Rynek kapitałowy

1. RYNEK KAPITAŁOWY

WYKŁAD

2. ISTOTA RYNKU FINANSOWEGO

Rynek finansowy – obszar (dawniej miejsce), na
którym dokonuje się transakcji instrumentami
finansowymi (papierami wartościowymi).
Instrumenty finansowe mogą mieć charakter:
własnościowy (akcje, udziały)
wierzytelności (kredyty bankowe, obligacje)
terminowy (instrumenty pochodne)

3. INSTRUMENTY FINANSOWE VS PAPIERY WARTOŚCIOWE

Instrumenty finansowe to papiery wartościowe
oraz instrumenty nie będące papierami
wartościowymi
Papiery wartościowe to przede wszystkim akcje,
prawa do akcji, kwity depozytowe, obligacje,
certyfikaty inwestycyjne.
Instrumenty finansowe, nie będące papierami
wartościowymi to m.in. Jednostki uczestnictwa w
funduszach inwestycyjnych, lokaty
międzybankowe, bony skarbowe,
krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw,
finansowe kontrakty terminowe, opcje, pochodne
instrumenty towarowe.

4. TRZY PODSTAWOWE CECHY CHARAKTERYZUJĄCE INSTRUMENTY FINANSOWE

1. Dochód – mierzony jako różnica między
wartością końcową (cena sprzedaży)
i początkową (cena kupna) inwestycji.
2. Ryzyko – możliwość poniesienia straty, bądź
też zrealizowania niższych zysków niż
zakładane.
3. Płynność – możliwość zamiany instrumentu
finansowego na gotówkę w krótkim okresie po
spodziewanej cenie.

5. SCHEMAT FUNKCJONOWANIA RYNKU FINANSOWEGO

6. IINSTYTUCJE FINANSOWE (POŚREDNICY FINANSOWI)

Instytucja finansowa – podmiot
świadczący usługi związane z obrotem
instrumentami finansowymi.
Rodzaje instytucji finansowych:
Banki (komercyjne i inwestycyjne)
Fundusze inwestycyjne
Fundusze emerytalne
Towarzystwa ubezpieczeniowe

7. RODZAJE TRANSAKCJI NA RYNKU FINANSOWYM

Transakcje hedgingowe – zabezpieczenie się przed
ryzykiem poniesienia strat
z tytułu zmiany cen
Transakcje spekulacyjne – dążenie do zarabiania na
zmianach cen instrumentów finansowych w czasie
Transakcje arbitrażowe – dążenie do zarabiania na
różnicach cen tych samych instrumentów finansowych
w różnych miejscach geograficznych oraz na różnicach
między ceną danego instrumentu na rynku kasowym
i terminowym

8. PODZIAŁ RYNKU FINANSOWEGO

1.
2.
3.
4.
Rynek pieniężny
Rynek kapitałowy
Rynek instrumentów pochodnych
Rynek walutowy

9. Slajd 9

1. Rynek pieniężny (money market) – rynek, na którym
występują instrumenty o okresie zbywalności do 1
roku. Głównym celem tego rynku jest zachowanie
odpowiedniej płynności.
2. Rynek kapitałowy (capital market) – rynek, na
którym występują instrumenty emitowane na okres co
najmniej roku.
3. Rynek instrumentów pochodnych (derivatives
market) – rynek transferu ryzyka, na którym dokonuje
się obrotu instrumentami pochodnymi.
4. Rynek walutowy (foreign exchange market) – rynek,
na którym występują instrumenty denominowane w
obcej walucie, których wartość określa się w walucie
krajowej.

10. PODZIAŁ RYNKU KAPITAŁOWEGO

1. Rynek bankowych kredytów średnioi długookresowych (inaczej rynek
depozytowo-kredytowy).
2. Kapitałowy rynek papierów
wartościowych, obejmujący przede
wszystkim akcje i obligacje, zarówno
skarbowe, jak i komunalne oraz
korporacyjne.

