GPP 10-аптаа

1.

«Дәрілер технологиясы және фармакогнозия» кафедрасы
Тақырыбы:Дәрілік заттарды және фармацевтикалық
өнімдерді GPP талаптарына сәйкес сақтауды ұйымдастыру
Орындаған: Ғалымжанқызы А.
Тобы: ФҚҚ 01-24
Тексерген:Шойынбаева Г.Б.
Шымкент 2025

2.

Жоспары:
I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
2.1. GPP дегеніміз не және оның маңызы
2.2. GPP талаптарына сәйкес сақтау принциптері
2.3. Cақтау аймақтарының ұйымдастырылуы
2.4. Қызметкерлердің жауапкершілігі және оқыту
III.Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

3.

Кіріспе
Дәрілік заттардың сапасы мен қауіпсіздігін сақтау – фармацевтикалық қызметтің басты
міндеттерінің бірі. Препараттардың тиімділігі мен қауіпсіздігі оларды өндірушіден бастап
тұтынушыға дейін дұрыс сақтау шарттарының сақталуына тікелей байланысты. GPP (Good
Pharmacy Practice) талаптары – дәрілік заттарды тиісті температуралық, ылғалдылық және жарық
жағдайларында сақтау мен сапаны бақылауды қамтамасыз етеді.
Бұл талаптарды орындау тек заңдық міндет емес, сонымен бірге халық денсаулығын қорғауға
бағытталған кәсіби жауапкершілік болып табылады. Сондықтан дәрілік заттарды GPP талаптарына
сәйкес сақтау – фармацевтикалық қызметтің сапасы мен қауіпсіздігінің негізгі кепілі.

4.

GPP дегеніміз не және оның
маңызы
GPP (Good Pharmacy Practice) — фармацевтикалық
қызмет көрсету сапасын қамтамасыз ететін халықаралық
стандарттар жиынтығы. Қазақстанда бұл талаптар
Денсаулық сақтау министрлігінің бұйрықтарымен
бекітіліп, заңды орындауды талап етеді. Дұрыс сақтау —
дәрілердің қауіпсіздігі мен тиімділігін сақтау үшін
міндетті, сонымен қатар пациент қауіпсіздігін қамтамасыз
етеді және құқықтық тәуекелдерді азайтады.

5.

Сақтау мақсаты мен міндеттері
Негізгі мақсат — дәрілік заттардың бастапқы сапасы мен
тұрақтылығын сақтау, пациентке жеткізілгенде тиімділігін
сақтау.
Міндеттер:
температура мен ылғалдылықты бақылау;
жарамдылық мерзімін қадағалау;
дұрыс реттеу және қорларды басқару.

6.

Температуралық режимдер — нақты
талаптар
Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды сақтау
және тасымалдау қағидаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің
2021 жылғы 16 ақпандағы № ҚР ДСМ-19 бұйрығы
бойынша:
-15°C-тан
+2-тан +8°C
+8-тан +15°C
Терең салқындату
Тоңазытқышта
Салқын жерде
Биопрепараттар мен
кейбір вакциналар.
Көптеген вакциналар
мен сезімтал дәрілер.
Белгілі бір антибиотиктер
мен суспензиялар.
+15-тан +25°C
Бөлме температурасында
Көптеген тұрақты
таблеткалар мен сыртқы
қолданылатын препараттар.

7.

Сақтау аймақтарының ұйымдастырылуы
Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сақтау
кезінде олардың сапасын, қауіпсіздігін және тиімділігін
сақтау мақсатында қойма бірнеше арнайы аймаққа
бөлінеді. Әр аймақ өз функциясына және санитарлықгигиеналық талаптарға сай ұйымдастырылады.
1. Қабылдау аймағы
• Жеткізушіден келген өнім
қабылданады.
• Құжаттармен сәйкестігін
және қаптама бүтіндігін
тексереді.
2. Карантиндік аймақ
• Сапасы немесе құжаттары
тексерілмеген өнімдер үшін.
• “Карантин” белгісі қойылады.
• Тексеру нәтижесіне сәйкес негізгі
сақтау қоймасына немесе жарамсыз
өнім аймағына жіберіледі.
3. Негізгі сақтау қоймасы
• Дәрілердің көп бөлігі осында сақталады.
• Температура мен ылғалдылық бақылауда болады.
• Өнімдер фармакологиялық топтарына және сақтау шарттарына сәйкес
бөлек сөрелерде орналасады.

8.

