Әбділда Тәжібаев шығармашылығының көркемдік ерекшелігі

1. Әбділда Тәжібаев шығармашылығының көркемдік ерекшелігі

izden.kz
ӘБДІЛДА ТӘЖІБАЕВ
ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫ
НЫҢ КӨРКЕМДІК
ЕРЕКШЕЛІГІ

2. Әбділда Тәжібаев туралы

Әбділда Тәжібаев (1909 ж. т.) ақын, драматург, әдебиет зерттеуші
ғалым. Филология ғылымының
докторы, проф., Қазақстан
Республикасының халық жазушысы.
Оның «Жаңа ырғақ», «Аралдар»,
«Кешеден бүгінге», «Жартас»,
«Жаңа өрімдер», «Құрдастар»,
«Толағай» және 5 томдық жыр
жинақтары жарық көрген.
izden.kz

3. Шығармалары

«Майра», «Жартас», «Жалғыз
ағаш орман емес»,
«Көңілдестер», «Той боларда»,
«Дубай Шубаевич» т. б.
пьесалары қойылған. «Өмір
және поэзия», «Қазақ
драматургиясының дамуы мен
қалыптасуы», «Жылдар, ойлар»
т. б. зерттеу еңбектерін жазған.
izden.kz

4.

Т. абайтану мәселесіне де белсене араласып, ақын өлеңдерінің
көркемдік ерекшеліктері мен шеберлігі тақырыбын сөз ететін
мақалалар жазды. Оның «Абай және қазақ әдебиеті» («Социалистік
Қазақстан», 1945, 19 тамыз), «Абай және қазақ совет поэзиясы»
(«Екпінді», 1940, 17 қазан) мақалаларында ақынның қазақтың жазба
әдебиетін қалыптастырудағы рөлі және Абай бастаған реалистік
шеберліктің бүгінгі қазақ әдебиетіндегі дәстүрлі жалғасы сөз болады.
Күнделікті баспасөзде жарияланған мақалаларында үнемі Абай
мұрасын жинау және оны дұрыс талдап, оқырман қауымға жеткізу
мәселелерін қозғап отырды.
izden.kz

5.

Бұл үшін, алдымен, ақын мұрасын жүйелі зерттеумен айналысатын
ғылыми мекеменің қажеттігін, ал ондай орталық Абай музейі бола
алатынын арнайы мәселе етіп көтерді. Ғалым-ақынның абайтану
ғылымында, әсіресе, «Қазақ лирикасы тарихынан» деген
монографиялық еңбегінің маңызы зор. Бұл еңбектің 2-тарауы түгел
дерлік Абай лирикасын зерттеуге арналған. Ғалым Абай лирикасын
бірнеше тақырыпқа бөліп талдау үстіңде оның жеке шығармаларына
тоқталады, ақын шығармашылығының бүгінгі қазақ әдебиетіндегі
дәстүрлі жалғасын сөз етеді, Абай поэзиясының әлеуметтік қуатын,
қоғамдық жүгін, жаңа поэзиясының бастауы ретінде тудырған
жаңалықтарын ортаға салады, оған ілесе шыққан С. Торайғыров
бастаған ізбасарларының: С. Сейфуллин, Б. Майлин, I. Жансүгіров, С.
Мұқанов т. б. ақындар шығармаларындағы сабақтастықты, үндестікті
дәлелдейді.
izden.kz

6.

Т-тың өзі Абай шығармаларымен ерте танысып, көп
үйренген ақын. Сондықтан да ол Абай өлеңдері
тақырыбына қайта-қайта оралып, ақынның әр сезіне
үңіле қарау қажеттігін талмай көтеріп келеді. Абай
аруағына арнап «Абай мен Мұхтарға қойдық белгі»,
«Сағындырған Сарыарқа», «Жолдас Абай»
өлеңдерін жазды. Т-қа жыр жинағы үшін Қазақстан
Республикасының Абай атынд. Мемлекеттік
Сыйлығы берілген.
izden.kz

7.

Әбділда Тәжібаев – осы заманғы қазақ поэзиясының аса
көрнекті шебері, ірі драматург және белгілі әдебиет
зерттеушісі. Әдебиеттегі алғашқы қадамын өткен ғасырдың
20-жылдарының соңына ала өлең жазудан бастаған ол қазақ
сөз өнерінің озық дәстүрлерімен дүниежүзілік әдебиеттің
үздік жетістіктерінен үйрене отырып, 30-жылдардың орта
шенінде-ақ айтулы ақын, республикада әдебиет ісін
ұйымдастырушы қайраткерге айналды. Ә.Тәжібаев –
поэзияда лирика мен поэма жанрын қатар алып жүрген
ақын. Оның қаламынан туған 30-дан астам поэма мен өте
көп сандағы өлеңдері сыршылдық, ойшылдығымен,
шыншылдық, оттылығымен ерекшеленеді. Ә.Тәжібаев
поэзиясын басқа бірде-бір ақынның туындыларымен
шатастыру мүмкін емес. Оның поэзиясы – тың ізденістің,
жоғары мәдениеттің, кәнігі шебердің поэзиясы.
izden.kz

8.

Ә.Тәжібаев атақты драматург те. Драмалық
шығармалар жазуды 30-жылдардың соңына ала
бастап, әдебиеттің бұл күрделі жанрында айтулы
туындылар берді. Әдебиеттану саласында да
жемісті еңбек етіп, Ә.Тәжібаев талантты ғалым
екенін танытты. Оның, әсіресе, поэзия мен
драматургия саласындағы зерттеулері терең
ғылымилығымен, талдауларының нәзіктігімен тәнті
етеді. Ә.Тәжібаев ұзақ шығармашылық ғұмырында
тынымсыз ізденіп, үздіксіз еңбектеніп, тұтас бір
дәуір шындығын жан-жақты, жоғары көркемдікпен
бейнелеген өте мол мұра қалдырды.
izden.kz

9.

Назарларыңызға
рахмет!!!
izden.kz