Боровский ауруы

1.

Қ.А.Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік
университеті
Медицина факультеті
СӨЖ
Тақырыбы: Боровский ауруы
Қабылдаған: Сейтова Г.Е
Орындаған: Бердикулов Э
Тобы: ЖМ -016

2. Жоспары:

1) І Кіріспе
ІІ негізгі бөлім
Тері лейшманиозы
Қалалық антропонозды лейшманиозы
Селолық немесе жедел некроздық
лейшманиоз.
Висцеральды лейшманиоз
ІІІ Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

3. Тері лейшманиозы

• Тері лейшманиозы-Боровский ауруы-
эндемиялық жұқпалы ауру,қарапайым
қоздырғышын, Leishmanica tropica 1898ж
П.Ф. Боровский бірінші рет анықтаған.
Адамның денесін лейшманиялар шіркейі
шаққанда өтеді, инкубациялық кезеңінен
кейін тістеген жерде қабыну
инфильтраты түзіледі,ол жарамен
жайылады.Біздің елде көбінесе Сырдария
аймағында кездеседі.

4.

• Қалалық антропонозды немесе тері
лейшманиозының кеш жаралатын түрі,
Бұның қоздырғышы Leishmania tropica minor
қалалық жерлерде,ірі ауылдарда кездеседі.
Инкубациялық кезеңі 3-9 айдан 2-3, 5 жылға
дейін созылады,сонымен бірге аурудың даму
ағымы орташа есеппен 1жылға дейін созылады.
Инкубациялық кезең өткенен кейін, шіркей
тістеген жерде сәл көтеріңкі,ұсақ
бұршақтай,қоңыр түсті түйіншек пайда
болады.Біртіндеп,шеттеріне қарай ақырын өсіп
үлкейеді. Диаметрі 1,5-2см дейін жеткенде
қалыпты терінің деңгейінен біраз көтеріліп
тұрады. Консистенциясы шамалы тығыздау.

5.

• 3-4 айдан кейін тері зақымының ортасында
кішірек,қиын алынатын қабық-қабыршақ
түзіледі, астында эрозия көрінеді. Бірте-бірте
эрозия дөңгелек, сопақ, иректі,түбінде әлсіз
грануляция түйіршектері бар үстірт жараға
айналады.Жара қан аралас ірің сұйықтығын
шығарады, жеңіл құрғақ қабық түзеді.
Сіңбеде орналасқан жара көтерінкі қоңырқызыл түсті белдеумен қоршаулы болып
көрінеді.Жараның түбі ақырындап
тазаланып,анық грануляциямен жабылады
және тыртықтанады. Инфильтрат біртіндеп
ыдырайды.

6.

7. Антропонозный кожный лейшманиоз

8. Селолық немесе тері лейшманиозының жедел некрозданған түрі.

• Бұның қоздырғышы Leishmania tropica
major,инкубациялық кезеңі қысқа бір аптадан
екі аптаға дейін және ауру онша ұзаққа
созылмайды. Икубациялық кезең өткенен
кейін шіркей шаққан жерде сыздауыққа
ұқсас,ашық-қызыл сіңбе пайда болады,1-2
апта өткен соң ыдырап, терең жара
түзіледі,оның шеттері кесілгендей, түбі тегіс
емес, біраз іріңі бар. Сарғыш-сұр некрозды
массамен жабылады.

9.

10.

11.

12.

13.

• Инфильтрат шеттері өсіп үлкейеді. Осымен
бірге жара үлкейіп, диамерті 4-5 см және
оданда үлкен болуы мүмкін. Жара шеті
иректелген. 2-3ай өткен соң инфилбьтратың
өсуі және жараның үлкеюі тоқталады. Жараның
түбі біртіндеп некрозды массалардан
тазаланып, түйіршкетенген грануляциямен
жабылады.Кейде жараның ортасында
вегетациялар және де сүйел тәрізді өсінділер
пайда болады.Ортасынан басталып, шеттеріне
жаралы шұнқыр қалдыра бір сызықты тыртық
түзеді. Процесс терең тыртықпен біттеді

14. Висцеральдық лейшманиоз

• Висцеральдық лейшманиоз, L.
INFANTUM шақырылады БАтыс
Европа елдері, Орталық Азия,
Оңтүстік Кавказ және Турция,
Олардың 75% Грузия, Италия,
Албания және Испания да
кездеседі.

