Өтілген материалдарды қайталау

1. Сабаќтыњ маќсаты:

Сабақтың мақсаты:
• білімділік: сызықтық бағдарламаның
құрылымымен танысу, өткен
тақырыптарды қайталай отырып,
сызықтық алгоритмді, блоксхемасын, программасын құру
машығын қалыптастыру;
• дамытушылық: Есте сақтау
қаблетін дамыту, теориялық білім
негізін практикамен ұштастыра
білуге үйрету;
• тәрбиелік: пәнге деген
қызығушылығын арттыру, әр
оқушының алғырлық, зеректік
қасиеттерін дамуына жол ашу.

2. ¤тілген материалдарды ќайталау

Өтілген материалдарды
қайталау
1)Біз күнделікті өмірде
белгілі бір әрекеттерді
орындау барысын не
деп атадық?
Алгоритм

3. ¤тілген материалдарды ќайталау

Өтілген материалдарды
қайталау
2) Осы алгоритімді
орындайтын кімдер?
адам, компьютер,
робот т.б

4. ¤тілген материалдарды ќайталау

Өтілген материалдарды
қайталау
3) Алгоритімді
кескіндеу тәсілдері
табиғи тілде,
блок-схема,
алгоритмдік тілде,
программалау тілінде

5. ¤тілген материалдарды ќайталау

Өтілген материалдарды
қайталау
4)Алгоритімді
компьютер түсінетіндей
тілде жазуды не деп
атаймыз?
программалау тілі

6. ¤тілген материалдарды ќайталау

Өтілген материалдарды
қайталау
5)Алгоритмді құрудың
түрлері қандай?
сызықты,
тармақталу, циклдік

7. ¤тілген материалдарды ќайталау

Өтілген материалдарды
қайталау
6)Сызықты алгоритм
дегеніміз не?
Егер командалар
бірінен соң бірі ретімен
орындалса, алгоритм
сызықты деп аталады.

8. ¤тілген материалдарды ќайталау

Өтілген материалдарды
қайталау
7) Шамалар түрлері.
Айнымалы, тұрақты

9. ¤тілген материалдарды ќайталау

Өтілген материалдарды
қайталау
8)Var, writeln, readln
операторларының
қызметі.
Айнымалы, тұрақты
айнымалаларды
сипаттау, шығару, енгізу
операторлары

10. ¤тілген материалдарды ќайталау

Өтілген материалдарды
қайталау
9) Шамалар типтері
Бүтін- integer,
нақты- real

11.

Қай операторлар дұрыс жазылмаған?
program qq;
var a, b: integer;
x, y: real;
begin
айнымалы атауы := белгісінің
сол жағында болуы керек
a := 5;
бүтін мен бөлшектің арасы
10 := x;
нүктемен ажыратылуы керек
y := 7,8;
нақты мәнді бүтін
b := 2.5;
айнымалыға меншіктеуге
болмайды
x := 2*(a + y);
a := b + x;
end.

12. 20.10.2011 ж

Сызықты құрылымды алгоритмдер
мен программаларды құру

13. Паскаль тіліндегі программа

Program <программаның аты>
Сипаттау бөлімі
begin
Операторлар бөлімі
Негізгі (глобальді)
Жергілікті (локальді)
end.

14. Сипаттау бµлімі

Сипаттау бөлімі
1)
Программамен байланысатын кітапханалық
модульдерінің атаулары (uses)
2)
Белгілерді сипаттау (label)
3)
Тұрақтыларды сипаттау (const)
4)
Мәліметтер типтерін анықтау (type)
5)
Айнымалыларды сипаттау (var)
6)
процедураларды сипаттау (procedure)
7)
функцияларды сипаттау (function)

15. Паскаль баѓдарламалау тілінде операторлар

Паскаль бағдарламалау
тілінде операторлар
қарапайым
Құрамына басқа операторлар
енбейтін (меншіктеу, шартсыз
көшу,
процедура
шақыру)
операторлар
құрама
Бірнеше
операторлардан
құралады: шартты операторлар,
таңдау
операторы,
қайталау
операторлары

16. Операторлар

Орындайтын қызметіне байланысты жіктелуі
Операторлар
Операторлар
Меншіктеу
операторы
Енгізу-шығару
операторы
Басқару
операторы
Функция мен процедураларды
анықтау операторлары

17.