11. CECHY I FUNKCJE RYNKU KAPITAŁOWEGO

Transfer kapitału na dłuższy okres
Efektywna alokacja kapitału
Dobrze rozwinięty rynek kapitałowy
sprzyja wzrostowi gospodarczemu, co
przynosi określone długofalowe korzyści
społeczne.
Wycena i ocena podmiotów
gospodarczych

12. Giełda barometrem gospodarki?

Dla przykładu: główny indeks giełdy brazylijskiej
przez ostanie 10 lat rósł w tempie blisko 53%
rocznie, podczas gdy średnioroczne tempo wzrostu
PKB tego kraju zwiększało się w tym czasie
o około 3%.
W nawiązaniu do tych danych interesująco prezentują
się polskie indeksy giełdowe: WIG oraz WIG20,
które w przeciągu tego samego okresu wzrastały
średnio każdego roku odpowiednio o 27% oraz
13%, podczas gdy polska gospodarka rozwijała
się w tempie około 4,5% rocznie!!!

13. Slajd 13

Stopy zwrotu z indeksów giełdowych oraz średnioroczne tempo
wzrostu PKB w wybranych gospodarkach w latach 1998-2007
Lp. Indeks
Procentowa zmiana indeksu Średnioroczna stopa zwrotu Średnioroczne tempo
w badanych latach
z indeksu
wzrostu PKB
1 Bovespa
527%
53%
2,5%
2
Mexico
465%
46%
3,7%
3
DJIA
68%
7%
3,3%
4
WIG20
134%
13%
5,1%
5
DAX
89%
9%
1,7%
6
Nikkei
0,25%
0,03%
1,2%
7
FTSE
26%
3%
3,2%
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Banku Światowego i OECD

14. HISTORIA GIEŁDY

Instytucja giełdy kapitałowej ukształtowała się w XIX wieku,
czyli wieku rozwoju kapitalizmu. Wyrosła bezpośrednio z giełd
towarowych, które miały znacznie dłuższą historię. Początek
funkcjonowania giełd kapitałowych miał miejsce w państwach
gdzie dominowała religia protestancka, co jest
charakterystyczne
z popularnym w tych regionach etosem pracy i handlu.
Pierwsze giełdy kapitałowe powstały w holenderskiej Antwerpii
i Amsterdamie. Jednak prawdziwy rozkwit tych instytucji
wystąpił
w Anglii i Stanach Zjednoczonych. Stworzenie w roku 1884
pierwszego na świecie indeksu giełdowego - Dow Jones,
zapoczątkowało nowy kierunek w procesie obrotu papierami
wartościowymi

15. MODELE FUNKCJONOWANIA GIEŁD

Każda giełda powinna mieć swój wewnętrzny regulamin.
Tak więc każda giełda może sama określić sposób, w jaki zostanie
zorganizowana (czasami określa to państwo).
Na świecie wyróżnia się dwa podstawowe modele giełd :
Model amerykański - gdzie giełda jest instytucją prywatno-prawną,
jest zrzeszeniem kupców, przemysłowców, pośredników i bankierów.
Ma charakter spółki akcyjnej. Celem działania udziałowców jest
nabycie członkostwa giełdy. Liczba członków jest ograniczona.
Członkostwo na giełdzie jest przedmiotem obrotu giełdowego. Tylko
członkowie giełdy uprawnieni są do zawierania transakcji.
Oczywiście członek giełdy to nie pojedynczy inwestor (ich liczba jest
nieograniczona) , tylko np. biuro maklerskie uprawnione do
składania zleceń. Ich liczba jest ograniczona, więc tylko udziałowiec
ma prawo do świadczenia usług maklerskich. Ten model giełdy jest
szczególnie popularny w anglosaskim kręgu kulturowym,

16. MODELE FUNKCJONOWANIA GIEŁD C.D.

Model niemiecki - w nim giełda jest instytucją publiczno-prawną,
a jej powstanie uzależnione jest od zgody właściwego organu
administracji państwowej (np. zgoda Ministra Finansów). Liczba
członków giełdy nie jest w modelu niemieckim ograniczona,
a członkostwo w giełdzie nie jest równoznaczne z prawem do
przeprowadzania transakcji na giełdzie tzn. można być
współwłaścicielem giełdy ale można nie mieć zezwolenia na
prowadzenie działalności maklerskiej. Oczywiście także w tym
modelu indywidualny inwestor może składać zlecenia, bez
ograniczeń poprzez biura maklerskie. Ten model giełdy, gdzie
ingerencja państwa jest większa jest charakterystyczny dla Europy
kontynentalnej (również Giełda Papierów Wartościowych
w Warszawie jest skonstruowana na bazie modelu niemieckiego).

