Туберкулездің алдын алу. Туберкулездің алдын алу туралы тұрғындар арасындағы санитарлыағарту жұмысы

1.

Туберкулездің алдын
алу.Туберкулездің алдын алу туралы
тұрғындар арасындағы санитарлыағарту жұмысы.
Орындаған:Махаева Ж 403 а тобы
Тексерген:Досбаев А.С
2015жыл

2.

Жоспары:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Туберкулез ауруы туралы жалпы ұғым
2. Туберкулездің алдын алу түрлері
3Туберкулездің алдын алу туралы тұрғындар
арасындағы санитарлық-ағарту жұмысы
III. Қорытынды

3.

Кіріспе
Туберкулез- әлеуметтік жағдайда және инфекцияға
тәуелді ауру.Негізгі қоздырғышы Кох таяқшасы. Оны
1882 жылы Роберт Кох ашты.Туберкулезді
тудыратын себептердің ішінде ең маңыздысы
әлеуметтік фактор.Әлеуметтік тұрмысы төмен
адамдардың туберкулезге қарсы тұруға қабілеті өте
төмен болып келеді.Туберкулез ауруның алдын алу
үш түрі бар. Ол
Әлеуметтік,санитарлық,спецификалық.Қазіргі танда
туберкулезбен алдын алу шаралары,тұрғындар
арасында ғы санитарлы-ағарту жұмысы жүргізілуде.

4.

Туберкулез терминін латын
тілінен аударғанда,tuberculumтөмпешік
деген
мағына
береді.Туберкулездің
анатомиялық
бірлігі-төмпешік
және казеозды некроз екендігін
француз дәрігері Лаэннек XIX
ғасырдың
басында
айткан.
Туберкулез
терминін
медицинаға Лаэннек және неміс
терапевті Шенлейн енгізген.XVII
ғасырда туберкулез туралы
ғылымды фтизиология деп атай
бастады(грекше phthisis-жудеу
,чахотка).Қазіргі
кезде
фтизиатрия
термигі
кең
тараған,ол туберкулездің емдеу
мүмкіншіліктерін қамтиды

5.

Туберкулез-әлеуметтік
жағдайға және инфекцияға
тәуелді ауру
.Туберкулездің
инфекциялық табиғатын
ашқанға дейін туберкулезжұқпалы ауру деп
болжанды.1882 жылы
неміс бактериологы Роберт
Кох туберкулез
қоздырғышын ашып ,оны
Кох таяқшасы деп атады.

6.

Кох қоздырғышты микроскопиялық
зерттеу кезінде препаратты бояғаннан
кейін анықтаған.
Содан кейін туберкулез
қоздырғышының таза ортасын бөліп
алып ,жнуарға жұқтырды.Туберкулезді
тудыратын себептердің ішіндегі ең
маңыздысы әлеуметтк фактор екендігін
Кох айткан.Роберт Кох түрмыс жағдайы
төмен адамдар адамдардың
туберкулезге жиі шалдығатынын
айтқан,себебі бұл адамдардың ауруға
қарсы тұру қабілеті өте төмен болады.

7.

8.

Туберкулездің алдын алудың үш түрі белгілі;
Әлеуметтік алдын алу
Санитарлық алдын алу
Спецификалық алдын алу

9.

Әлеуметтік алдын алу
Әлеуметтік алдын алу тек туберкулез ғана емес,басқа
аурулардың да алдын алуға көмектеседі.Ол
экологияны
жақсартуға
,кедейлікпен
күресуге,азаматтардың жалпы мәденеиетін көтеруге
бағытталған.Адамдардың денсаулығын нығайту мен
өмір сүруін жақсарту шараларын ойлап табу
маңызды.Әлеуметтік алдын алу шараларының
орындалуы жалы әлеуметтік-экономикалық және
мемлекеттің
саясаттық
еркіндігіне
және
идеологиясына
байланысты.Барлық
әлеуметтік
алдын алудың шаралары әмбебап және арнайы емес
сипат алады.Бірақ туберкулездің алдын алуда
бұлардың маңызы зор.

10.

11.

Санитарлық алдын алу
Алдын алу шараларының бұл түрін жиі санитарлыэпидемиологиялық тәртіп немесе жұқпалық бақылау
деп атайды.Санитарлық алдын алуең алдымен
бактерия шығару көзіне және туберкулез
қоздырғышының жұғу жолдарына әсер етуге
бағытталған.Тиімді санитарлықи алдын алудың
қажетті шарасы-науқас және оның отбасы
мүшелерінің гигиеналық тәрбиесі.Медициналық ұйым
науастың жалпы санитарлық білімін жоғарылатып
,оны жеке гигиена тәртібіне,күнделікті
зарасыздандыру әдістерін,қақырыққа арналған
ыдыстарды қолдану тәртібіне үйрету қажет.

12.

