Skalowanie w OIT. Systemy skalowania

1.

Skalowanie w OIT
Dr n. med. Juliusz Kosel
Klinika Anestezjologii
i intensywnej Terapii
Uniwersytet Medyczny
w Białymstoku

2. Systemy skalowania

Podział:
Oryginalne i generyczne
Anatomiczne i fizjologiczne
Anatomiczne – oceniające np. rozmiar urazu – np.
ISS (Injury Severity Score)
Fizjologiczne – oceniające wpływ urazu na
czynność ustroju np. GCS
(Glasgow Coma Scale)

3. Pierwsze systemy skalowania

Służyły ocenie chorych urazowych
Specyficzne skale anatomiczne:
Abbreviated Injury Score (AIS – 1969)
Burns Score (BS – 1971)
Injury Severity Score (ISS – 1974)
Specyficzne skale fizjologiczne:
Trauma Index (TI 1971)
Glasgow Coma Scale (GCS – 1974)
Trauma Score (TS – 1981)
Sepsis Score (SS – 1983)

4. Systemy skalowania

Późniejsze systemy są generyczne
Ocena stanu oparta na otrzymywanym leczeniu –
TISS (Therapeutic Intervention Scoring System) 1974
Ocena stanu i dysfunkcji narządowej oparta na terapii
Ocena stanu w oparciu o charakterystykę pacjenta i
zmienne fizjologiczne – SAPS (Simplified Acute
Physiological Score), APACHE (Acute Physiology and
Chronic Health Evaluation), MPM (Mortality Prediction
Model)

5. Rozwój kolejnych systemów skalowania

Zmienne fizjologiczne determinujące
przeżycie poddawane analizie statystycznej
w oparciu o duże grupy chorych
Model skalowania bazujący na dużej grupie
chorych jest stosowany do kolejnych grup

6. Klasyfikacja i przykłady skal

Skale Ogólne
Skale specjalistyczne –
określone sytuacje, skale
oceny przedoperacyjnej
Skale urazowe
Skale interwencji
terapeutycznych
SAPS II
APACHE II
SOFA (Sequential Organ Failure
Assessment)
MODS (Multiple Organ
Dysfunction Score)
ODIN (Organ Dysfunctions &/or
Infection)
MPM (Mortality Probability Model)
LODS (Logistic Organ Dysfunction
System)
TRIOS (Three days recalibrated
ICU outcome Score)
Lung resection score
EUROSCORE
(European System for
Cardiac Operative Risk
Evaluation)
ONTARIO
Parsonnet score
System 97 score
QMMI score
POSSUM (physiologic
and operative severity
score for the
enUmeration of mortality
and morbidity)
IRISS score
ISS (Injury
Severity Score)
RTS (revised
trauma score)
TRISS (trauma
injury severity
score)
ASCOT
(a severity
characterization of
trauma)
24h – ICU
Trauma Score
GCS
TISS
(therapeutic
intervention
scoring system)
TISS – 28
(simplified TISS)

7. Skale ogólne

8. Skale specjalistyczne

9. Skale urazowe

10. Historia

1953 – Virginia Apgar
1974 – Glasgow Coma Scale
(Graham Teasdale, Bryan J. Jennett)
Teasdale G, Jennett B. Assessment of coma and impaired
consciousness. A practical scale. Lancet 1974,2:81-84
Ilościowa relacja pomiędzy stanem chorych a
śmiertelnością
1980
acute physiology and chronic health evaluation
(APACHE)
simplified acute physiological score (SAPS)

11.

Skala Glasgow
Teasdale G, Jennett B.
Assessment of coma and
impaired consciousness. A
practical scale. Lancet
1974,2:81-84

12.

Historia
APACHE i SAPS – Systemy oparte na ocenie fizjologicznej
Są to skale ogólne – do ogółu pacjentów
Klasyfikacja oparta na stanie chorych
1985 – 1993: ogólne modele prognostyczne
1991 – APACHE III
1993 – SAPS II
2005 – SAPS III
2006 – APACHE IV
W miarę jak rozwijały się nowe systemy skalowania
wartość poszczególnych zmiennych również ulegała
zmianie

13. APACHE II

William Knaus
Początkowo 34 zmienne fizjologiczne
1985 – APACHE II - 12 zmiennych
APACHE II pozwalał na prognozowanie przeżycia
przed wypisem z OIT
Pozwalał wyliczyć standaryzowane ryzyko zgonu

14.

