Етеккір циклының бұзылыстары. (ЕЦБ). Дисфункциональды жатырдан қан кету (ДЖҚ)

1.

ҚазҰМУ №1 Акушерия және
гинекология кафедрасы
Етеккір циклының бұзылыстары.
(ЕЦБ)
Дисфункциональды жатырдан қан
кету (ДЖҚ)

2. Дәріс жоспары

ЕЦБ: анықтамасы
классификациясы
себептері
ДМК: анықтамасы
классификациясы
патогенезі
диагностикасы
емі
профилактикасы

3. Етеккір циклының бұзылысы (ЕЦБ)

Етеккір циклының күрделі реттелу
жүйесінің (5 дәрежесі) бұзылысы кезінде жатырлық қан кетуден аменореяға дейін
алып келуі мүмкін.

4. Себептері:

Шектен тыс психикалық күйзеліс
Психикалық және нервті аурулар;
Тамақтанудың бұзылуы;
Кәсіптік зияндар;
Инфекциялық аурулар;
ЭГА
Гинекологиялық операциялар;
Гипоталамо-гипофизарлы аймақтың даму
бұзылыстары
Гипоталамикалық орталықтың инволюциялық
қайта құрылуы және т.б.

5. ЕЦБ классификациясы

Клиникалық көрінісіне байланысты 3
негізгі топқа бөлеміз:
Аменорея және гипоменструальды
синдром
Қан кетумен байланысты етеккір
циклының бұзылысы
Ауру сезімді етеккір

6. ЕЦБ классификациясы

бұзылыс сипаттамасына байланысты:
• Органикалық бұзылыс кезіндегі ЕЦБ
• Функциональды ЕЦБ
Гонадотропин құрамына байланысты:
• гипогонадотропты
• нормогонадотропты
• гипергонадотропты

7. Патогенез механизміне байланысты классификациясы :

• қыртысты-гипоталамикалық
гипоталамо-гипофизарлы
гипофизарлы
аналық безді
жатырлық
Экстрагенитальды ауруға байланысты
дамыған ЕЦБ (қалқанша безі, бүйрекүсті
безі, заталмасу)
Генетикалық бұзылыс

8. Етеккір қызметінің бұзылыстары:

аменорея – етеккірдің болмауы
• гипоменорея – өз уақытында келетін аз мөлшерлі
етеккір
• гиперменорея немесе меноррагия – өз уақытында
келетін көп мөлшердегі етеккір
• метроррагия – етеккіраралық қанды бөлінділер
• полименорея –ұзаққа созылатын етеккір 6 – 7 күннен
аса
• олигоменорея – қысқа (1-2 күн), циклды етеккір

9. Етеккір қызметінің бұзылыстары:

пройоменорея, тахименорея – етеккір цикл
ұзақтығының қысқаруы (21 күннен кем)
• опсоменорея – сирек болатын етеккір,
аралығы 35 күннен 3 айға дейін
• альгоменорея – ауру сезімді етеккір
• гипоменструальды синдром – сирек келетін
ұзақтығы қысқарған аз мөлшерлі етеккір

10. Ациклды жатырлық қан ағу (АЖҚ)

АЖҚ – ұзаққа жалғасатын жатырлық қанды
бөлінділер

11.

КЛАССИФИКАЦИЯ АЖҚ
Органикалық
ДЖҚ
Ятрогенді
Ювенильді жаста
ДЖҚ
Репродуктивті жаста
пери- және постменопауза кезеңінде

12. Структура маточных кровотечений

13.

АЖҚ органикалық себептері
Жатырдағы патологиялық
өзгерістер
Жүктілікпен
байланыссыз
•Гиперплазия
• Эндометрий
полипы
•Миома
•Аденомиоз
•Соз.эндометрит
• Эндометрий рагі
•ЖІС
Жүктілікпен
байланысты
•Жатырдан тыс
• жүктілік
•Ұрық жұмыртқа
•сының
•қалдықтары
•Трофобластикалық аурулар
Басқа ағза және жүйелердің
аурулары
Аналық безіндегі
патологиялық
өзгерістер
•Қатерлі және
•Қатерсіз түзілімдер
•АПК
•Гормон
•Метаболизмінің
•өзгерістері
•Қан аурулары
•Бауыр аурулары
•Гипофиз
•аденомасы
•БҮБ ісігі
•Қалқанша без
•аурулары

14. Дисфункциональды жатырдан қан кету

(ДЖҚ) – бұл аналық безінің циклды
секрециясының бұзылысымен жүретін
әйел жыныс ағзаларының
ауруларымен, жүктілік немесе ішкі
аурулармен байланыссыз қан кету.