15.

• Висцеральдық лейшманиоз.
• Терілік лейшманиоздың асқынуы
нәнижесінде ішкі ағзаларды
зақымдайды. Инфекция қан немесе
лифагенді жол арқылы түседі.
Бүйректі, бауырды, т.б.ағзаларды
зақымдайды.

16.

17.

18. Этиологиясы. Эпидемиологиясы

• Тер лейшманиозының қоздырғышы
қарапайым Leishmania tropica-препараттарда
дөңгелек не сопақша үлкен-кіші денелер
көрінеді, олардың протоплазмасында екі ядро
–трофикалық және қозғалтқыш
байқалады.Рамановский-Гимза бояуымен
бояғанда протоплазмасы ашық-көк түске
боялады,трофикалық ядросы-қызыл немесе
қызыл-күңгірт,қозғалтқыш ядросы-қара күңгір
түске боялады.

19.

Шіркей арқылы таралатын инфекцияның
көзі, тері лейшманиозының қалалық
түрімен ауыратын адам болуы мүмкін,ал
селолық түрінде тері лейшманиозымен
ауыратын жабайы кеміргіштерден
жұғады.Тері лейшманиозымен ауырып
жүрген адамға, ауру жаңадан ұзақ
уақытқа дейін жұқпайды, бірақ
иммунитет тұрақты емес, инфекциялық
түрде-

20.

Шіркей арқылы таралатын инфекцияның
көзі, тері лейшманиозының қалалық
түрімен ауыратын адам болуы мүмкін,ал
селолық түрінде тері лейшманиозымен
ауыратын жабайы кеміргіштерден
жұғады.Тері лейшманиозымен ауырып
жүрген адамға, ауру жаңадан ұзақ
уақытқа дейін жұқпайды, бірақ
иммунитет тұрақты емес, инфекциялық
түрде- аурудан айыққан соң қайта
жұқтыруы мүмкін.

21.

• Эпидемиология лейшманиоз
Естественный
- через укус москитов
Искусственный (ВЛ)
- Парентеральный - через инокуляцию
крови
Вертикальный (ВЛ)
- от матери младенцу

22. Лейшманиялардың өмірлік циклы

23.

Подрод
Старый
Свет
L. (Leishmania) L. (Leishmania)
L. donovani
L. major
L. infantum
L. tropica
L. killicki3
L. aethiopica
L. infantum
Новый
Свет
L. infantum
Основной
тропизм
L. infantum
L. Mexicana
L. Pifanoia
L.
venezuelensis
L. garnhami3
L. amazonensis
L. (Viannia)
L. braziliensis
L.
L. guyanensis
braziliensis
L. panamensis
L.
L. shawi
panamensis
L. nai'ffi
L. lainsoni
L. lindenbergi
L. peruviana
L. colombiensisb
Висцеротропные Дерматотропны Дерматотропные Мукотропные
е
Статус вида в стадии обсуждения.
ь Таксономическое положение в стадии обсуждения
а
L. (Viannia)

24.

• Орналасуы.Аурудың дамуы шіркейдің
шағуына байланысты
болғандықтан,лейшманиялар көбінесе
дененің ашық жерлерінде: бетте, қолаяқта, бірақ ыстық климатта, жеңіл киім
киетін халықтарда және ештене
жабынбай ұйықтағанда,терінің басқа
жерлерінде жиі шағады. Бірінші түрінде
лейшманиомалар саны біреуден 20-30
дейін жетеді. Екінші түрінде
лейшманиомалар әдетте көбірек: кейбір
ауруларда 100-200 дейін болуы мүмкін.

