Өндірістік қалдықтар

1. Семей мемлекеттік Шәкәрім университеті Экология кафедрасы

Тақырыбы: Өндірістік қалдықтар
Орындаған: Мукашева А.А.
Топ: ЭЛ 617
Тексерген:
Семей 2017

2. Жоспар:

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1. Өндіріс және тұтыну қалдықтары
2.2. Республикада өндіріс қалдықтарының
қалыптасу көлемі
2.3. Қоршаған ортаның қалдықтармен ластануы
2.4.Өндіріс және тұтыну қалдықтарымен жұмыс
істеу кезіндегі экологиялық талаптар.
2.5.Қауіпті қалдықтарды тасмалду кезіндегі экол
гоиялық талаптар
III.Қорытынды
IV. Пайдаланған әдебиеттер

3.

Өндіріс қалдықтарықұрамы
және физикалықхимиялық қасиеті
жағынан түрліше
болатын
қалдықтар.Қалдықтар
мөлшері өндіріс
техналогиясына,бастап
қы шикізаттың
сапасына,
материалдық
көлемділігіне, өндіріс
процестерін
ұйымдастыру
барысына байланысты.

4.

• Республикада өндіріс қалдықтарының
қалыптасу көлемі
• Қазiргi уақытта республикаға да,
Солтүстiк Қазақстан облысы үшiн де,
тұтас тұрмыстық және өндiрiстiк
қалдықтардың қалыптасу көлемiнiң өсуi
басым, бұл көбiнесе өндiрiстiң өсуiне,
жаңа технологияларды енгiзуге, қалалық
тұрғындардың өсуiне және халықпен
тауарларды тұтыну саласының өсуiне
байланысты — буып-түйетiн
материалдарының өсуi, қалдықтар
құрамының өзгеруi.

5.

Солтүстiк Қазақстан облысында қалыптасқан өндiрiстiк қалдықтар,
«Есiл экологиялық департаментi» ММ СҚФ мәлiметтерi бойынша
1.01.08 ж.. 37500,321 мың тонна құрайды, соның iшiне кiредi:
• «СевКазЭнерго Петропавл» ЖШС-ның күл үйiндi қалдықтары,
олардың жиналу көлемi 01.01.08 ж бойынша 37,483 млн. тонна
құрайды, оларды орналастыруға қайта-қайта жаңадан алаңдар
қажет;
• Петропавл қаласындағы кәсiпорындарда пайда болатын
қалдықтар технологиялық процестер барысында
(гальваношламдар, жергiлiктi тазарту құрылғыларының
тұнбалары), кәсiпорындардың өндiрiстiк алаңдарындағы
шламжинағыштар мен арнайы резервуарларда орналастырылған;
• материалдарды механикалық өңдеу нәтижесiнде құралатын
өндiрiстiк қалдықтар (абразивтi және металдық шаң,
пластмасстардың қалдықтары, шыны, полиэтилендi пленка және
т.б.), тұтас тұрмыстық қалдықтардың полигонына (ТТҚ) және
аудандық үйiндiлерге шығарылады. Осындай қалдықтардың
құрылу көлемi жылына 10-20 мың тонна

6.

• Облыста пайдалануға жарамсыз қорғаныс
құралдары мен ыдыстарды көмуге арналған
қолданыстағы қорымы жоқ.
Осы қалдықтар кәсiпорындардың аумағында жиналып,
қоршаған ортаға әсер етпейтiн жағдайларда,
уақытша сақталады. Улы химикаттардың ыдыстарын көму
орнына дейiн тасымалдау мәселесi бар.
2007 жылы Петропавлда «Фирма Агрохимсевер и К»
ЖШС өндiрiстiк аймағында, облыстың бақылаушы
органдарының келiсiмi бойынша, Қостанай қаласындағы
«Шаруа» ЖШС қалдықтар полигонына кәдеге жарату үшiн
әкетумен пестицидтердiң ыдыстары мен жинау мен
жинақтау қоймасы ұйымдастырылған.