4. Салқындатқыш және
тоңазытқыш камералар
• Температуралық режимге
ерекше көңіл бөлінеді.
• Температура тұрақты
бақыланып, электр қуаты
өшкен жағдайда балама көзі
болуы тиіс.
5. Наркотикалық, психотроптық
және ерекше бақылаудағы заттар
аймағы
• Металл сейфтер немесе арнайы
бөлмелерде сақталады.
• Кіруге тек уәкілетті тұлғалар
рұқсат етіледі.
• Құжаттық есеп жүргізіледі,
бейнебақылау болуы мүмкін.
6. Қайтарылған, жарамсыз және жойылуға арналған өнімдер
аймағы
• “Қайтарылған”, “Жарамсыз”, “Жоюға” деген белгілер қойылады;
• Негізгі қоймадан физикалық тұрғыда бөлек орналасады;
• Өнімдер тиісті актімен жойылады немесе өндірушіге қайтарылады.

9.

Кросс-контаминациядан қорғау және тазалық
Кросс-контаминация дегеніміз – бір заттың (микроорганизм, химиялық зат, аллерген немесе ластаушы
агент) басқа затқа немесе ортаға кездейсоқ түсуі нәтижесінде ластануы.
Дәрі-дәрмектер өндірісінде және фармацевтикалық қоймаларда кросс-контаминация аса қауіпті, себебі ол:
Препараттардың сапасын төмендетуі мүмкін;
Пациентке қауіп төндіруі мүмкін (әсіресе аллергиялық немесе токсикалық әсерлерде);
Заң талаптарының бұзылуына әкелуі мүмкін (GMP стандарттары бойынша).
Кросс-контаминацияны болдырмау жолдары:
• Өнімдерді топтарға бөліп, жеке сақтау;
• Арнайы жабдық пен бөлмелерді қолдану (HEPA сүзгілері);
• Қызметкерлердің дұрыс гигиеналық режимін сақтау;
• Жабдықтарды және бөлмелерді тұрақты тазалау.

10.

Қызметкерлердің жауапкершілігі
және оқыту
Дәріхана мен қойма қызметкерлері дәрілік заттардың сапасы,
қауіпсіздігі және тиімді айналымы үшін жауапты. Әр
қызметкер өз міндетін GPP талаптары мен ішкі ережелерге сай
орындауы тиіс.
Негізгі міндеттер:
• Дәрілік заттарды дұрыс қабылдау, сақтау және босату;
• Сапасы күмәнді немесе мерзімі өткен өнімдерді айналымнан
шығару;
• Пациенттер мен ұйымдарға дұрыс ақпарат беру;
• Құжаттарды нақты жүргізу және еңбек қауіпсіздігін сақтау.

11.

Тасымалдау кезінде GPP талаптары
(суық тізбек)
Тасымалдауда негізгі қағида — "суық тізбек" принципін
бұзбау. Арнайы тоңазытқыш көліктер, термоконтейнерлер,
температура бақылау сенсорлары және GPS жүйелері
қолданылады. Қысқа қашықтыққа тасымалдауда температура
индикаторлары мен термодерекқорлар әр жүкке қосылады,
қабылдау кезінде деректер салыстырылады және оқиғалар
тіркеледі.
1. Жүктеу
2. Мониторинг
Температура тұрақтылығын
тексеріп, қаптамаларды бекіту.
GPS және сенсорлар арқылы
нақты уақыттағы бақылау.
3. Тіркеу
Қабылдау/тапсыру актілері мен термограф қосымшалары.

12.

Қорытынды
Дәрілік заттарды GPP талаптарына сәйкес сақтау – олардың сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз
етудің негізгі шарты. Тиісті сақтау жағдайларын сақтау арқылы дәрілік препараттардың тиімділігі
мен тұрақтылығы сақталады, ал пациенттердің денсаулығына қауіп төндіру қаупі азаяды.
GPP стандарттарын ұстану – тек кәсіби міндет емес, сонымен қатар фармацевттің қоғам
алдындағы жауапкершілігі. Сондықтан дәріхана мен қоймадағы әрбір кезеңде сақтау тәртібін
дұрыс ұйымдастыру – сапалы фармацевтикалық қызмет көрсетудің кепілі болып табылады.

13.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2100022230
2. Качество лекарственных средств при распределении, хранении и потреблении.
3. https://pptcloud.ru/raznoe/200226
4. https://ppt-online.org/250395
5. ҚР Еңбек кодексі мен ҚР "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Кодексі – 2020