Кене энцефалиті

1.

2.

Кене энцефалитінің
адам ағзасына және
денсаулығына тигізетін
әсері

3.

1.Адам
денсаулығына
тигізетін әсерін
байқау.
2. Кенеге қарсы ісшараларын
жүргізу.

4.

Кенелер көбінесе ағаштары қалың өскен, қалың шөп жамылғысы
бар аралас ормандарда тіршілік етеді. Жолдардың жиегіне
жинақталған кенелер сол маңайдан өткен адамдарға шабуыл
жасайды. Кенелердің белсенділігі ауа райына немесе тәуліктің
мезгіліне тәуелді емес. Әр кез шағуға бейім тұрады.

5.

6.

Кене энцефалиті – безгек, интоксикация
(улану) түріндегі вирусты инфекция. Ол
орталық және жанама жүйке жүйелеріне
зақым келтіреді. Инфекцияны таратушылар
негізінен – кенелер. Табиғат аясында күн
жылынысымен жанданып, тез көбейе
бастайтын бұл кенелер әсіресе көктем-жаз
айларында аса қауіпті. Олар тарататын
вирустар тым қатты аяздарға да төзімді.
Адамның киім-кешегіне, денесіне жабысқан
кене негізінен бас пен мойын, кеуде мен
арқа тұстарына қадалғыш келеді. Адамға
ауру, кененің қан соруы кезінде жұғады.
Кененің денеге жабысып, қан соруын адам
бір аптаға дейін сезінбеуі мүмкін. Өйткені,
оның сілекей құрамында ауырғанды басатын
зат болады. Кенені денеден жұлып алып
тастағанның өзінде кене энцефалитінің
вирусы қалады. Яғни, адамға вирус кене
жабысқан алғашқы минуттан бастап-ақ жұға
береді. Кене энцефалитін, адам ауру
жұқтырған мал сүтінен де жұқтыруы мүмкін.
Сырқат малдың сүті қызғылттанып, оны
тұндырған кезде ыдыс түбінде шырыштықанды тұнба қалады

7.

Кене арқылы вирустық инфекциялар таратылады
Мерзімі –көктемде-жазда
Жүйке жүйесін зақымдайды
Алдын –ала қолданылбаған іс-шаралар мүгедекке
тікелей әкеледі (80%)
Көбінесе 2% до 20%

8.

ШҰҒЫЛ ШАРАЛАР:
•Жабысып тұрған кенені байқаған кезде оны бірден
алып тастауға тырысыңыз, өйткені ол тері
талшықтарын ашады да, сілекейінде қатырғыш зат
болғандықтан жабысып әрі қарай біртіндеп кіре береді;
•Кенені бас жағына жақынырақ пинцетпен қысыңыз
(немесе саусағыңызды таза дәкемен орап алып), оны
теріге перпендикуляр күйде қатаң ұстап, мыжып
алмауға тырысып, ақырындап бұраңыз. Кенелер
басымен емес, «құйрығымен» (демтесік) дем
алғандықтан, процедураның алдында оған өсімдік
майын немесе вазелин жақса, ол өзі шыға бастайды.
•Шаққан орынды спиртпен, йодпен, әтірсумен
дезинфекциялаңыз. Егерде кенені толығымен ала
алмасаңыз және алдыңғы бөлігі жарада қалып қойса,
ол орынға йод жағыңыз және дәрігерге көрініңіз.
•Процедурадан кейін қолыңызды мұқият сабынды
сумен жуыңыз.
•Кененің қалдығын лабораторияға тексеруге өткізу
қажет. Онда сізге кененің індетті екенін немесе
еместігін және емдеу керектігін немесе керек еместігін
айтады.
•Инфекцияның алдын алудың аса тиімді түрі – жылдың
суық мезгілінен бастауды қажет ететін, үш кезеңдік
егілу. Бұл 99 % қорғаныс береді.

9.

Бүгінде біздің елімізде кенеге қарсы егу
жұмыстары тұрақты қызмет көрсетеді. Оны
арнайы ақылы жұмыс істейтін егу
орталықтарынан салғызуға болады. Вакцина
3 жастағы балалар мен ересектерге
арналып егіледі. Вакцинаны екі рет жасату
қажет, аралары бір ай болу шарт. Ал кене
энцефалитіне қарсы вакцина ұзақ уақыт
сақтасын десеңіз, 9-12 ай өткеннен кейін
үшінші вакцина салса тиімді.

10.

Зақымданғанан кейін циклоферон дәрісін
қабылдау керек: 4 дәрісін бірінші күнінде,
2 дәрісін 2, 4, 6профилактикалық
күндерінде

11.

Шұғыл шаралар – Кенені бас жағына жақынырақ пинцетпен қысыңыз
(немесе саусағыңызды таза дәкемен орап алып), оны теріге
перпендикуляр күйде қатаң ұстап, мыжып алмауға тырысып, ақырындап
бұраңыз. Кенелер басымен емес, «құйрығымен» (демтесік) дем
алғандықтан, процедураның алдында оған өсімдік майын немесе вазелин
жақса, ол өзі шыға бастайды.
.

12.

Шаққан орынды спиртпен, йодпен, әтірсумен
дезинфекциялаңыз. Егерде кенені толығымен ала
алмасаңыз және алдыңғы бөлігі жарада қалып қойса,
ол орынға йод жағыңыз және дәрігерге көрініңіз

13.

Адам табиғат перзенті болғандықтан, онымен үнемі қарым-қатынаста
тіршілік ететіні рас. Табиғат аясында сан алуан жан-жануарлар мен
жәндіктер миллиондап кездеседі. Солардың ішінде жәндіктердің кесел
жұқтыратын, тіпті шақса, адамды жантәсілім ететін түрлері де бар. Әсіресе,
буын аяқтылар тобына жататын кенелер малға да, адамға да үлкен қауіп
төндіреді. Олар өзінің паразиттік қасиетімен сан түрлі жұқпалы ауруларды
таратуға да себепкер. Сондай жұқпалы аурулардың бірі - кене энцефалиті.
Ол тез тарайтын дерттің бірі болып саналады. Оның аумағы қазір
Шотландиядан Жапон теңізіне дейінгі аралықты алып жатыр

14.

Көп адамдар кенелерді ағаштардан түседі деп ойлап қателеседі. Шын мәнінде
кенелер шөптесін өсімдіктер мен бұталарды тіке жоғары бойлай жылжып
отырады. Дәл осы себептен кенелердің шағып алу қауіпі көбінесе серуендерді
сүюшілерге төнеді. Кенелер тек қана қалың орманда тіршілік етіп қоймай,
орманнан алыс аймақтарда, мысалы, базалар, кеңселер, аулалар және т.с.с.
аймағында да кездесетінін есте сақтау қажет. Кенелер ауа температурасы +20о
С шамасында және 90-95% ылғалдылықта аса белсенді әрекет етеді. Күн
бұлтты күндері, жауын алдында айрықша мұқият болған жөн. Күндізгі қатты
ыстықта және төменгі ылғалдылықта кенелер "демалады". Адамға кенелер
әдетте сәуірдің ортасынан қыркүйектің соңына дейін "шабуылдайды". Алайда
кенелер санының шарықтауы мамыр-маусым айларында болады.