Сызықтық бағдарлама құрылымы
Сызықтық
бағдарламалар
құрылымында бiр амалдан екiншi
амалға
өту
орындалады.
тексерiлмейдi,
тiзбектi
түрде
Ешқандай
шарт
керi
қайту немесе
амалды қайталау болмайды.

18.

Сызықтық алгоритмді схема түрінде
сипаттау
Алгоритмдi бастау
(begin)
басы
Мәлiметтердi енгiзу
(readln)
енгiзу
Математикалық
өрнектердi есептеу
(:=)
Нәтиженi шығару
(writeln)
Алгоритмдi аяқтау
(end)
берiлгендердi
есептеу
шығару
соңы

19.

Екі санды қосу
Есеп. Екі бүтін санды қосып,
қосындысын экранда шығару.
Шығарылуы:
алг qq (бүт а,в,с)
арг а,в
нәт с
басы
с:=а+в
соңы
басы
енгізу a, b
c := a + b;
шығару a, b
соңы

20.

Екі санды қосу
Есеп. Екі бүтін санды қосып, Программаның
басы
аты
қосындысын экранда шығару.
Шығарылуы:
Шамаларды сипаттау
енгізу a, b
Программаның басы
program qq;
var a, b, c: integer;
c := aенгізу
+ b;
Мәліметтерді
begin
read ( a, b );
Есептеу
c := a + b;
шығару a, b
Нәтижені шығару
writeln ( c );
end.
соңысоңы
Программаның

21.

Шығарылуы:
program
programqq;
qq; {программаның аты}
vara,
a,b,
b,c:
c:integer;
integer; {a,b,c айнымалылары
var
бүтінbegin
сандар}
begin {программа басы}
read
( a,
b );
read
( a,
b );
{сан мәнін пернелерден енгізу}
c :=
+ b;
c :=
a +a b;
{қосындыны есептеу}
writeln
);
writeln
( c( )c;{Қосындыны
экранға шығару}
end. {программа соңы}
end.

22.

Сызықтық алгоритмның блок-схемасы
«басы» блогі
Шығарылуы:
«енгізу» блогі
program qq;
var a, b, c: integer;
«процесс» блогі
begin
read ( a, b );
«шығару»
c := a блогі
+ b;
writeln ( c );
end.
«соңы» блогі
басы
енгізу a, b
c := a + b;
шығару a, b
соңы

23. Оќулыќтан есеп шыѓару

Оқулықтан есеп шығару
72-бет,
тапсырма №4 а)

24. Дењгейлік тапсырмалар

Деңгейлік тапсырмалар
1-деңгей:
Мына өрнектерді Паскаль тілінде жаз:
ab d 4 xy5
2-деңгей:
Х және у-тің мәндерін енгізіп, төмендегі
өрнектердің мәндерін есептейтін программа құрыңдар
z
x2 y 2 x y
x y
3-деңгей:
Табандары және биіктігі бойынша трапеция
ауданын есептеп шығаратын программа құрыңдар

25. Сабаќты ќорытындылау

Сабақты қорытындылау
• Оператор дегеніміз не, олар
қандай топтарға жіктеледі?
• Шамаларды сипаттау
бағдарламаның қай бөлігінде
жазылады?
• Сызықтық бағдарламалар
деген не?
• Енгізу және шығару
операторларының атқаратын
негізгі міндеттері қандай?

26. Сыныпта орындалатын тапсырмалар

1. Оқулықтың 73-беті
№4 а) ,ә) жаттығу
2. Деңгейлік тапсырмалар
3.Үйге тапсырма
Оқулықтың 64-66 беттеріндегі 3.4.4. және
3.4.5. пункттерді оқып келу
Оқулықтың 72-бетіндегі №4 есеп және №5 есептің
қалғандары