Туляремия. Патогенезі

1. Туляремия

2. Анықтамасы

Туляремия – жедел, зоонозды, табиғи-ошақты,
лимфа түйіндерді, теріні, көзді, аңқаны, өкпені
зақымдаумен ж/е улану симптомдарымен
сипатталатын инфекциялық ауру.

3. Этиология

қоздырғышы – Francisella
tularensis,
Қошаған ортада ұзақ
уақыт сақталады,
кептіргенде,
Күн сәулесі әсерінен,
Дезинфектанттарда,
Қыздырғанда төзімсіз, тез
өледі.

4. Эпидемиология

Инфекция
таралуының негізгі
көзі – кеміргіштер,
сонымен қатар
басқа да үй ж/е
жабайы
жануарлар.

5. Эпидемиология

Берілу жолдары:
Трансмиссивті – қан сорғыш жәндіктер
шаққанда (маса, кене, шожала);
Ауру жануармен контакт болғанда;
алиментарлы – инфицирленген тағамдарды
жеу кезінде;
аэрогенді – инфицирленген шаңмен дем
алғанда.

6. Эпидемиология

7. Эпидемиология

Жиі ауылдық
аймақта тұратын
адамдар ауырады.
Адамдар өте
сезімтал.
Аурудан кейінгі
иммунитет – тұрақты.

8. Патогенезі:

1. Жұқтыру сатысы
Қоздырғыш организмге тері арқылы, көз, тыныс алу жолдарының шырышты қабаты арқылы енеді.
Қоздырғыштың ену жолы, патогенділігі, мөлшері ж/е макроорганизмнің қорғаныс жүйесіне б/ты
аурудың клиникалық түрін анықтайды. Осы жерде біріншілік афеект пайда болу мүмкін – дақ,
папула, көпіршік, пустула, жара.
2. Лимфогенді таралу
Микроб аймақтық лимфа түйіндеріне еніп, сол жерде көбейіп, қабыну процессі дамиды. Бактериялар
ыдырағанда эндотоксин бөлініп , жергілікті патологиялық процесс дамиды. Біріншілік бубон пайда
болады.
3. Бактериемия сатысы
Лимфа түйінінің қорғаныс механизмі төмендегенде , қоздырғыш қанға түсіп, жайылмалы түрде дамып,
токсико-аллергиялық көріністер пайда болады.
4. Гематогенді диссеминация
Қоздырғыш паренхиматозды ағзаларға – бауыр, көкбауыр, өкпеде ошақтанады. Гранулемалар п.б.
Ортасында некроз ошағы эпителиальды клеткалармен, лейкоциттермен, лимфоциттермен қоршалған.
Соңынан некроздалып, дәнекер тінге айналады.

9. Классификация

Біріншілік-ошақты:
·
жаралық ;
·
Бубонды;
·
Ангинозды;
·
Коньюнктивальды;
·
Өкпелік
·
Абдоминальды;
·
Аралас.
Жайылған форма:
·
Біріншілік-жайылған;
·
Екіншілік-жайылған.
Екіншілік-ошақты форма
·
Ангинозды;
·
Бубонды;
·
Пневмониялық;
·
Абдоминальды
·
Менингоэнцефалититтік
·
Аралас;
·
Екішілік-септикалық.

10. Клиника

Инкубациялық мерзімі 3 - 7 күн,
2-3 аптаға дейін өсуі мүмкін.
Ауру жедел, қалтырау, дене
қызуының жоғарылауы, әлсіздік,
бас ауруы, бұлшықет ауруынан
басталады.

11. Болжама диагноз; Мүмкін диагноз ; Нақты диагноз.

12. Бубонды түрі

лимфа түйінінің ұлғаюы ;
−
аздаған ауру
сезімі;
−
консистенциясы
жұмсақ-эластикалы;
−
пальпация кезінде
қозғалмалы.

