЈ эшенеҐ маќсаты:

Тикшеренеү эшенең маҡсаты:
фразеологизмдар тураһында
тулыраҡ мәғлүмәт туплау;
телмәрҙә йышыраҡ ҡулланылған
фразеологизмдарҙы асыҡлау.

3.

М. Х. Әхтәмов билдәләүенсә
«Фразеологик берәмек –
берҙәм бөтөн мәғәнәгә эйә
булған даими составлы әҙер
тел берәмеге. Телдең лексик
системаһында тел берәмеге
булып һүҙ торһа, фразеологик
системала ундай берәмек
булып фразеологизм, йәғни
фразеологик берәмек,
һанала».

4. Фразеологик берљмек ўљм мљќљлдеҐ айырмалыќтары:

Фразеологик берәмек һәм мәҡәлдең
айырмалыҡтары:
Фразеологик берәмек төшөнсә
аңлата. (Күҙе маңлайға менгән)
Мәҡәлдәр ҡатмарлы уйфекерҙе белдерәләр.(Ете ҡат
үлсә, бер ҡат киҫ)
Ҡайһы бер фразеологик
берәмектәр ысынбарлыҡ
күренештәрҙе атай һәм
кәүҙәләндерә (типһә тимер
өҙөрҙәй-көслө).
Мәҡәлдәрҙә тормош-көнкүреш,
ысынбарлыҡ хаҡында фекер
йөрөтөү сағылдырыла.
Фразеологик берәмектәр
башлыса һүҙбәйләнеш
формаһында булалар.
Мәҡәл, әйтемдәр һәр ваҡыт
һөйләм формаһында килә.

5. ТЈбљндљге ўорауЎар тљќдим ителде:

Түбәндәге һорауҙар тәҡдим
ителде:
Фразеологизмдың нимә икәнен
беләһегеҙме?
Фразеологизмдарҙы телмәреңдә
йыш ҡулланаһыңмы?
Ниндәй фразеологизмдар
беләһең?

6.

7. ЙондоЎ ўанау

Йондоҙ һанау

8. ЭшўеЎ йњрњЈ, ваќытты бушќа уЎћарыу

Йондоҙ һанау
Эшһеҙ йөрөү, ваҡытты
бушҡа уҙғарыу

9.

10. МњгњЎЎњ ўындырыу

Мөгөҙҙө
һындырыу

11. Ныќ шашќан кешегљ ќаршылыќ кЈрўљтеп, кљрљген биреЈ

Мөгөҙҙө
һындырыу
Ныҡ шашҡан кешегә ҡаршылыҡ
күрһәтеп, кәрәген биреү

12.

13. КЈЎе аќайћан

Күҙе аҡайған

14. Бер нљмљгљ иџе китеп ныќ мауыћып, бЈтљн нљмљне онотќан кешегљ љйтелљ

Күҙе аҡайған
Бер нәмәгә иҫе китеп ныҡ
мауығып, бүтән нәмәне
онотҡан кешегә әйтелә

15.

16. Тљгљрмљскљ таяќ тыћыу

Тәгәрмәскә таяҡ
тығыу

17. ѓамасаулау, эште тотќарлау

Тәгәрмәскә таяҡ
тығыу
Ҡамасаулау, эште тотҡарлау

18.

19. Тауыќ тљпљйе менљн яЎћан кеЈек

Тауыҡ тәпәйе менән
яҙған кеүек

20. ЙљмўеЎ, бысраќ яЎыу

Тауыҡ тәпәйе менән
яҙған кеүек
Йәмһеҙ, бысраҡ яҙыу

21.

22. Танаућа еџ инеЈ

Танауға еҫ инеү

23. ДонъяныҐ серЎљрен ўиЎљ, аҐлай башлау

Танауға еҫ инеү
Донъяның серҙәрен һиҙә,
аңлай башлау

24.

25. ЕҐ ўыЎћаныу

Ең һыҙғаныу

26. Эшкљ љЎер булыу, Ўур тырышлыќ менљн эшлљЈ

Ең һыҙғаныу
Эшкә әҙер булыу, ҙур
тырышлыҡ менән эшләү

27.

28. Сысќан кЈЎе кеЈек

Сысҡан күҙе кеүек

29. Бик бљлљкљй булып, саќ-саќ кЈренгљн ут, яќтылыќ

Сысҡан күҙе кеүек
Бик бәләкәй булып, саҡ-саҡ
күренгән ут, яҡтылыҡ

30.

31. ЮлыҐда бул, юлыҐа аќ йљймљ

Юлыңда бул, юлыңа аҡ
йәймә

32. КљрљкўеЎгљ килеп ќыџылћан кешене эргљнљн ќыуыу

Юлыңда бул, юлыңа
аҡ йәймә
Кәрәкһеҙгә килеп ҡыҫылған
кешене эргәнән ҡыуыу

33.

34. АшарЎай булып ќарау

Ашарҙай булып
ҡарау

35. Асыу менљн ќарау

Ашарҙай булып ҡарау
Асыу менән ҡарау

36.

37. ЭЎ йљшереЈ

Эҙ йәшереү

38. Таптырмаџ, тоттормаџ њсњн юлды бутау

Эҙ йәшереү
Таптырмаҫ, тоттормаҫ өсөн
юлды бутау

39.

40. Сљсрљп китмљйме (китмљгљйе)

Сәсрәп китмәйме
(китмәгәйе)

41. Нимљгљлер ризаўыЎлыќ, асыу белдергљндљ љйтелљ

Сәсрәп китмәйме
(китмәгәйе)
Нимәгәлер ризаһыҙлыҡ,
асыу белдергәндә әйтелә

42.

43. Биткљ ќыЎыллыќ килтереЈ

Биткә ҡыҙыллыҡ
килтереү

44. Оятлыќ килтерерлек эш ќылыу, оятќа ќалдырыу

Биткә ҡыҙыллыҡ
килтереү
Оятлыҡ килтерерлек эш
ҡылыу, оятҡа ҡалдырыу

45.

46. ѓыл сонда йњрњЈ

Ҡыл сонда йөрөү

47. Ћљлљк булыуЎан саќ-саќ ќына ќалып, бик ќурќыныс хљлдљ булыу

Ҡыл сонда йөрөү
Һәләк булыуҙан саҡ-саҡ ҡына
ҡалып, бик ҡурҡыныс хәлдә
булыу

48. Ћыћымта:

Һығымта:
Уҡыусыларҙың фразеологик төшөнсәһен аңлауаңламауы асыҡланды. Бөтә уҡыусылар ҙа ыңғай
яуап бирҙеләр. Тимәк, был төшөнсә уларға
таныш.
Уҡыусыларҙың фразеологизмдарҙы телмәрендә
ҡулланыуы асыҡланды. Һөҙөмтәләргә таянып,
түбәндәге һығымта барлыҡҡа килә: 3А, 3Б класы
уҡыусылары телмәрендә фразеологизмдарҙы
йыш ҡулланалар.
Уҡыусыларҙың телмәрендә ниндәй
фразеологизмдар ҡулланыуы асыҡланды.
Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, уҡыусылар үҙ телмәрендә
фразеологизмдарҙы рус телендә генә
ҡулланалар.