Nargiza

1.

Abdulla Avloniy nomidagi pedagogik mahorat
milliy instituti
Mavzu:“Interfaol o'yinlardan foydalanish
orqali dislaliyani bartaraf etish”
O‘qituvchi logoped:Rustamova Nargiza Rustam qizi
Toshkent - 2025

2.

Dislaliya nima?
Muammo mohiyati
Dislaliya — bolalarda tovushlarni noto'g'ri talaffuz
qilish yoki ularni tushirib qoldirish bilan bog'liq nutq
buzilishi. Bu eng keng tarqalgan nutq nuqsonlaridan
biri hisoblanadi.
Zamonaviy logopediyada bu muammoni hal etishda
interfaol o'yinlar muhim o'rin tutadi va yuqori
samaradorlik ko'rsatmoqda.

3.

Bizning maqsadimiz
1. Bolalarda to'g'ri talaffuzni shakllantirishni
qiziqarli, faol va motivatsion jarayonga
aylantirish.
2. O'yin orqali o'rganish bolalar uchun eng tabiiy
va samarali yo'l hisoblanadi.

4.

Interfaol o'yinlarning ahamiyati
F aol ishtirok
F aol ishtirok
F aol ishtirok
F aol ishtirok
Faol ishtirok
Bola o'yin jarayonida to'liq faol ishtirok etadi va
passiv tinglash o'rniga amaliy mashq qiladi
Tabiiy rivojlanish
Nutq faoliyati sun'iy emas, balki tabiiy sharoitda
rivojlanadi va mustahkamlanadi

5.

Interfaol o'yinlarning ahamiyati
Kompleks ta'sir
Eshitish, ko'rish va harakat reflekslari bir
vaqtda uyg'unlashib ishlaydi
Emotsional qo'llab-quvvatlash
Ijobiy emotsiyalar orqali o'rganish
samaradorligi sezilarli darajada oshadi

6.

To'rtta asosiy tamoyil
1-Motivatsiya:O'yin jarayonida bola o'zi istab, ishtiyoq bilan ishtirok etadi. Majburlash yoki
zo'rlash yo'q — faqat qiziqish va xohish mavjud.
2-Tovush differensiasiyasi:Har bir o'yin aniq bir tovushni yoki tovushlar guruhini
mustahkamlashga maqsadli ravishda qaratilgan bo'ladi.
3-Takroriylik:O'yin shaklida bir xil mashqni ko'p marotaba bajarish bola uchun charchoqsiz va
zerikarli kechmaydi.
4-Individuallashtirish:Har bir bolaning nutq xususiyatlari, qobiliyati va qiziqishiga mos o'yin
va mashq tanlanadi.

7.

Interfaol o'yinlarning afzalliklari
1-Oson va yoqimli o'rganish
Bola uchun o'rganish jarayoni stress va
qiyinchiliksiz, tabiiy va quvnoq muhitda
amalga oshadi. O'yin formati bolalarning
psixologik holatini yaxshilaydi.
2-Nutq faolligi ortadi
Nutq faolligi va diqqat markazlashuvi sezilarli
darajada kuchayadi. Bolalar o'zlari gapirish
uchun imkoniyat va istak izlashni boshlaydi.

8.

Interfaol o'yinlarning afzalliklari
3-Kompleks rivojlanish
Harakat, eshitish va ko'rish analizatorlari bir
vaqtda faol ishlaydi va bir-birini qo'llabquvvatlaydi. Bu holda nutq tezroq shakllanadi.
4-Barqaror natijalar
Mustahkamlovchi ijobiy hissiyotlar orqali
barqaror va uzoq muddatli natijalarga erishiladi.
O'rganilgan ko'nikmalar tez unutilmaydi.

9.

Amaliy o'yin misollari
"Top tovushni!"
Logoped tovush aytadi, bola shu
tovush ishtirokidagi rasmni jadvaldan
topadi. Bu o'yin tovushlarni ajratish
ko'nikmalarini rivojlantiradi.
"So'z yasaymiz"
Tovushlar orqali yangi so'z tuzish
o'yini. Bolalar kartochkalar
yordamida to'g'ri so'zlarni
yaratishadi va talaffuz qilishadi.

10.

Amaliy o'yin misollari
"Tovush ovida"
Bolalar kerakli tovushni eshitganda
belgi yoki qo'llarini ko'tarishadi.
Diqqatni va eshitish qobiliyatini
yaxshilaydi.
"Kim chiroyli aytadi?"
Har bir bola berilgan tovushni yoki
so'zni to'g'ri talaffuz qilib, baho yoki
mukofot oladi. Raqobat elementi
motivatsiyani oshiradi.

11.

O'yinlarni tashkil etishda muhim jihatlar
1-Tayyorgarlik: Kerakli materiallar, rasmlar
va o'yin jihozlarini oldindan tayyorlash
2-Qoidalarni tushuntirish : O'yin qoidalarini oddiy
va tushunarli tilda bayon qilish
3-Namuna ko’rsatish:Logoped o'zi birinchi
bo'lib namuna ko'rsatadi
4-Jarayonni kuzatish: olalarning faolligini
doimiy kuzatib borish va yo'naltirish
5-Rag'batlantirish: Har bir muvaffaqiyatni e'tirof
etish va maqtash

12.

Erishilgan natijalar
85 %
Xatolar tuzatildi:
Talaffuzdagi asosiy
xatolar tezroq va
samarali tuzatildi
92%
Nutq faolligi:
Bolalarda nutqiy
faollik va ifodalanish
qobiliyati ortdi
78%
O’ziga Ishonch: O'ziga
ishonch va
kommunikativ
ko'nikmalar rivojlandi

13.

Interfaol o'yinlar yordamida o'quv jarayoni ijodiy, samimiy va quvnoq
muhitda o'tadi. Bolalar mashg'ulotlarga zavq bilan qatnashadi va
yangi bilimlarni qabul qilishda faol pozitsiya egallaydi.
Xulosa: Samarali metodning kuchi
Interfaol o'yinlar — eng samarali yondashuv
Interfaol o'yinlar dislaliyani bartaraf etishda eng samarali
metodlardan biri ekanligi amaliyotda isbotlangan.
Ular logopedik mashg'ulotlarni jonlantiradi, bolalarning nutqini
to'g'rilashni esa majburiy mashq emas, balki tabiiy va qiziqarli
jarayonga aylantiradi.
Zamonaviy logopediya amaliyotida bu usul tobora keng
qo'llanilmoqda va yuqori natijalar bermoqda.

14.

E’tiboringiz uchun rahmat!