Бұрғылау ерітіндісін тазалауға және дайындауға арналған жабдықтар

1.

ДӘРІС 10. БҰРҒЫЛАУ ЕРІТІНДІСІН
ТАЗАЛАУҒА ЖӘНЕ ДАЙЫНДАУҒА
АРНАЛҒАН ЖАБДЫҚТАР

2.

БҰРҒЫЛАУ ЕРІТІНДІСІН ТАЗАЛАУҒА АРНАЛҒАН ЖАБДЫҚТАР
ҚҰРАМЫ
Бұрғылау ертіндісін тазалау ұңғыдан алынып шыққан шламның ірі,
ұсақ бөлшектерін біртіндеп айыру арқылы жүзеге асады. Бұрғылау
ертіндісін шламнан толық айыру үшін циркуляциялық кешенді
жабдықтар тобы қолданылады. Оған мыналар кіреді:
- виброелек;
- гидроциклон;
- құмайырғыштар;
- дегазаторлар;
- вибротұндырғыштар;
- центрифуга;
Жоғарыдағы кешен төмендегідей нәтиже береді:
- шлам көлемі > 75мкм; виброелек;
- шлам көлемі >40 мкм құмайырғыштар;
>25 мкм – батпақайырғыштар;
>5мкм - центрифугалар.

3.

Тазалау блогы (жалпы көрінісі)

4.

Бұрғылау ерітінділерін дайындау және өңдеу құрылғылары әсер
ету принципі бойынша механикалық және гидравликалық болып
бөлінеді.
Механикалыққа:
сазараластырғыштар (МГ2-4, Г2-П-2);
фрезерлі-ағынды диірмендер (ФСМ-3, ФСМ-7) жатады.
Гидравликалықтарға:
– гидроэжекторлы араластырғыштар (БПР);
эжекторлы-гидромоторлы араластыру құрылғылары (УПР-Р-2);
гидравликалық араластырғыштар (ГДМ-1);
гидравликалық диспергаторлар (ДГ-1).
Ұнтақ тәріздес материалдарды (саз, барит және т.б.) қолданудың
өсуіне байланысты соңғы жылдары гидравликалық құрылғылар кең
тарала бастады. Механикалықтарға қарағанда олардың өнімділігі
жоғары, бұрғылау ерітінділерінің сапасын қаматамасыз етеді және
материалдардың шығынын үнемдейді.

5.

Механикалық араластырғыштар
Сазараластырғыш қалақшалары сыналы-белбеулі беріліс арқылы
электроқозғалтқыштан қозғалысқа келетін екі білік орналасқан
жабық ыдыс болып келеді.
Сазараластырғыштың техникалық сипаттамасы
1. Өнімділігі,
4 м3/сағ
2. Бастапқы материал: - саз,
2 – 6 м3/сағ
- сазды ұнтақ,
6 м3/сағ
Фрезерлі-ағынды диірмен (ФАД) келесі негізгі бөлшектерден
тұрады: ротор, қабылдаушы бункер, сақтандырушы шарнирлі
тақта, диспергацияланатын рифтелген тақта, қармағыш және
дайын суспензияны бұру үшін арналған тор.
ФСМ-3 техникалық сипаттамасы:
Түйіршікті саздың өнімділігі, т/ч
Түйіршікті ұнтақтың өнімділігі, т/ч
Ауырлатқыштың өнімділігі (барит), т/ч
Ротор диаметрі, мм
Ротордың айналу жиілігі, айн/мин
Салмағы, тн
10 – 12
20 – 25
30 – 35
400
500
1,4

6. БС дайындау жүйесі

Материалдарды
реагенттерді
сақтау блогы
• бункерлер
БС дайындау блогы
• дозатор
• езгіш
• диспергатор
• араластырғыш

7.

Фрезерлі-ағынды диірмен ФСМ-7 сазды жуу сұйығын
және барит араластырған ауырлатылған жуу сұйығын
дайындау үшін керек.

8.

9.

Гидравликалық араластырғыштар
Гидроэжекторлы араластырғыш (ГДМ-1) ағынды
аппарат болып табылады, ол келтіретін құбыры бар
бункерден, шлангтен, ағынды аппараттан (суды әкелетін
құбыры бар соплодан, диффузоры бар алмастыру
камерасынан) тұрады.
Келесі ретте жұмыс істейді: 4 МПа қысыммен БС
сұйықтықты соплоға айдайды, одан ағын жоғары
жылдамдықпен шығып, алмастыру камерасында қысым
төмендеп, бункерден шланг арқылы ұнтақтәріздес
материал сорылып сұйықтықпен әкетіледі. Диффузордан
өткенде аралсқан ағынның жалдамдығы төмендейді, ал
қысым артады, сөйтіп ерітінді циркуляциялы жүйеге
түседі. Араласудың бір циклында ерітіндінің тығыздығы
0,3-0,35 г/см3 артады. ГДМ-1 ПӘК-і төмен болғанымен,
жұмыста үлкен сенімділікке ие.

10.