7.

8.

Нашар құралған полигондар
маңайындағы топырақтың ластануы қалдықтардың
шiру заттарымен байытылған су
ағыстарымен болады. Ластаушылардың
топырақтарға ауа жолымен түсуi шамалы.
Облыста қоршаған орта сапасын тиiмдi басқарудың
ажыратылмайтын бөлiгi ретiнде өндiрiс пен тұтыну
қалдықтарын үйлестiру мен көму
жерлерiнде қоршаған ортаның компоненттерiне
мониторинг жасау болып табылады. Қазiргi кезде
осы мониторинг жыл сайын қалдықтар
жинақтағышы бар Петропавл қаласында ғана,
қолданыстағы ТТҚ полигонында және өнеркәсiптiк
кәсiпорындарда ауа, су, топырақ сынағы мен
анализiн алу жолымен жүргiзiледi.

9.

Өндiрiстiк қалдықтардың басты
себебi құрылыста өндiрiстiң өсуi
салдары, кiшi және орта бизнестiң
қарқынды дамуы болып
табылады. Кәсiпорындардың есеп
берулерiнде қалдықтардың
толығуы, сонымен қатар есептiң
нақтылығы көбейдi. Осы өсу
өндiрiстiк кәсiпорындардың
белсендiрiлуiмен түсiндiрiледi,
көбiнесе iрi қазандық иесi «АксессЭнерго Петропавловская ТЭЦ-2»
ЖШС. Содан басқа, облыстық
басқарма облыс бойынша
жағылатын iрi қазандықтардың
көмiр көлемiн қатаң бақылайды,
оның сомасында бiршама өсу
байқалады.

10.

Қалдықтарды қайта өңдеу с.i. ТТҚ, олармен қатар сорттауды
енгiзудi қажет. Қазiргi кезде қалдықтарды қайта өңдеу
бойынша мақсатқа бағытталған жұмыс жүргiзiлуде. Мысалы
«АРМ-сервис» ЖШС кәсiпорны тұрмыстық пластиктi
өңдеу бойынша технологиялық желiлерiн шығару бойынша
жұмыстарын жүргiзуде. Толықтырғыш ретiнде құм, күл,
абразивтi-темiр ұнтағы. Мұндай желi жоғары сығымдау
әдiсiн қолдану арқылы беттегiш және тротуарлық
плиткаларын алуға, жиектер, жабынқыш, су төккiштердi,
сәндiк фронтондарды, алуға мүмкiндiк бередi. Бұл желiнiң
сонымен қатар шыныны, ағаш қалдықтарын өңдеуге
мүмкiндiгi бар. Бiр желiнiң бағасы — 19 млн. теңге.
Келешекте Қазақстанның басқа аумақтарына және жақын
шет елдерiне технологиялық желiлердiң өндiрiсiн шығару
жоспарлануда.

11. Қорытынды:

Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің 292бабы бойынша жергілікті атқарушы органдарға
қалдықтарды сақтау, оны өңдеу, тиісті
орындарға тасымалдау, оларды полигондарға
орналастыру, қалдықтармен жұмыс істеу кезінде
экологиялық талаптардың қатаң сақталуын
қамтамасыз ету, жауапты кәсіпорындар құру және
басқа да міндеттер жүктелген. Сондықтан да аудандық
және ауылдық әкімдіктер қоршаған ортаны қорғауға
арналған заң талаптарына сәйкес өз аймақтарындағы
жер, су ресурстарын сақтауға, оны заң талаптарына
сәйкес пайдалануға қатаң бақылау орнатуы керек.

12. Пайдаланған әдебиеттер:

• Әлімбеков. Табиғатты пайдалану және оны қорғау
негіздері
• «Табиғаттағы тепе-теңдік ғажайыптары» кітап
• www.egemen.kz
• www.kazekology.kz
• Степанов Ю. А. Экологическое прова.- М.: 2001г.
• ҚР экологиялық кодексі. Астана, 2007