Туберкулездің
санитарлық алдын алудың қажетті
компоненті-туберкулездік
жұқпа
ошағындағы
зарарсыздандыру шаралары.Микобактерияларға ең
жоғары әсер ететін заттар-ультракулгін сәуле мен
хлор
құрамды
зарарсыздандыратын
заттар.Туберкулездік
жұқпа
ошағында
зарарсыздандыру үшін негізінен 5% хлорамин
ерітіндісі,0,5% белсенді хлорамин ерітіндісі, 0,5%
белсенді хлорлы әк ерітіндісі қолданылады.
Сонымен
қатар
санитарлық-эпидемиологиялық
бақылау департаменті малшыларды туберкулезге
зерттеудің
өткізілуін
бақылайды.Туберкулезбен
науқастанғандарды мал және құс қарауға рұқсат
етілмейді.

13.

14.

Спецификалық алдын алу
Туберкулездің арнайы алдын алуының бірінші әдісі
адамның ТМБ-ға резистенттілігін жоғарылату үшін
вакцинация, екінші әдіс –адам ағзасына енген ТМБ-ға
туберкулезге қарсы препараттармен әсер ету
(химиялық профилактика).
Туберкулезге қарсы вакцинация.Вакцинация мақсатытуберкулез
қоздырғышына
тұрақтылықты
жоғарылтатын
жасанды
иммунитетті
ТМБ
жұқтырмағанадамда қалыптастыру.Вакцина ауруды
тудырмайды,бірақ иммунитет қалыптасуы үшін
спецификалық
пен
иммуногенділікке
ие.БЦЖ
штаммының тірі микобактериясының мкрофагтар мен
иммунокомпетентті жасушалар өзара қатынасында
тіннің туберкулез қоздырғышы антигендеріне жоғары
сезімталдығы мен туберкулезге қарсы жасушалық
иммунитет қалыптасады.

15.

16.

Ағзада БЦЖ штамының өсуінің белсенді
кезеңі ұзақтығы 3-11 ай ,соңынан
микобактерия мөлшері азаяды.БЦЖ
штамы микобактериясы вакцинасынан
2
аптадан
соң
L
формалары
қалыптасып,ұзақ
уақыт
ағзада
сақталады.Олардың
болуы
жасушалардың иммундық жауабы мен
екпеден кейін туберкулезге қарсы
иммунитеттің
сақталуы
үшін
қажет.Ресейлік
екпелік
БЦЖ-1
субштамы
толықтай
халықаралық
талапқа
сай.Ол
қажетті
қалдық
вируленттілікті сақтап,адам ағзасында
баяу көбейіп,дұрыс қолданғанда ауру
тудырмайды.

17.

18.

Туберкулезді бақылау Бағдараламасының бір бөлігі
санитарлы – ағарту жұмыстары болып табылады. Сондай ақ
тұрғындар арсында туберкулезді анықтауда, емдеуде, алдын
алудың
аса
маңыздылығын
түсінуде
санитарлық
мәдениеттілік пен білімділік әліде болса төмен деңгейде
екендігін мойындау керек.
Эпидемиологиялық ахуалдың ауырлығын анықтайтын,
маңызды критерий аурушаңдық, туберкулезден өлiм-жiтiм
көрсеткiштерi, сондай-ақ көптеген және кеңiнен дәрiге
төзiмдiлiктiң жайылуы болып табылады.
Облыста туберкулез бойынша эпидемиологиялық ахуалды
жақсарту және тұрақтандыруға бағытталған, нақты жұмыстра
жүргiзiлiп жатыр. Облыстың фтизиатр-дәрiгерлерi тұрғындар
арасында белсендi түрде санитарлық-ағарту жұмыстарын
өткiзiп тұрады. Ай сайын дәрiгерлер қаланың, ұйымдардың,
мектептердiң емдеу мекемелерiне барып тұрады, онда олар
туберкулездiң алдын алу бойынша дәрiстер оқиды,
әңгiмелесулер өткiзедi

19.

20.

Қорытынды
Организмнің жалпы реактивтілігінің көтеріліп,туберкулез
инфекциясын қабылдамау үшін ,әлеуметтік алдын
алу шараларын жүргізуіміз керек.Өмір сүру жағдайын
жақсарту,салауатты өмір сүру,тиімді тамақтану
адамның жалпы қорғаныш күйін нығайтып туберкулез
қоздырғышын қабылдауды төмендетеді.

21.

Пайдаланылған әдебиеттер
1. М.И. Перельман, И.В.Богадельникова Фтизиатрия
2.Күмісбаева Б.Т, Еркенова Г.С, Жазыбаева П.М, Даутова
О.М, Мақүлбаева У.Т, Медицина терминдеринің
түсіндірме сөздігі. 1998ж
3.Муминов Т.А, Ни З.И, Ракишева А.С Основные знания по
туберкулезу,Алматы.1983ж
4 .www.google.ru, www.yandex.ru