Yol-Qurilishida-Mavjud-Fanlar-Boyicha-Malumot-Beruvchi-Bot

1.

Yo'l Qurilishida Mavjud Fanlar
Bo'yicha Ma'lumot Beruvchi
Zamonaviy Yo'lsozlik Bilimlarini Raqamlashtirish Loyihasi
Bot
Ushbu taqdimot yoʻl qurilishi sohasidagi mavjud standartlar,
texnologiyalar va ilmiy fanlar boʻyicha tezkor, aniq va
tizimlashtirilgan maʼlumotlarni taqdim etuvchi innovatsion
Telegram-bot loyihasiga bagʻishlangan. Mazkur bot soha
mutaxassislari, talabalar va loyihachilar uchun ishonchli bilim
manbai boʻlishni maqsad qilgan.

2.

Nega Bizga Shunday Bot Kerak? Muammolar va Imkoniyatlar
Yoʻl Qurilishi Sohasidagi Hozirgi Ahvol
Yoʻl qurilishi murakkab, koʻp tarmoqli soha boʻlib, doimiy ravishda yangilanib turadigan texnologiyalar, standartlar va
normativ hujjatlarni oʻz ichiga oladi. Mutaxassislar quyidagi muammolarga duch kelishadi:
Ma’lumotlarning Tarqoqligi
Eskirgan Ma’lumotlar
Standartlar, GOSTlar, SNKlar va ilmiy manbalar turli
Ba'zi ma'lumotlar yangilanmagan bo'lishi mumkin,
manbalarda joylashgan, ularni topish va solishtirish
bu esa loyihalashda xatolarga olib keladi.
qiyin.
Tezkor Konsultatsiya Yetishmasligi
Qurilish maydonchasida yoki loyihalash jarayonida savollarga tez javob topish uchun qulay vosita mavjud emas.
Bot Yaratish Imkoniyatlari
Ushbu bot orqali biz yuqoridagi muammolarni hal qilishimiz mumkin:
Barcha ma'lumotlarni yagona platformada birlashtirish.
Doimiy yangilanib turuvchi, ishonchli baza yaratish.
Foydalanuvchilarga qulay va mobil yechim taqdim etish.

3.

L oyiha Maqs adi va As os iy Vazifalari
As os iy Maqs ad
Yo'l qurilishi sohasidagi ilmiy-texnik va normativ-huquqiy bilimlarni raqamlashtirish,
tizimlashtirish va ularga oson kirishni ta'minlash orqali mutaxassislar samaradorligini
oshirish.
Vazifalar 1: Ma'lumot B azas i
Yo'l qurilishi fanlari (geodeziya, gruntshunoslik, materialshunoslik, gidrotexnika,
ko'priklar) bo'yicha keng qamrovli va yangilangan ma'lumotlar bazasini shakllantirish.
Vazifalar 2: Qidiruv Mexanizmi
Kalit so'zlar, normativ hujjat raqamlari yoki savollar asosida tezkor va aniq qidiruv
funksiyasini joriy etish.
Vazifalar 3: Interaktiv Yordam
Foydalanuvchilar savollariga javob beruvchi va murakkab hisob-kitoblar uchun asosiy
formulalarni taqdim etuvchi interaktiv funksiyalarni yaratish.

4.

Botning Asosiy Funksiyalari: Qaysi Ma'lumotlarni Taqdim Etadi?
Bot foydalanuvchilarga yoʻl qurilishi jarayonining har bir bosqichida zarur boʻladigan turli xil maʼlumotlarni taqdim etish uchun moʻljallangan.
Normativ Hujjatlar
Gruntshunoslik Ma’lumotlari
O'zbekiston SNK, GOST, KMK (Qurilish me'yorlari va qoidalari) bo'yicha matnlar,
Turli tuproq turlarining xossalari, ularning yo'l asosiga ta'siri, zichlash
talablar va havolalar. Masalan, asfalt-beton qorishmalariga qo'yiladigan talablar.
koeffitsientlari va sinov usullari haqida ma'lumotlar.
Materialshunoslik
Geodezik Asoslar
Yo'l qurilish materiallari (bitum, shag'al, qum, sement) xususiyatlari, sifat nazorati
Yo'l o'qlarini belgilash, niellirlash, trassalash usullari va zamonaviy geodezik
metodlari va sarf me'yorlari.
asboblar (GPS, total stansiyalar) bilan ishlash bo'yicha qo'llanmalar.
Sun'iy Inshootlar
Gidrotexnik Masalalar
Ko'priklar, quvurlar, estakadalar qurilishi va ularni loyihalashning asosiy prinsiplari.
Yo'lning suv o'tkazish inshootlari, drenaj tizimlari, suv eroziyasiga qarshi kurash
Yuk ko'tarish qobiliyatini hisoblash asoslari.
choralari bo'yicha tavsiyalar va me'yorlar.