Acute physiology and chronic health evaluation (APACHE) Knaus
Wai wsp, Prognosis in acute organ system failure, Ann Surg
1985; 202: 605-693

15.

Acute physiology and chronic health evaluation II (APACHE II)
Knaus Wai wsp, Prognosis in acute organ system failure, Ann
Surg 1985; 202: 605-693

16.

APACHE II – kalkulator online

17. SAPS (Simplified Acute Physiology Score)

Le Gall zmniejszył ilość zmiennych skali APACHE
do14
Le Gall JR, Loirat P, Alperovitch A, Glaser P, Granthil C, Mathieu D,
Mercier P, Thomas R, Villers D. A simplified acute physiology score for
ICU patients. Crit Care Med. 1984 Nov; 12(11): 975-7

18.

SAPS II
(Simplified Acute Physiology Score)

19.

20. MPM (Mortality Prediction Models)

Opracowany przez Stanley Lemeshow
Lemeshow S, Teres D, Avrunin JS, Gage RW. Refining intensive
care unit outcome prediction by using changing probabilities of
mortality. Crit Care Med. 1988 May;16(5):470-7
Seria odpowiedzi na pytania Prawda/Fałsz w
ciągu pierwszej godziny hospitalizacji, a
następnie po 24 godzinach i 72 godzinach
Specjalny program przypisuje różną wartość
liczbową poszczególnym zmiennym

21.

MPM (Mortality Prediction Models)

22.

23. TISS (Therapeutic Intervention Scoring System)

Ocena ciężkości stanu chorego w oparciu o rodzaj
zastosowanego leczenia
Zastosowanie zarówno kliniczne jak i administracyjne:
Ocena ciężkości stanu chorych
Ocena zapotrzebowania na poszczególne techniki,
personel etc.
Ocena funkcji poszczególnych oddziałów
Dane zbierane codziennie dotyczyły 76 możliwych
interwencji terapeutycznych

24.

TISS

25. TISS (Therapeutic Intervention Scoring System)

Definiował 4 klasy stanu ciężkości chorych:
Klasa I < 10 pkt: pacjent nie wymagający leczenia w
OIT
Klasa II : 10-19 pkt: wymagana 1pielęgniarka na 2
pacjentów
Klasa III: 20-39 pkt: 1 pielęgniarka na chorego
Klasa IV: > 40 pkt: wymagana więcej niż 1
pielęgniarka na 1 stanowisko

26.

Skala TISS 28

27.

TISS - 28

28.

SAPS II i III
- wartość poszczególnych zmiennych

29.

APACHE III i IV
- wartość poszczególnych zmiennych

30.

Skale służące do oceny niewydolności
wielonarządowej
MODS - Multiple Organ Dysfunction Score
SOFA - Sequential Organ Failure Assessment
LOD - Logistic Organ Dysfunction Score

31.

MODs - Multiple Organ Dysfunction Score
*PAR-pressure adjusted heart rate -iloczyn tętna i ciśnienia w prawym
przedsionku podzielony przez średnie ciśnienie tętnicze
Marshall JC, Cook DJ, Christou NV, et al. Multiple Organ Dysfunction Score: a reliable descriptor of a complex
clinical outcome. Crit Care Med. 1995; 23: 1638-1652

32.

SOFA - Sequential Organ Failure Assessment
Vincent JL et al. The SOFA (Sepsis-related Organ Failure Assessment) score to describe organ dysfunction / failure. Intensive Care Med. 1996;22:707-710

33.

LOD - Logistic Organ Dysfunction Score
Le Gall JR, Klar J, Lemeshow S, Saulnier F, Alberti C, Artigas A, Teres D. The Logistic Organ Dysfunction system. A new way to
assess organ dysfunction in the intensive care unit. ICU Scoring Group. JAMA. 1996. 11; 276: 802-10

34.

Pytania ?
Dziękuję za uwagę