Шындыққа келмейтіндерді жариялаудын проблемалары

1.

СЕМЕЙ.қ мемлекеттік медицина университеті
ДАЛЕЛДІ МЕДИЦИНА КАФЕДРАСЫ
Тақырыбы : «Шындыққа
келмейтіндерді жариялаудын
проблемалары».
Орындаған: Мусатаева
Қ.Б
ЖМФ -324 топ
Тексерген:Токабаева Г. Т.
Семей - 2012

2.

Ең жоғары дәрежелі
журналдардың өзінде мәліметтер
сапалы болмайды. Ғылыми
мәліметтерді қарастыратын
арнайы мамандардың өздері
жалған мәліметтерді бірден тану
қиын деген. Мақалаларды
заңдастыру ол сол мәліметтердің
жалғандығын табуға негізделмеген.

3.

4. ЖОСПАР:

• Мақаланың
жариялануы
• Жариялану
сатылары
• Қате жариялану
зардаптары

5.

• Дәлелді медицина – жеке науқастарды емдеуде
қатерсіз ғылым зерттеулеріне қажет
араласулармен ерекшеленетін медицина
тәжірибесінің түрі.
• Дәлелді медицина медициналық тәжірибе әдісі,
емдеу тәжірибесінің сапалы және нәтижесін
едәуір жақсартатын инструменттер, техника
жиынтығы болып табылады. Жүйелі
зерттеулердің аса обьективті сыртқы
клиникалық куәгерлігі мен жеке клиникалық
квалификация бірлестігін білдіреді.

6.

7.

• Дәлелді медицинаның мақсаты
зерттеулерде алынған және
клиницистермен бақыланған,
науқастармен хабардар етілген сенімді
клиникалық нәтижелерді іздеу, таңдау,
интерпретация және интеграция
болып табылады. Науқастың қалауы
және жағдайна бейімделген тиімді
нәтижелердің ең керектілерін
клиникалық шешімнің сапасын
жақсартуға және экономикалық
нәтижелі емді қамтамасыз етуге
қолданады.

8.

9.

• Медициналық тәжірибенің
ғылыми негізделген
қанағаттандыратын
зерттеулермен тәжірибелік
маңыздылығы расталған
профилактика, диагностика және
емдеу әдістерінің дамуына бұл
ресурстардың бағытталуы аса
тиімді шешім екені толықтай
қалыпты болып табылады.

10.

11.

• ХХ ғасырдың аяғының ақпаратты
құралдары және дәлелді медицина
концепциясы бұл мәселені шешті.
Электронды құралдар және интернет
дәрігерлерге журналдардың жаңа
шығарылымдарына тез қол
жеткізулеріне мүмкіндік берді. Сонымен
бірге, электронды құралдар берілгендер
базасында қажет ақпаратты тез іздеу
мүмкіндігін іске асырды. Мысалы, АҚШ
өкіметінің қаржыландыруына
байланысты барлық әлемге МЕDLINE
берілгендер базасы белгілі. Онда әлемнің
ең күшті журналдарынан мақалалардың
рефераттары және атаулары жазылған.
әр жазылым кілт сөздер жиынтығымен
қамтамасыз етілген.

12.

13.

• Ғылыми берілгендерді жалпылаудың қазіргі
кездегі әдістемесі жүйелі көріністе және метаанализде тұрады. Жүйелі көрініс – мәселе
бойынша барлық әдебиетті біріктіретін және
қатерлі зерттеулерді лақтырып тастайтын
әдебиет көрінісі болып табылады. Барлық
әлемдік әдебиетті тек электронды іздеу
құралдары пайда болғаннан кейін қосу мүмкін
болды. Бұның алдында дәрігерлер оларға қолайлы
кітапханаларда журналдар және кітаптар
жиынтығы жаман болды және дәрігер
уақытының жеткіліксіздігінен бұндай іздеуді
жүргізе алмады.

14.

15.

• Дәлелді медицина 1980 жылдардан ерте
пайда бола алмады. Себебі күшті
ақпаратты іздеуге құралдар баолмады, ал
діәрігерлер шындығында тәжірибеге
қажет маңызды ақпараттың не екнін
білмеді. Енді дәлелді медицина бойынша
кей арнайы білім бар болғандықтан әр
дәрігер тез және нәтижелі түрде
ақпаратты іздеп, критикалық бағалай
алады және оны өз жұмысында қолдана
алады.