17. GIEŁDY ŚWIATOWE

WIG
BUX
CTX
DJIA
S&P500
Nasdaq
TSE300
Nikkei225
Hang-Seng
Kospi
B-Shares
STR Time
FTSE100
DAX
CAC40
Bovespa
Merval
AORD

18. HISTORIA POLSKIEJ GIEŁDY

12.05.1817 – otwarcie pierwszej giełdy papierów wartościowych
w Polsce (tzw. giełda kupiecka)
16.05.1817 – pierwsza sesja giełdowa. Przedmiotem obrotu były
przede wszystkim weksle i obligacje (handel akcjami rozwinął się
na szerszą skalę w drugiej połowie XIX wieku)
XX-lecie międzywojenne – oprócz Warszawy, istniały również
giełdy w Katowicach, Krakowie, Lwowie, Łodzi, Poznaniu i
Wilnie
1990 – podpisanie umowy o współpracy między Polską a Francją w
celu uruchomienia giełdy w Warszawie
16.04.1991 – pierwsza sesja giełdowa (sesje odbywają się raz w
tygodniu, 1992 – dwa razy, 1993 – trzy razy w tygodniu)
1994 – wprowadzenie indeksu WIG20
1998 – uruchomienie rynku instrumentów pochodnych
2000 – wprowadzenie systemu giełdowego WARSET
2007 – uruchomienie rynku NewConnect
2010 – debiut akcji GPW na giełdzie

19. INDEKSY NA GPW W WARSZAWIE

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
INDEKSY NA GPW W WARSZAWIE
WIG20 – 20 największych i najpłynniejszych
spółek (20)
MWIG40 – średnie spółki (40)
SWIG80 – małe spółki (80)
WIG – największe i średnie spółki (358)
WIG-PL – spółki krajowe (332)
WIGdiv – spółki regularnie wypłacające dywidendy
(30)
Respekt – spółki odpowiedzialne społecznie (16)

20. INDEKSY SEKTOROWE NA GPW W WARSZAWIE

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
WIG-Banki – spółki z sektora bankowego (11)
WIG-Budownictwo – spółki z sektora budowlanego (31)
WIG-Chemia – spółki z sektora chemia (5)
WIG-Deweloperzy – spółki z sektora deweloperzy (23)
WIG-Energia – spółki z sektora energia (7)
WIG-Informatyka – spółki z sektora informatyka (25)
WIG-Media – spółki z sektora media (13)
WIG-Paliwa – spółki z sektora paliwa (10)
WIG-Spożywczy - spółki z sektora spożywczy (23)
WIG-Telekomunikacja - spółki z sektora telekomunikacja (6)

21. INDEKS WIG20

22. Slajd 22

23. Slajd 23

24. FILOZOFIA ANALIZY TECHNICZNEJ

1. Rynek dyskontuje wszystko
2. Ceny podlegają trendom
3. Historia się powtarza

25. TEORIA DOWA

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Średnie giełdowe dyskontują wszystko
Trzy trendy rynkowe
Trzy fazy trendu głównego
Średnie rynkowe muszą się nawzajem potwierdzać
Wolumen jako potwierdzenie trendu
Trend kontynuowany jest dopóki nie pojawią się
definitywne oznaki świadczące o jego odwróceniu

26. TREND WZROSTOWY

27. Trend wzrostowy

Cersanit - Krasnystaw (34.2000, 34.3000, 33.9700, 34.0500)
45
40
35
30
25
20
15
10
5
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006

