Күл лекция 2025 ж

1.

Дәріс тақырыбы: Күл
Лектор:
Қалибекова Е.Қ.

2.

Лекция жоспары
• Анықтама.
• Этиология, эпидемиология
• Клиникасы
• Асқынуы
• Лабораторлы диагностика
• Емі
• Профилактика

3.

Анықтама
Күл – жедел жұқпалы
ауру…..
Corynebacterium
diphtheriae (токсигенді
штаммен)
ауа-тамшылы жол
Жалпы интоксикация
белгілері

4.

Негізгі берілу жолы ауатамшылы
Тұрмыстық - қарым
қатынас арқылы
Күз және қыс мезгілдерінде сырқаттанушылық деңгейі жоғарлайды.
Контагиозды индексі 0,15-0,20

5.

Классификация
Клиникалық
формасы
Псевдомембрана
Мойынның
ісінуі
Жергілікті
миндалиналар және
мүрынмен шектелген
жоқ
Аралық
жұтқыншақ пен
көмейге таралған
жоқ
Ауыр
(токсикалық)
шектеулі немесе кең
таралған
шамалыдан
айқынға дейін

6.

ДИФТЕРИЯ ЖАҒДАЙЫН
СТАНДАРТТЫ АНЫҚТАУ
Күмәнді жағдай:
ларингит немесе
назофарингит
немесе
тонзиллитке
псевдомембрана (жабынды) жабылған;

7.

Мүмкін жағдай
Күмәнді жағдайға қосымша
төмендегі
симптомдардың
біреуі болса:
• Расталған күлмен жақын
уақытта (2 аптадан кем)
байланыс;
• Осы
ауданда
ағымдағы
өршу;
• Стридор;
• Мойынның
домбығуы
немесе ісінуі;
• Шырышты қабатта немесе
теріде
петехиальді
қан
құйылулар
• Токсикалық циркуляторлы
коллапс;
• Жедел бүйрек
жеткіліксіздігі;
• Миокардит және/немесе ауру
басталғаннан кейін 1-6 апта
аралығында үдемелі жалпы
әлсіздік (қан айналымның
жеткіліксіздік симптомы)
• Бас ми невтерінің
зақымдалуы (дауыстың
өзгеруі);
• Өлім

8.

Нақтыланған жағдай
• Мүмкін жағдайға қосымша С. Diphtheriaeның
токсикалық штамы типтік жерден (мұрын, аран,
тері жарасы, жара, конъюктива, құлақ, қынап)
анықталса немесе
• Сарысудың екі сынамасы күлге қарсы антитоксин
тағайындалғанға дейін алынған жағдайда,
сарысудың антитоксин титрінің 4 есе және одан
да көп ұлғаюы.

9.

АУЫЗЖҰТҚЫНШАҚ КҮЛІ
жергілікті формасы

10.

Ауызжұтқыншақ күлі
аралық форма

11.

Ауызжұтқыншақ күлі
токсикалық форма

12.

Сирек кездесетін күлдің түрлері
Мұрын күлі
Көздің күлі
Тері күлі

13.

Асқынулар
Жүрек – миокардит
Бүйрек – нефрит
ОЖЖ– перефериялық
параличтер

14.

Дифференциалды диагностика
Жедел тонзиллиттер
(стафилококты,
стрептококты
этиологиялы)
Жұқпалы
мононуклеоз
Паратонзиллярлы
абсцесс

15.

Лабораторлы зерттеулер
Қанның жалпы
анализі
Зәрдің жалпы анализі
Ауызжұтқыншақ, мұрын, көмей, көз, жыныс
ағзалары мен терінің зақымдалған аймағынан
бактериологиялық себінді
ПТР

16.

Қосалқы зерттеулер
Эхокардиография
Тура ларингоскопия –
көмей күлі бар науқастарға
Маман кеңестеріне көрсеткіштер:
1. Оториноларинголог кеңесі –ауызжұтқыншақ және
көмей күлі кезінде;
2. Кардиолог кеңесі – миокардит кезінде;
3. Невролог– полирадикулоневрит кезінде;
4. Басқада мамандықтар– көрсетікіштер бойынша.

17.

Күлдің емі
Антитоксикалық күлге қарсы жылқы сарысуы

18.

Антитоксикалық сарысудың дозасы
Клиникалық
формасы
Доза ХБ
Енгізу
Жергілікті
10000-20000 ХБ
б/е
Аралық
30000-50000 ХБ
б/е
Ауыр
(токсикалық)
60000-100000 ХБ
б/е немесе к/і

19.

Этиотропты емі
Бензилпенициллин натрий
тұзы -100 мың ХБ/кг/тәу
14 күн
Егер науқаста
пенициллинге аллергия
болса, эритромицин -40
мг\кг\тәулігіне немесе
басқа макролидтер

20.

Стационардан шығару шарттары
Реконвалесценттер мен тасымалдаушыларды шығарудағы
міндетті шарт: антибиотикотерапия аяқталғаннан кейін 2-3
күннен кейін алынатын 2 күн аралығымен бактериологиялық
зерттеудің 2 теріс нәтижелерінің (ауыз жұтқыншақтан)
болуы!!!

21.

Диспансерлік бақылау
Кеш асқынуларды анықтау мақсатында оңалту іс-шараларын
кардиолог, невропатолог, ЛОР-дәрігердің қатысуымен
(көрсеткіштер бойынша) учаскелік дәрігер жүргізеді.
Жиі диспансерлік бақылау мерзімдері мынандай түрлерде
өзгереді: жергілікті формада- 6 ай; асқынған токсикалық
жағдайда - 1 жылға дейін.

22.

Диспансерлік бақылау
• Клиникалық-зертханалық тексеру көлемі (қан, зәр
талдауы, ЭКГ, ACT, СРБ және бактериологиялық
талдаулар) реконвалесценттің жай-күйімен және қалпына
келтіру процестерінің белсенділігімен анықталады.

23.

Клиникалық-зертханалық сауығу болған жағдайда балаларға
балалар мекемелері мен мектептерге бару ұсынылады:
жергілікті формада - 2-3 аптадан кейін; токсикалық асқынған
формада - 4-8 аптадан кейін.
Қозғалыс режимін кеңейту және дене шынықтырумен
айналысу мәселелері мамандардың қарауымен комиссиялық
түрде шешіледі.
Дифтерияның реконвалесценттерін диспансерлік есептен
шығару комиссиялық түрде шешіледі.

24.

Спецификалық профилактика
АбКДС екпесі немесе АКДС –екпесі
2 ай,3 ай, 4 ай –екпе.
18 ай- бірінші ревакцинация.
6 - 7 жаста – екінші ревакцинация.
АДС:
16 жас – үшінші ревакцинация, кейін әр 10 жыл
сайын.

25.

Пайдаланылған әдебиеттер
• "Балалардағы күл ауруы" диагностикасы мен
емдеудің клиникалық хаттамасы, 2017 ж.)
• Учайкин, В. Ф. балалар Жұқпалы аурулары:
оқулық / В. Ф. Учайкин, Н.Және Нисевич, О. В.
Шамшева. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2013. - 688 б.:
ил.
• Ресурстар - Up to Date, BMJ