15. Жас топтарына байланысты ДЖҚ жиілігі

25%
60%
ювенильные
климактерические
15%
фертильного возраста

16. Классификация ДЖҚ

Ановуляторлы
Овуляторлы
I фазаның қысқаруы
Фолликула персистенциясы
II фазаның қысқаруы
Көптеген
фолликуланың атрезиясы
II фазаның ұзаруы

17. ДЖҚ болуы мүмкін:

Қантамыр
вазоконстрикциясының
жетіспеушілігі
Қан ұю жүйесі бұзылыстары
Эндометрий регенерация процессінің
бұзылыстары
Эндометрийдің морфологиялық өзгерісі
кезінде толық емес десквамация

18. ДЖҚ патогенезі :

Гонадотропиннің
циклдық бөлінуінің және
фолликулалар даму процессінің
бұзылысы
ФСГ 10-40 есе жоғарылайды
ЛГ 4-5 есе жоғарылайды
Эстрогеннің азаюы және сапалық өзгерісі
Семіздік, қантты диабет, гипертония
жиілігінің өсуі

19. Ановуляторлы жатырлық қан кету

Ювенильді
қан кету
Репродуктивті
жаста ДЖҚ
пременопаузальды
жаста ДЖҚ
Фолликулалар
атрезиясы
Фолликулалар
персистенциясы
Ановуляция+
толық емес
сары дене
Салыстырмалы
гипоэстрогения
Абсолютті
гиперэстрогения
Салыстырмалы
гиперэстрогения +
Абсолютті гипопрогестеронемия
Прогестерон
жетіспеушілікті
жағдай

20. Диагностикасы

Екіншілік жыныстық белгілердің даму дәрежесін
бағалау
Физикалық даму дәрежесін бағалау
Аспаптық зерттеу әдістері:
- басмидағы түрік ертоқымының рентгенологиялық
проекциясы
- ЭЭГ, эхоэнцефалография
- компьютерлі томография
- қол саусақтарының рентгенографиясы
- қалқанша безі және бүйрекүсті безінің
эхографиясы

21. Диагностикасы

Гинекологиялық
тексерулер:
- ректальді-абдоминальді
- вагиноскопия
- кіші жамбас ағзаларының УДЗ
Лабораторлы зерттеулер:
- қанның клиникалық және
биохимиялық талдауы
- қаннан және зәрден ФСГ, ЛГ,
пролактин, 17-КС анықтау
Әртүрлі специалистердің
консультациясы

22. Овуляторлы жатырлық қан кету:

фазаның қысқаруы –цикл 14-21
күнге қысқарады, көп мөлшерде және
ұзаққа созылатын жиі етеккірдің
болуы
II фазаның қысқаруы- етеккір циклы
қысқарады, көп мөлшерде және
ұзаққа созылатын етеккір циклының
болуы
II фазаның ұзаруы- етеккір кешігіп
келеді және көп мөлшерде
I

23. Ановуляторлы жатырлық қан кету

Етеккірдің 3-4 айға кідіруі, содан кейін
ауру сезімсіз, ұзаққа созылатын қан кету:
Фолликула персистенциясында үзілісті
көп мөлшерлі қан кету
Фолликула атрезиясында ұзаққа
созылатын мардымсыз қан кету

24. ДЖҚ программалық емі

Ювенильді кезең
Гормональды гемостаз:
Эстрогендер+гестагендер
(Дюфастон және басқа)
Репродуктивті
кезең
Перименопаузальді
кезең
Емдік –диагностикалық жеке қыру
гистологиялық зерттеумен
Гормональды терапия:
Фемостон 1/10,2/10,
Гестагендер (Дюфастон, және басқа),
ҚАК, антиэстрогендер,
Агонисттер РГ ЛГ
Оперативті ем

25. Перименопаузальді кезеңдегі терапия:

Цервикальды өзекті және жатыр қуысын жеке
диагностикалық қыру
Гормонотерапия
Оперативті ем (эндометрийдің рак және
ракалды ауруында, субмукозды жатыр
миомасы, аденомиозбен қосарланған миома
және гормонотерапиядан эффект болмаған
жағдайда)

26. Перименопаузальды кезеңде гормональды терапия

жасқа дейін – циклды гормонотерапия,
ҚАК, фемостон 1/10, 2/10
45-48 жас –II фазасында гестагендер
(дюфастон 1таб-дан күніне 2 рет циклдың
13 - ші күнінен 26 - шы күн аралығында)
48-50 жас – үзіліссіз тәртіпте гестагендер
(дюфастон 1таб-дан күніне 2 рет циклдың 5ші күнінен 25- ші күн аралығында)
50-53 жас – гестагендер немесе
андрогендерді үзіліссіз тәртіпте (17ОПК,
даназол, гестринон) немесе антиэстрогендер
(тамоксифен)
44

27. Репродуктивті жаста ДЖҚ емі:

Цервикальды
каналды және жатыр қуысын
жеке диагностикалық қыру
Ановуляция –овуляцияны стимуляциялау
Жеткіліксіз лютеинді фаза:
• Гестагендер: дюфастон циклдың15 ші
күнінен 25 ші күн аралығы

28. Репродуктивті жаста ДЖҚ емі:

Овуляцияны тежемейтін эстрогенгестагенді препараттар– Фемостон
1\10,2\10 үзіліссіз тәртіпте 3-4 ай
• ҚАК-тар – 3-4 ай
Антианемиялық терапия
Рецидивтеуші гиперплазияны 6 айдан кем
емес емдеу қажет.