28. TREND SPADKOWY

29. Trend spadkowy

5
12 19 27 2 9
December
2006
Trend spadkowy
AGORA (28.9900, 29.1000, 28.7000, 29.1000)
80
75
70
65
60
55
50
45
40
35
30
16 23 30 6
13 20 27 6
13 20 27 3
10 18 24 2
February
March
April
May
15 22 29 5 12 19 26 3
10 17 24 31 7 14 21 28 4 11 18 25 2 9
16 23
June
July
August
September
October

30. TREND BOCZNY

31. Trend boczny (horyzontalny)

ComputerLand (101.600, 101.900, 101.200, 101.800)
200
200
150
150
100
100
50
50
1995
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006

32. TRZY FAZY TRENDU GŁÓWNEGO

33. TRZY FAZY TRENDU GŁÓWNEGO

34. WOLUMEN JAKO POTWIERDZENIE TRENDU

35. Wolumen jako potwierdzenie trendu

KGHM Polska Miedz (101.900, 102.800, 101.200, 102.000)
150
140
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
30
50000
45000
40000
35000
30000
25000
20000
15000
10000
5000
x100
2004
Dec
2005
Feb
Mar
Apr
May
Jun
Jul
Aug
Sep
Oct
Nov
Dec
2006
Feb
Mar
Apr
May
Jun
Jul
Aug
Sep
Oct

36. Wolumen jako potwierdzenie trendu

HUTMEN (102.900, 103.000, 99.7000, 100.000)
150
150
100
100
50
50
55000
55000
50000
50000
45000
45000
40000
40000
35000
35000
30000
30000
25000
25000
20000
20000
15000
15000
10000
10000
5000
5000
x10
mber
x10
October
November
December
2006
February
March
April
May
June
July
August
September
October

37. Wolumen jako potwierdzenie trendu

ELEKTRIM (6.0100, 6.5000, 5.8300, 6.1200)
100
50
11000
10000
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
x1000
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006

38. Wolumen jako potwierdzenie trendu

ELEKTRIM (6.0100, 6.5000, 5.8300, 6.1200)
50
10000
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
x1000
D 2000
M
A M J
J
A
S
O
N D 2001
M A M J
J
A
S O
N
D 2002
M A
M J
J
A
S
O
N D 2003
M A M J
J
A S
O
N

39. Wolumen jako potwierdzenie trendu

ELEKTRIM (6.0100, 6.5000, 5.8300, 6.1200)
20
15
10
5
11000
10000
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
x1000
April
May
June
July
August
SeptemberOctober November
2006
February March
April
May
June
July
August
September

40. RODZAJE WYKRESÓW

1. Wykresy liniowe
2. Wykresy słupkowe
3. Wykresy świecowe

41. WYKRES LINIOWY

BIOTON (2.2600, 2.2700, 2.2400, 2.2700)
9
8
7
6
5
4
3
2
1
35000
30000
25000
20000
15000
10000
5000
x1000
2005
May
June
July
August
September
November
2006
FebruaryMarch
April
May
June
July
August
September

42. WYKRES ŚWIECOWY

BIOTON (2.2600, 2.2700, 2.2400, 2.2700)
8.5
8.0
7.5
7.0
6.5
6.0
5.5
5.0
4.5
4.0
3.5
3.0
2.5
2.0
1.5
35000
30000
25000
20000
15000
10000
5000
x1000
20
27 6
March
13
20
27
3
10 18 24
April
2
May
15
22
29
5
June
12 19
26
3
10
July
17
24
31 7
August
14 21
28
4
11 18
September
25
2
9
October
16
23

43. WYKRES ŚWIECOWY (tygodniowy)

BIOTON (2.2400, 2.2800, 2.2000, 2.2700)
9
8
7
6
5
4
3
2
1
90000
80000
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
x1000
2005
May
Jun
Jul
Aug
Sep
Oct
Nov
Dec
2006
Feb
Mar
Apr
May
Jun
Jul
Aug
Sep
Oct
Nov
Dec

