Магнит өрісі

1. ЭЛЕКТР ЖӘНЕ МАГНЕТИЗМ, АТОМДЫҚ ФИЗИКАНЫҢ АРНАЙЫ ТАРАУЛАРЫ

2. Магнит өрісі

3. Магнит өрісі. Магнит

4. Эрстед тәжірибесі. 1820 ж.

Тұрақты электр тогының
магниттік тілшеге әсері
Тілше токқа
перпендикуляр орналасуға
тырысады
Барлық тогы бар өткізгіштердің
айналасында магнит өрісі пайда
болады

5. Ампер тәжірибесі. 1820 ж.

6. Тогы бар екі өткізгіштің бір-бірімен әсерлесуі

7. Тогы бар өткізгіштің тұрақты магнитпен әсерлесуі

8.

Ампер гипотезасы
Тұрақты магниттің қасиетті оның бойындағы циркуляция
жасайтын айналмалы токтармен (молекулярлық токтар)
байланысты.

9.

Электр өрісі сияқты энергияға және массаға ие.
Электрлік әсерлесу өткізгіште зарядтар болған
кезде пайда болады және олардың шамасына
тәуелді болады; ал магнит өрісі өткізгіштегі зарядқа
емес токқа байланысты әсерлесуге түседі, және
осы токтардың шамасына тәуелді болады.
Магнит өрісі – материя, ол қозғалыстағы
зарядтармен байланысты. Магнит өрісін магнит
тілшесі немесе осы өрістегі зарядтар арқылы
анықтап бақылауға болады.
Қандай-да
бір
күшпен
тек
қозғалыстағы
зарядтарға әсер етеді.

10. Ампер заңы (күші)

dF [ B]dV
j
jdV Idl
ток жіңішке өткізгішпен ағатын болса
dF [ jB]dV
dF I [dl , B]

11.

Нүктелік заряд сияқты (электр өрісіндегідей) – магнит өрісін
тудыратын токқа дейінгі ара қашықтығы оның сызықтық
өлшемінен аз болатын бойымен ток жүріп тұрған
тұйық контурды қарастырамыз.

12. Ток және нормальдың оң (магнит өрісі) бағыттары

M ~ IS sin( n, B)
IS Pm
контур м.м.
ql P
диполь э.м.
p m Pm n
күш моменті

13.

M
Pm
Күш моментінің магниттік моментке қатынасы магнит
өрісінің осы нүктесінде бірдей болады және магнит
индукциясы деп аталатын магнит өрісінің сипатын береді.
B
M
Pm sin( B, n)
Күш моменті мен магниттік моментке айналмалы
қозғалысты сипаттайды, демек магнит өрісі - құйынды.

14. Фарадей тәжірибесі. 1831 ж.

15.

Магнит индукциясы В,
магнит өрісінің
күштік сипаты, оны
магниттік күш
сызықтары
арқылы кескіндеуге
болады.
Магнит өрісінің күш
сызықтары әрқашан тұйық.

16.

17. Лоренц күші. 1892 ж.

FЛ q sin
F Л e[ B, ] F qE q[ B]

18.

m
R
qB

19. Магнит индукциясының өлшем бірлігі тесла [Тл]

20. Магнит өрісінің кернеулігі

H
B
0
1 q[ , r ] А
H
3
4 r м

21. Уильям Гильберт. 1600 ж.

“Магнит, магниттік заттар және
үлкен магнит-Жер туралы”
• Жер үлкен магнит тәрізді.
• Магнит көмегімен темірді немесе
болатты магниттеуге болады

22. Вольта элементі 1800

23. Эйхенвальд тәжірибесі. 1901 ж.

Конвекциялық токтың
магниттік тілшеге әсері
q C
I qn C n

24. Джозеф Генри тәжірибесі 1831 ж.

Индуктивтіліктің өлшем бірлігі (Гн)

25. Иоффе тәжірибесі. 1910 ж.

Түтікшедегі зарядталған
бөлшектер ағынының
магниттік тілшеге әсері
0 q[ r ]
B
3
4 r
0
10 7 Гн / м
4