13. көздің-бубонды форма

туляремия ошағы анықталған
аймақта тұру н/е сол аймақта 3
апта бұрын уақытта бару.
·
аурудың жедел басталуы,
дене қызуының жоғарылауы, жалпы
интоксикация, конъюктивада
біріншілік аффекттің пайда болуы
(папула – пустула – жара түрінде),
конъюнктивиттің айқын болуы, беттің
бір жақты ісінуі, периорбитальді
ісіну, региональды мойын лимфа
түйінінің ісінуі.

14. Ангинозно-бубонная форма

Бадамшаның бір
жақты ұлғаюы
(бетінде ойық жара
пайда болады) ж/е
жақ астында бубон
пайда болады.

15. Басқа клиникалық формалары:

Өкпелік түрі ошақты пневмония түрінде өтеді,
ауырлығына ж/е ағымының ұзақтығына б/ты
ерекшеленеді.
Абдоминальды түрі – мезентериальды лимфа
түйіндерінің зақымдануы кезінде байқалады, іш ауыру,
диарея түрінде өтеді.

16. Мүмкін диагноз:

мүмкін туляремия қоздырғышы бар жануарлардың шикі етін жеу;
·
ағып жатқан өзен, көл, құдықтардан су ішу;
·
ауыл шаруашылық жұмыстарды орындау, шөппен
байланысты;
·
кенелердің шағуы;
·
туляремия қоздырғыштары бар жабайы аңдарды аулау ж/е
үй жануарларының етін бөлшектеу;
·
туляремия қоздырғыштары бар жануарлармен тікелей
контакт
·
F. Tularensis-ке қан сарусуында антиденен титрінің 4 есе
ұлғаюы;
·
вакцинацияланбаған науқастарда аллергиялық пробаның
оң болуы.

17. Нақты диагноз:

Francisella tularensis-тің теріден алынған аффекттен , лимфа
түйіндерінен, қақырықтан, конъюктива жағындысынан, қаннан
бактериологиялық зерттеу нәтижесінде табылуы;
·
ПЦР оң нәтижелі болуы;
·
ИФА-да IgM н/е IgG титрінің жоғарылауы F. Tularensis-ке ;
·
қан сарысуынының агглютинациялық тестінде F.
Tularensis антиденелеріне қарсы титрдің төрт есе жоғарылауы;

18. Лабораторная диагностика

Терішілік аллергиялық
реакция, туляринмен
сынама (0,1 мл тулярина
в/к).
24-48 сағ соң нәтижені
бағалау.
Айқын ісіну ,
инфильтрация- бұр ерте
спецификалық тест
болып табылады.

19. Емі

Науқас аса қауіпті инфекцияларға арналған арнайы боксқа жатқызылады.
Медикаментозды емес ем:
·
төсектік режим;
Медикаментозное лечение
Этиотропная терапия [30, 31] (УД – А):
·
Амикацин по 5 мг/кг каждые 8 ч или по 7.5 мг/кг каждые 12 ч в течение 10 дней;
·
Гентамицин по 5 мг/кг веса тела в/м 2 раза в день 10 дней;
·
Стрептомицин по 500-1000 мг в/м 2 раза в день 10 дней;
Препараты второго ряда:
·
Ципрофлоксацин по 500 мг 2 раза в день перлорально 10 дней, при тяжелом течении
можно вводить внутривенно по 400 мг 2 раза в день.
·
Другие фторхинолоны: Пефлоксацин, Офлоксацин и другие;
·
Доксициклин по 100 мг 2 раза в день 2-3 недели;
·
Хлорамфеникол по 15 мг/кг веса тела 4 раза в день 2-3 недели;
·
Цефтриаксон 1-2г 1р/сут парентерально.
Лечение антибиотиками продолжается до 3-5 дня нормальной температуры
Беременные женщины:
Перечень основных лекарственных средств:
·
Цефтриаксон 1-2г 1р/сут парентерально;
·
Гентамицин по 5 мг/кг веса тела в/м 1 раз в день;
·
Стрептомицин по 500 мг в/м 2 раза в день.
Препараты второго ряда (с учетом результатов антибиотикочувствительности, по жизненным
показаниям):
·
Доксициклин по 100 мг 2 раза в день;
·
Ципрофлоксацин по 500 мг 2 раза в день.