5.

Ma'lumotlar Manbalari: Qayerdan Olinadi va Qanday Tizimlas htiriladi?
Botning ishonchliligi va dolzarbligi ma'lumotlar manbalarining sifati bilan belgilanadi. Biz bir nechta asosiy manbalardan foydalanishni rejalashtirmoqdamiz.
R as miy Normativ Hujjatlar
1
O‘zbekiston Respublikasi Qurilish Vazirligi va Avtomobil Yo‘llari Qo‘mitasi tomonidan tasdiqlangan barcha amaldagi SNK, KMK va O‘z DStlar. Bu
ma’lumotlar yuridik asosni ta’minlaydi.
2
Oliy Ta’lim Muas s as alari Adabiyotlari
Toshkent Davlat Transport Universiteti, Toshkent Arxitektura-Qurilish Universiteti kabi OTMlarning yo‘l qurilishi bo‘yicha darsliklari,
monografiyalari va o‘quv qo‘llanmalari. Bu bazaviy bilimlarni qamrab oladi.
Xalqaro Standartlar
Qo‘shimcha ravishda, xalqaro amaliyotdan (AASHTO, Eurocodes) olingan ilg‘or tajribalarga oid ma’lumotlar. Bu innovatsion texnologiyalarni
o‘rganishga yordam beradi.
3

6.

Tex nologik Yechimlar: Qanday P latforma va Das turlas h
Tillari?
Loyiha yuqori darajadagi ishonchlilik, tezlik va kengayish imkoniyatini ta'minlash uchun zamonaviy dasturlash texnologiyalaridan foydalanadi.
P latforma: Telegram B ot API
Das turlas h Tili: P ython
Telegram O'zbekistonda eng keng
Python dasturlash tili o'zining soddaligi,
Ma’lumotlar B azas i:
Pos tgreSQL/MongoDB
tarqalgan messenjer bo'lgani sababli, uning
kuchli kutubxonalari (masalan, matnni
Tarkibiy (normativ) ma'lumotlar uchun
Bot API-si foydalanuvchilar uchun
qayta ishlash, ma'lumotlar bazasi bilan
PostgreSQL, tezkor qidiruv va ko'p hujjatli
qulaylikni ta'minlaydi. Interfeys sodda va
ishlash) va o'rganish tezligi tufayli asosiy
ma'lumotlar uchun esa MongoDB (yoki
mobil qurilmalarga moslashtirilgan bo'ladi.
tanlovdir.
shunga o'xshash NoSQL DB) dan
foydalanish rejalashtirilmoqda.
Texnologik tanlov tezkor ishga tushirish (MVP - minimal ishchi mahsulot) va kelajakda sun'iy intellekt (AI) elementlarini qo'shish imkoniyatini
hisobga olgan holda amalga oshiriladi.

7.

Botning Tuzilishi: Foydalanuvchi
Interfeysi va Orqa Tomoni
Foydalanuvchi Interfeysi
(Front-end)
Asosiy Menyular
Qulay navigatsiya uchun asosiy yo'nalishlar
(Masalan: "Standartlar", "Materiallar",
"Hisob-kitoblar", "Fanlar lug'ati").
Inline Tugmalar
Ma'lumotlarni chuqurroq o'rganish yoki
tegishli bo'limlarga tez o'tish uchun
javoblarda ishlatiladigan tugmalar.
Qidiruv Maydoni
Foydalanuvchi kalit so'zlar yoki normativ
hujjat raqamini kiritishi mumkin bo'lgan
interaktiv maydon.
Orqa Tizim (Back-end) Logikasi
Matnni Tahlil Qilish
Foydalanuvchi kiritgan savolni tushunish
va ma'lumotlar bazasidagi eng tegishli
natijalarni aniqlash (NLP asoslari).
Ma'lumotlar Bazasi So'rovi
Kategoriyalangan ma'lumotlar bazasidan
kerakli matn parchalarini yoki hujjat
havolalarini tortib olish.
Javobni Shakllantirish
Olingan ma'lumotlarni qisqa, tushunarli va
Telegram formatiga mos ravishda
foydalanuvchiga jo'natish.