Ерітіндіні дайындау блогі (БПР)
Циркуляциялы жүйеге БПР-70 немесе БПР-40 қосады. 70 және 40
– сыйымдылықтардың көлемі (35 х 2) және (20 х 2) м3. Олар өзара
силостардың құрылымымен ерекшеленеді. БПР-40 – телескопты,
БПР-70 – тұтасметалды.
БПР келесідей жұмыс істейді: жасалатын разрядталуың
нәтижесінде сору камерасына бункерден 1 шланг 7 арқылы
ұнтақтәріздес материал сорылады, ол ары қарай сұйықтықпен
коникалы айырылатын диффузорға әкетіледі. Диффузорды
өткеннен кейін ағынның жылдамдығы азаяды, ал қысым өседі.
Келте құбыр 10 арқылы алынған ерітінді циркуляциялы жүйенің
қабылдаушы сыйымдылығына келіп ағылады. Шығарылатын
гидроэжекционды араластырғыш 9 келесі ретпен жұмыс істейді:
сұйықтық құбыр 12 арқылы араластырғыштың соплосына 11
айдалады, ол өз кезегінде сазды ұнтақтармен жұмыс жасайтын
диаметрі 30 мм және ауырлатқыштармен жұмыс жасайтын диаметрі
20 мм штуцерлермен жабдықталған.

11.

Ерітіндіні дайындау блогінің
сұлбасы (БПР)

12.

Гидравликалық диспергатор ДГ-1
Бұрғылау ерітіндісінің қатты және сұйық фазаларын ұсақтау
үшін гидравликалық диспергаторлар қолданылады. Ол камерадан,
доғатәріздес кіруші құбырдан және ағу келте құбырынан тұрады.
Кіру құбырының ұштарында қатты құймалардан саптамалар
орнатылған. Ертіндінің қарама қарсы ағындары гидродинамикалық
кавитацияны жасап, ультрадыбысты тербелістер қатты және сұйық
фазаларды диспергациялайды. Саптамалар металлокерамикалық
материалдардан ауыстырылатын болып жасалады. Саптамалардың
диаметрін БС берілісіне байланысты таңдайды.
ДГ-1Техникалық сипаттамалары
Жұмыстық қысым, МПа
12 15
Бұрғылау ерітіндісінің берілісі, м3/ч
15 20
масса, кг
76
саптама
9-дан 16 мм -ге дейін.

13.

14.

Араластырғыштар
Бұрғылау ерітінділерін сақтауға арналған қабылдаушы
сыйымдылықтарда
араластырғыштар
орнатылады.
Гидравликалық араластырғыштар гидромонитор секілді
жұмыс істейді. Ертінді сорап арқылы гидравликалық
араластырғыштың қабылдаушы келте құбырына 1 келеді.
Одан ерітінді құлыпты типті шарикті мойынтіректерде
айналатын оқпанға түседі. Қабылдаушы келте құбыр мен
оқпан арасында тығыздағыштар орнатылған. Олар ағу мен
ерітіндінің мойынтіректерге түсуін болдырмайды.
Оқпанның соңында салмалы бұранданың 3 көмегімен
жылдамдықты арттыру, әсер ету мен ағынның ұру
күшінің алыстығын арттыру үшін саптама 4 орнатылады.
Араластырғыш сыймдылықтың түбінен шамалы
арақашықтықта орналасқан. Айналу кезінде бұрғылау
ерітіндісін араластыратын және ауырлатқыштардың
тұнбалануына қарсы болатын ағындар тудырады.

15.

16.

Циркуляциялық жүйе, бұрғылау сұйығын
құрамындағы
талқандалған
тау
жыныстарынан
тазалау
үшін
виброелек,
гидроциклон,
центрифуга
механизмдері
қолданылады
1, 7- тазаланған жуу
сұйығы құйылатын
түп; 2 –ағынды
қабылдап бөлгіш; 4,
5- елегі бар
дірілдеткіш қорап; 3 –
дірілбергіш; 6амортизаторлар.

17.

18.

Виброелектегі тор көз өлшемдері: 0,16х0,16; 0,2х0,2; 0,25х0,25;
0,4х0,4; 0,9х0,9мм. Жуу сұйығының тығыздығы мен тазалау дәрежесіне
байланысты тор көз таңдалады.

19.

Жуу сұйығын өте жоғары дәрежеде тазалау конустық
гидроциклондардан
тұратын
құмсазбөлгіштің
көмегімен
гидромеханикалық әдіспен жүргізіледі.

20.

21.

Пескоотделитель

22.

Центрифуга

23.

24. Жуу сұйығын газдан тазалау

Бұрғылау сұйығының газдануы бұрғылау
жұмыстарын дұрыс жүргізуге кедергі болады.
Жуу сұйығының гидравликалық қуатының
азаюынан бұрғылау шапшаңдығы төмендейді, бұл
әсіресе жұмсақ тау жыныстарын бұрғылау кезінде
байқалады;
Жуу сұйығының тығыздығының төмендеуінен
ұңғы қабырғалары құлай бастайды, кеуектер пайда
болады;
Ұңғыда жарылыс болу мүмкіншілігі артады
және газбен улану қаупі туындайды (мысалға,
күкіртті сутегі).