Жартылай өткізгіштер және олардың түрлері

1. Жоспар:

1.
2.
3.
4.
5.
Жартылай өткізгіштер және олардың
түрлері;
Қасиеттері;
Жартылай өткізгіш құралдары(күшейткіш
каскадты, электрондық және иондық);
Қорытынды;
Пайдаланылған әдебиеттер.

2.

деп өткізгіштер мен
диэлектриктердің арасында орын алатын,
электрондардың қозғалысы арқылы электр
заряды туындайтын заттарды айтамыз
Жартылай өткізшіштер
Жартылай өткізгіштер
Графит
IV, V, VI топ элементтері
мен олардың қосылыстары
Кремний
Германий
Селен

3. Жартылай өткізгіштердің қасиеттері мынадай:

Жартылай өткізгіштердің бір жақты өткізгіштігі;
Кедергінің температура мен түскен сәуленің
қарқындылығынан тәуелді болуы;
Жарық энергиясын электр энергиясына, ал
электр энергиясын жарық энергиясына
түрлендіре білу қабілеті.

4. Жартылай өткізгішетр мына заттарды дайындауда қолданылады:

Микросұлбаларды
Жартылай
өткізгіш
диодтарды
Транзисторларды
Термисторларды
Фотодиодтарды
Фоторезистр
лерді
Жарық
диодтарды

5. Жартылай өткізгіш диод деп екі электроды бар, яғни p-n-өткелі бар электрондық құрылғыны айтамыз.

Біржақты өткізгіштік қасиетке ие яғни
токты тек бір ғана бағытта өткізеді.
Айнымалы токты тұрақты токқа айналдыру
үшін қарапайым схемаларда
қолданылады.
n- электрон
p- кемтік

6. Жартылай өткізгіш диодтың вольтамперлі сипаты:

Тура
ток
Кері
ток
Бұл жерде p-n-өткелі
арқылы өтіп жатқан ток
оған келтірілген кернеудің
мөлшерінен және
полярлігінен тәуелділігін
осы жартылай өткізгіш
диодтың вольтамперлік
графигімен сипатталады.
Ал диодтағы токтың
кернеуден тәуелділігі
мына формуламен
сипатталады:

7. Термисторлар:

.
Өз кедергісін температураны өзгерткен
кезде өзгертеді. p-n өткелін қамтымайды.
Температура бақыланатын жүйелерде
қолданылады.

8. Фотодиод- оптикалық сәулелендірудің қабылдағышы ретіндегі құрылғы.

Сәулелендіру кезінде өз кедергісін өзгертеді.
Сәулелендіру кезінде электрлік ток пайда болады.
p-n-өткелі бар.
Ақпарат қабылдау және беру үшін сәулелену детекторы
ретінде де қолданылады.
Фотодиодтардың
бір
түрі
күн
батареялары
фотодиодтардың үлкен жиынтығы болып табылады.
Оны Жер планетасы мен космоста электр энергиясын
алу үшін қолданылады.

9. Жарықдиоды

Электр энергиясын көрінетін және көрінбейтің электр
энергиясына айналдырады.
p-n-өткелі бар.
Жай шамға қарағанда азырақ энергия жұмсайды, және
өлшемі де кішкене, сонымен қатар ұзағырақ жұмыс істейді.
Автомобиль фарында, бағдаршамдарда, қолшамдарда, шамдарда
жарық көзі ретінде қолданылады.
Сонымен қатар, дистанционды түрде
басқарылатын пульттерде, байланыс құралдарында және т.б.
қолданылады.

10. Транзистор- белсенді жартылай өткізгіш, күшейткіш каскадты радиоэлемент.

Екі p-n-өткелі бар.
электрлік сигналды генеризациялау,
айналдыру және күшейту үшін
қолданылады.
Логикалық операцияларды
физикалықдәрежеде орындайды.
Схемасы

11. Қорытынды

Қорытындылай келе, біздің өміріміздегі
жартылай өткізгіш құралдарының маңызы
зор екендігін айтқым келеді. Себебі, олар
біздің күнделікті тұрмысымызда
қолданылатын құралдарда қолданылатын
болып табылады. Айта кетсек, шамдар,
бағдаршамдар, күн батареялары,
фотоаппараттар, радио, теледидарлар
және т.б көптеген құралдар.

12. Пайдаланылған әдебиеттер:

https://www.booksite.ru/fulltext/1/001/008
/091/170.htm
http://electricalschool.info/electronica/999poluprovodnikovye-pribory.html
https://nsu.ru/xmlui/bitstream/handle/nsu/
9039/pp_pribor.pdf