Слайд

1.

Абайдың балаларға
арналған өлеңдерінің
тәрбиелік мәні
Мұхтар Әуезов атындағы жалпы орта білім беретін мектеп-лицейі
Автор: Бисембек Альмира 4 «Д» сынып
Жетекші: Танбетова Нургуль Калиевна
2025-2026 оқу жылы

2.

КІРІСПЕ
Абай мұрасының
өзектілігі
Алтын қазық
Тәрбиелік Мәні
Абай Құнанбайұлының
Ұлы ақынның бала тәрбиесіне
шығармашылығы – қазақ халқының
арналған, адамгершілік пен білімге
руханиятындағы орны ерекше,
шақыратын өлеңдерінің бүгінгі қоғам
мәңгілік құндылықтардың алтын
үшін өзектілігі зор.
қазығы.
Зерттеу мақсаты
Осы зерттеудің негізгі мақсаты — Абай
өлеңдерінің терең мазмұнын ашып,
олардың жас ұрпақ тәрбиесіндегі
орнын көрсету.

3.

Абай өлеңдерінің ерекшелігі мен құндылығы
«Ғылым таппай
мақтанба»
«Интернатта оқып
жүр»
Жастарды білімге,
Оқудың маңызын, тәртіптің
табандылыққа, талаптылыққа
қажеттілігін және оқушының
және адал еңбекке шақыратын,
жауапкершілігі мәселесін жан-
өмірлік ұстаным
жақты ашады.
қалыптастыратын өсиет.
«Әсемпаз болма әрнеге»
Жасандылықтан аулақ болуға, өнер мен шынайы еңбекті жоғары
бағалауға бағыттайтын тәрбиелік ойлар жиынтығы.
Түйін: Абайдың балаларға арналған өлеңдері – тек көркем туынды ғана емес, жас ұрпаққа бағытталған мәңгілік тәрбие құралы.

4.

АҚЫН МҰРАСЫНДАҒЫ
Басты тәрбиелік идеялар
Еңбекқорлық
Білімге ынталандыру
«Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей». Тек еңбекпен
Ғылым мен білімнің маңыздылығын, оның адам өміріндегі
ғана жетістікке жетуге болатынын насихаттау.
басты құндылық екенін терең түсіндіру.
Адалдық пен әділдік
Мейірімділік
Өмірде шыншыл, әділетті болуға және әрқашан тазалықты
Жүрек тазалығы, адамгершілік және өзгелерге деген
сақтауға тәрбиелеу.
қайырымдылық қарым-қатынасты сіңіру.

5.

Зерттеу бөлімі: Қазіргі тәрбие
жүйесіндегі рөлі
Өзектілігі
Абай өлеңдері қазіргі қоғамда ұлттық құндылықтарды сіңіруде және ұлттық
кодты сақтауда маңызды рөл атқарады.
Ғылымға ұмтылу
Ақынның білімге шақыруы – бұл заманауи білім берудің басты қағидасы,
үздіксіз оқуды дәріптейді.
Тәртіп пен жауапкершілік
Абай сөзіндегі тәртіптілік пен жауапкершілік – бүгінгі таңда саналы азамат
қалыптастыру үшін аса қажетті қасиеттер.
Еңбек пен өнерді қадірлеу
Еңбек тәрбиесінің негізі ретінде, өнерге құрмет пен кәсіби шеберлікке деген
ұмтылысты нығайтады.

6.

ТӘРБИЕ БАҒДАРЛАМАСЫ
Мектеп бағдарламасындағы қолданыс
Бастауыш сыныптар
1
Ақынның қарапайым өлеңдері арқылы адамгершілік пен
еңбексүйгіштікке тәрбиелеу бастамасы.
2
Орта буын
Өлеңдердің идеялық-көркемдік мазмұнын талдау, ой-өрісін
Жоғары сыныптар
3
дамыту және сыни тұрғыдан ойлауға ықпал ету.
Абай мұрасының философиялық және тәрбиелік маңызын
терең талдап, өмірлік ұстаным ретінде қабылдау.
Мұғалімдер Абай өлеңдерін тәрбие сағаттарында, әдеби кештерде және қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында белсенді түрде
қолданады. Бұл – ұлттық мұраны ұлықтаудың маңызды жолы.

7.

Тәжірибелік сауалнама нәтижелері
Біздің мектеп оқушылары арасында жүргізілген сауалнама Абай мұрасының олардың санасына қаншалықты әсер еткенін
көрсетті.
90%
70%
60%
Өлеңдерді білу
Бес асыл Іс
Өсиеттердің өзектілігі
Оқушылардың 90%-ы Абайдың кем
70%-ы «Бес асыл істі» (талап, еңбек,
60%-ы Абайдың өсиеттерін қазіргі
дегенде бір өлеңін біледі.
терең ой, қанағат, рақым) өмірлік
заманға өзекті деп есептейді.
қағида деп бағалайды.
Бұл деректер Абай өлеңдерінің оқушылардың ой-санасына және құндылықтар жүйесіне оң әсер ететінін дәлелдейді.

8.

ҚОРЫТЫНДЫ ШОЛУ
Абай мұрасының мәңгілік маңызы
Негізгі идеялар
Еңбекқорлық пен талап
Білімге ынталандыру
Адалдық және әділдік
Мейірімділік пен адамгершілік
Өзектілігі
Абайдың мұрасы қазіргі тәрбие жүйесіндегі рухани бағдар ретінде қызмет етеді.
Мектептегі Рөлі
Оқушылардың дүниетанымын қалыптастырудағы маңыздылығы жоғары.

9.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Бұл зерттеуді жазу барысында пайдаланылған негізгі дереккөздер мен ғылыми еңбектер:
Абай Құнанбайұлы
Шығармалар жинағы. Ақынның толық әдеби мұрасы, өлеңдері мен қара сөздері.
Мұхтар Әуезов
«Абай Құнанбаев» (роман-эпопея). Ұлы ақынның өмірі мен шығармашылығын кешенді зерттеген іргелі еңбек.
Қайым Мұхамедханов
«Абай шығармашылығының текстологиясы». Абай мәтіндерінің дұрыс оқылуы мен түсіндірілуіне арналған ғылыми еңбек.
Қазақ әдебиеті
Энциклопедиясы. Абайдың қазақ әдебиетіндегі орны туралы мәліметтер.

10.

ТҮЙІН
Ұлы ақынның тәлімдік
мұрасы
Абайдың балаларға арналған өлеңдері – жас ұрпақтың жан-жақты дамуына ықпал ететін, олардың ой-өрісін кеңейтіп, жүрегіне ізгілік пен әділеттілік дәнін себетін құнды рухани мұра.
Ақынның өсиеттері тек өткен дәуірдің емес, бүгінгі заманның да рухани сұранысына толық жауап береді. Ұлы ақынның тәлімдік идеяларын жас ұрпақ тәрбиесінде кеңінен пайдалану – әрбір
ұстаздың, әрбір ата-ананың басты міндеті.