44. WYKRES SŁUPKOWY

BIOTON (2.2600, 2.2700, 2.2400, 2.2700)
8.5
8.0
7.5
7.0
6.5
6.0
5.5
5.0
4.5
4.0
3.5
3.0
2.5
2.0
1.5
35000
30000
25000
20000
15000
10000
5000
x1000
6
March
13
20
27
3
10 18 24
April
2 8
May
15
22
29
5
June
12 19
26
3
10
July
17
24
31 7
August
14 21
28
4
11 18
September
25
2
9
October
16
23

45. ANALIZA TRENDU

I. Definicja trendu
• Trend wzrostowy
• Trend spadkowy
• Trend horyzontalny
II. Trzy stopnie trendu
(trend krótko-,średnio- i długoterminowy)
III. Linie wsparcia i oporu
IV. Linie trendu
V. Linia kanału
VI. Luki cenowe
(luki startu, ucieczki i wyczerpania)

46. Trzy stopnie trendu

Prokom Software (134.900, 135.400, 132.000, 132.300)
350
300
250
200
150
100
40000
35000
30000
25000
20000
15000
10000
5000
x10
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006

47. Trzy stopnie trendu (średnio- i krótkoterminowy)

Prokom Software (134.900, 135.400, 132.000, 132.300)
350
300
250
200
150
100
20000
15000
10000
5000
x10
Sep Oct Nov Dec 2000
Mar Apr May Jun Jul
Aug Sep Oct Nov Dec 2001 Feb Mar Apr May Jun Jul
Aug Sep Oct Nov Dec 2002 Feb Mar Apr May Jun Jul

48. Linie wsparcia i oporu

Swarzкdzkie Fabryki Mebli (0.9200, 0.9200, 0.9000, 0.9100)
50
20000
15000
10000
5000
x1000
1991 1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006

49. Linie trendu

KGHM Polska Miedz (101.900, 102.800, 101.200, 102.000)
40
35
30
25
20
15
10
25000
20000
15000
10000
5000
x100
Mar AprMayJun Jul Aug Sep Oct Nov Dec2001
Mar Apr MayJun Jul Aug SepOct Nov Dec2002
Mar Apr MayJun Jul Aug Sep Oct NovDec2003
Mar Apr MayJun Jul AugSep

50. Linie trendu

KGHM Polska Miedz (101.900, 102.800, 101.200, 102.000)
150
140
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
30
40000
30000
20000
10000
x100
April
May
June
July
August
SeptemberOctober NovemberDecember2006
February March
April
May
June
July
August
September

51. Linie trendu

MOSTOSTAL EXPORT (3.0300, 3.0800, 2.9700, 3.0500)
4.0
3.9
3.8
3.7
3.6
3.5
3.4
3.3
3.2
3.1
3.0
2.9
2.8
2.7
2.6
2.5
2.4
2.3
2.2
2.1
2.0
1.9
1.8
1.7
40000
35000
30000
25000
20000
15000
10000
5000
x100
20
27
3
10
April
18
24
2 8
May
15
22
29
5
June
12
19
26
3
July
10
17
24
31
7
August
14
21
28
4
11
September
18
25
2
9
October
16
23

52. Linie kanału

MOSTOSTAL EXPORT (3.0300, 3.0800, 2.9700, 3.0500)
4.0
3.9
3.8
3.7
3.6
3.5
3.4
3.3
3.2
3.1
3.0
2.9
2.8
2.7
2.6
2.5
2.4
2.3
2.2
2.1
2.0
1.9
1.8
1.7
20000
15000
10000
5000
x100
2
8
May
15
22
29
5
June
12
19
26
3
July
10
17
24
31
7
August
14
21
28
4
11
September
18
25
2
9
October
16
23

53. Linie kanału

KETY Zaklady Metali Lekkich (182.800, 184.000, 182.100, 182.200)
215
210
205
200
195
190
185
180
175
170
165
160
155
150
145
140
135
130
125
120
115
110
80000
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
22
29
5
June
12
19
26
3
July
10
17
24
31
7
August
14
21
28
4
11
September
18
25
2
9
October
16
23