16.

• Неге ғалымдар аяқталмаған,
дәлелденбеген, сенімділік
тудырмайтын мәліметтерге
жақын? Себебі, бүгінгі күнде бірден
бір сенімді және таралған белгілері
ол осы мақаланы жазған адамның
қанша ғылыми жұмыс атқарғаны
және оның қаншалықты
мамандандырылғаның бағалау.
Сонда ғалымның карьерасы оның
жазған мақала санына байланысты.

17.

18.

Осыдан соң, мақаланы ерте және
кең дәрежеде шығару үшін оған
ұмтылыс пайда болады: Publish or
perish. Осылайша жасалған
жұмыс жалған түрде
“жақсартылған” тіпті өтірік
бастырылып шығады. Және
ғылыми ортада осыған
қарамастан стандартты мораль
айтарлықтай жоғары. Яғни, әрбір
адам жалған мәліметті табу үшін
өз күніне сенуі керек.

19.

20.

Ақпарат дүниеге келгеннен кейін ол өз бетінше
өмір сүреді. Егер ақпарат жалған болса онда
кейінірек авторы немесе басқа ғалымдар жалған
екенің мәлімдейді. Бір зерттеуде зерттеушілер
жалған ақпараттың тағдырын бақылап көргенді.
Таң қаларлық, бірақ ақпараттың жалғандығын
тапқан жағдайда ол ақпаратқа аса әсер етпейді
екен. Тіпті ақиқат ақпараттардан 35% ғана
төмендейді. Яғни, ақпарат әрқашан да біреңсараң жалған мәліметтермен де сипатталады.
Әдетте ақпараттың аса маңызды емес бөлігін
тауып, оның жалғандық сапасын біраз
төмендетіп жариялайды.

21.

22. Мақаланың жариялаудың сатылары

• Оксвордтағы дәлелді медицина
орталығы мақаланың
жариялануының ұтымдығының
сатыларын көрсетті :
Ұтымды
жариялану
жоғары
төмен
шектеулі
Қатал ғылыми
дәлелдеме
(клиникалық
тәжірибе
жасалмаған)

23.

24.

Тексеру және оның жалғандығын
табу – рахымсыз жұмыс, сондықтан
кейбір зерттеушілер жалған
ақпаратқа сеніп оны қолданады.
Мүмкін ондай ақпарат ақиқатқа
қарағанда жақсы таралатын шығар,
тегер оның жалғандығы жасырын
тұрса. Осымен “Дәстүрлі емес
теорияны” дәрігерлерге ғана емес
басқаларға да тартымды етіп
жариялауға болады

25.

Егер статистикалық
маңызды шешімдер
алынса – клиникалық
сынақтардың
шешімдерін жариялау
мүмкіндігі 10 есе
жоғары.

26.

Соныңда зерттеушілер алынған
нәтижелердің жариялануынан бас
тартады, егер олар өздерінің
гипотезасын қорғай алмаса және оған
қызығушылығын жоғалтса. Бұл
дегеніміз, басылымдағы көптеген сәтті
тәжірибелердің артында, емнің
ұтымсыз болу себебінен, жарияланбай
қалған жаңалықтар көп болады. Жалпы
әрбір дәрігер жараның тез жазылуына
арналған препараттар қандай көп екенің
біледі, бірақ жараның жазылуы еш
айырмашылықсыз дәл 50 жыл болсын,
500 жыл бұрындағы сияқты жазылады.

27.

28.

Қорытынды
Зерттеулердің оң нәтижелерін жариялаумен
байланысты жүйелік қателердің мысалы
ретінде келесі фактілерді келтіруге болады
жарияланып жүрген публикацияларды және
рак емдеуінің әдістерінің сынақтары
нәтижелерін салыстырған кезде аналық
бездерінің рак комбинирленген терапиямен
емдеу тиімді екені анықталды, ал бұл
мәліметтерді жарияланған, сонымен қатар
жарияланбаған толық анализдегенде бұл ем
нақтыланбады. Тура осындай жағдай
миеломды ауруды комбинирлі емдеу
эффектілігін бағалаған кезде де туындаған
болатындығы аныкталып жатыр.