29. ЮЖҚ емдеу этаптары

I. Қан кетуді тоқтату
II. Қан кетудің алдын алу – етеккір
циклының регуляциясы
III. Науқастарды реабилитациялау

30. Симптоматикалық терапия

Жатырды
жиырылтатын заттар
(окситоцин, метилэргометрин және т.б.)
Фитотерапия (крапива, сулы бұрыш)
Гемостатиктер (дицинон, кальций
глюконат, викасол)
витаминотерапия

31. Гормональды гемостаз

Көрсеткіштер:
Орташа дәрежелі анемиямен көп
мөлшерлі қан кету
Орташа және ұзақ уақыт қан кету
кезінде симптоматикалық терапиядан
эффекттің болмауы
Ұзақ қанды бөлінділер және
диагностикалық қыруға қарсы көрсеткіш
болғанда

32. ЮЖҚ кезінде етеккір циклының регуляциясы

Гестагендер
(1тізбек:дюфастон 16-ші күннен 26 күн аралығында
1таб х 2 рет күніне);
(2 тізбек: дюфастон 5- ші күннен 26 күн аралығында
1таб х 1 рет күніне).
Эстроген-гестагенді препараттар
(фемостон 1/10,2/10 2-3 цикл )

33. ЮЖҚ кезінде етеккір циклының регуляциясы

Эстрогенмен гемостаз
Фолликулин
(0,1% - 1 мл немесе 0,05% - 2
мл – 10 мың. МЕ б/і әр 2-3 сағ сайын қан
тоқтағанға дейін, инъекция аралығын
ұзарта отырып 5 мыңнан-2,5 мыңға
жеткіземіз).
Эстрадиол дипропионат 0,1%-1мл әр 3-4
сағат сайын

34. Эстрогенмен гемостаз

Микрофоллин(этинилэстрадиол)
0,005 г .
Прогинова 2 мг немесе Эстрофем 2 мг (әр
4-6 сағат сайын қан тоқтағанға дейін,
дозасын біртіндеп төмендете отырып
күніне 1 таб. 10-12 күн)
Эстрогенотерапиядан соң 6-8 күн гестаген
тағайындаймыз,
Содан соң менструация тәрізді реакция
болуы керек.

35. Эстрогенмен гемостаз

Гестагенмен гемостаз
Гестагендер
гонадотропиннің бөлінуін
тежей отырып жергілікті және орталық
әсер етіп, гиперплазиялық
эндометрийде атрофиялық өзгеріс
шақырады.

36. Гестагенмен гемостаз

Дюфастон
2-3 таб-дан қан кету
тоқтағанға дейін, дозасын біртіндеп
төмендете отырып, күніне 1 таб-дан 21ші күнге дейін эстрогенмен бірге.
Эстрогеннен кейін эндометрийдің
секреторлы трансформациясын шақыру
үшін дюфастон 1 таб күніне 2 рет 10 күн

37. Гестагенмен гемостаз

Хирургиялық гемостаз
Көрсеткіштер:
Өмірге және денсаулыққа қауіпті
профузды қан кету кезінде
Консервативті терапияға көнбейтін ұзақ,
көп мөлшерлі қан кету кезінде
Жатырда немесе эндометрийде
органикалық патологияға күдік туғанда.

38. Хирургиялық гемостаз

Ювенильді ДЖҚ профилактикасы
Циклды
витаминотерапия ( 1 фазада –
витаминдер В1, В6, фолий қышқылы,
витамин Е, глютамин қышқылы, 2 фазада –
витамины С және Е)
Физиотерапия
Иглорефлексотерапия
Еңбек және демалыс тәртібін сақтау

39. Ювенильді ДЖҚ профилактикасы

Әдебиеттер:
Гинекология. Учебное пособие под
редакцией А.Н.Стрижакова, А.Н.Давыдова,
2009
2. Гинекология. Учебник под ред.
Г.М.Савельевой, В.Г.Брусенко, 2009
3. Гинекология . Руководство,Василевская Л.Н.
и соавт. 2007
1.

40. Әдебиеттер:

Назар аударғандарыңызға
рахмет!