25. Диагнозы

• Тері лейшманиозымен көп ауыратын науқаста кездесетін
эндемиялық ошақтарда диагноз қою қиынға түспейді.
Қателеспеу үшін диагнозды бактероскапиялық әдіспен
зерттеп дәлелдеу керек. Эндемиялық аймақтан басқа
жерде тері лейшманиозының диагнозын қою қиын. Аяқта
орналасқан кезде кәдімгі эктимадан ажырату керек:
кейінгісінен айырмасы – жаралы лейшманиоманың
тығыздығы мерездің гуммасынан азырақ және
инфильтраттың шектелуі де анық емес; Тері
туберберкулезінен айырмасы-салбырап тұрған шеттерінің
болмауы және қанық грануляция бар: жаралывегетациялық пиодермияда терең іріңді қалта және
жолдары болады. Лейшманиома анамездік мәліметтерімен
дәлелденеді, ал түбегейлі диагнозды бактероскапиялық
зерттеуден кейін анықтайды.

26. Асқынуы.

А. А. Шахованың пікірі бойынша,
лейшманиялар лимфа жолымен таралуы
мүмкін, осыдан лимфангонит және
лимфаденит дамиды. Олар көбінесе
ауырлау, екінші түрінде өтеді. Лимфа
тамырлары жуан тәж сияқты
байқалады. Тамырдың жолында жиі
тығыз түйіндер пайда болады,олар
жайылып екіншілік жара түзеді.

27.

• Лейшманиялар терінің лимфа
тамырлары арқылы таралыуының
салдарынан,лейшманиомалардың
айналасында кішірек түйіршек пайда
болады,кейінен олар сорылады не
ыдырап ұсақ жара түзеді.
• Лейшманиомалардың жиі байқалатын,
әсіресе екінші түрінде,пиогенді
инфекциямен асқынуында
тілме,флегмона, абцестің дамуы,тері
зақымдануының клиникалық белгілерін
біраз өзгетуі мүмкін.

28.

• Туберкулоидтік тері лейшманиозы деп
аталатын лейшманиоздың өзіндік түрі бар.
Бұл түрінде лейшманиоманың орнында қалған
тыртықтың айналасында,кейде үстінде
жалпақ,сәл көтеріңкі, қоңыр түсті ұсақ
төмпешіктер пайда болады.Олар жұмсақ
консистенциялы, дияскопия анық, қоңыр
анық көрінеді және кәдімгі жегінің
төмпешіктеріне ұқсас.Олардың саны біртіндеп
көбейеді, көп жылға созылып, аса қиын
емделеді. Туберкулоидті лейшманиоз көбінесе
беттің терісінде орналасады, балалар мен
жасөспірімдерде де кездеседі.

29. ЕМІ

• Терілік лейшманиозды емдеуде үш негізгі
метод бар: физотерпаиялық және
химиотерапиялық, хируриялық. Әр методтың
өзінің көрсеткіштері бар. Аурудың дәрежесі ,
жайылуы және орналасуына
байланысты.Хирургиялық немесе
физотерапиялық жою(лазеротепаия,
электрокоагуляция, диатермокоагуляция).
Терідегі көптеген жаралық элементтер
кезінде комплексті ем жүргізеді.

30.

• Көбінесе метронидазол, рифамипицин,
низорал,тетрациклиндер(метациклин,
доксициклин). Метронидазол ересектерге
0,2г 4рет күніне және балаларға 0,1г 23рет күніне қолданады.
• Рифамицин ішке қолдануға ересектерге
0,3г 2-3 рет күніне әр30-40 мин сайын
тамақтан бұрын. Балаларға 7.5-10мг\кг 2
рет қолдану керек.
• Моноцин бұлшықетке 250000 бірліктен 3
рет 12-15 кун бойы салынады.

31.

• Метациклин 10-12 кун бойы ішуге
беріледі. Ересектерге бір реттік мөлшері
0,3г, тәулігіне-0,6г бересулді. Жараға
5% сульфаниламид не 3% метациклин
қосылған май, коллаген кеуегіне
антибиотик қосып таңып тастайды.