8.

Qanday Qilib Botdan Foydalanish
Mumkin? (Interaktiv Namoyish)
Botdan foydalanish juda sodda va intuitiv boʻlib, u 3 ta asosiy rejimda ishlaydi:
1. Tezkor Qidiruv (Quick Search)
Foydalanuvchi maxsus kalit soʻzni (masalan, Bitum BND 60/90 yoki SNK 2.05.02-07)
kiritadi va bot tegishli normativ talablar bilan javob qaytaradi.
2. Mavzu Bo'yicha Navigatsiya (Topic Navigation)
Bosh menyudan "Materialshunoslik" → "Asfalt-beton qorishmalari" → "Mineral qism
tarkibi" kabi ketma-ketlikda mavzularni tanlash orqali ma'lumotlarga erishish.
3. Hisob-kitob Yordami (Calculation Assistant)
Foydalanuvchi kerakli hisob-kitob turini tanlaydi (masalan, "Tuproq zichligini
aniqlash") va bot soʻragan kirish maʼlumotlarini (masalan, namlik darajasi, hajm)
kiritish orqali natijani oladi.

9.

Kutilayotgan Natijalar va Loyihaning Ahamiyati
Yoʻl qurilishi sohasidagi ushbu raqamli yechim bir qancha sezilarli ijobiy natijalarni ta’minlashi kutilmoqda.
Loyihalar Sifati
Samaradorlikni Oshirish
Normativ ma'lumotlarni qidirishga
sarflanadigan vaqtni kamaytirish orqali
loyihalashtirish va qurilish ishlarining
tezligini oshirish.
Doimiy yangilanib turuvchi, aniq ma'lumotlar
bazasi tufayli loyihalash va qurilishda xato
qilish ehtimolini minimallashtirish.
Ta’limni Qo‘llab-quvvatlash
Talabalar, yosh mutaxassislar va
oʻqituvchilar uchun amaliyotga
yoʻnaltirilgan, qulay ma’lumot manbasini
yaratish.
Xarajatlarni Optimallashtirish
Standartlarga rioya qilish orqali materiallarni
noto'g'ri sarflash yoki qayta ishlash bilan
bog'liq xarajatlarni kamaytirish.
Sohaning Raqamlashtirilishi
Yo‘lsozlik sohasida zamonaviy raqamli
yechimlarni tatbiq etishda birinchi qadam
bo‘lish va keyingi innovatsiyalar uchun zamin
yaratish.

10.

Savol-J avoblar va Keyingi Qadamlar
Kelgus i Rivojlanis h B os qichlari
Bosqich 1: MVP (Minimal Ishchi Mahsulot)
Asosiy normativ hujjatlar (SNK, GOST) va materialshunoslik bo'yicha ma'lumotlarni yuklash va qidiruv funksiyasini ishga tushirish (3 oy).
Bosqich 2: Kengaytirish va AI
Ma'lumotlar bazasini to'ldirish, sun'iy intellekt (NLP) yordamida murakkabroq savollarga javob berish funksiyasini qo'shish (6 oy).
Bosqich 3: Integratsiya va Monetizatsiya
Soha tashkilotlari bilan hamkorlik, hisob-kitob modullarini integratsiyalash va premium xizmatlarni yo'lga qo'yish (12 oy).
Savollar va Murojaatlar
Loyiha bo'yicha takliflar, fikr-mulohazalar yoki hamkorlik masalalari bo'lsa, biz bilan
bog'lanishingiz mumkin.
B iz B ilan B ogʻlaning:
Elektron pochta: info@yo'lbot.uz