Информатикадағы инновациялық технологиялардың мәні және даму тенденциялары Информатика саласындағы ең соңғы инновацияларды

1.

№1 Дәріс
Тақырыбы: Информатикадағы
инновациялық технологиялардың
мәні және даму тенденциялары
Информатика саласындағы ең соңғы инновацияларды, олардың маңыздылығын
және болашақтағы даму бағыттарын қарастырылады.

2.

Информатикадағы инновация:
Неге маңызды?
Информатика – қазіргі заманның
Инновациялар бизнесті, білімді,
жүрегі, инновациялар оның дамуын
медицина мен өнеркәсіпті түбегейлі
жеделдетеді. Бұл саланың үздіксіз
өзгертуде. Олар тиімділікті арттырады,
эволюциясы біздің өмір салтымызды,
жаңа мүмкіндіктер ашады және бұрын
жұмыс істеу тәсілімізді және әлеммен
мүмкін емес болып көрінген
өзара әрекеттесуімізді түбегейлі
мәселелерді шешуге көмектеседі.
өзгертеді.
2025 жылы жаһандық IT
Мысалы, жасанды интеллект
инвестициялары 5,6 трлн доллардан
логистиканы оңтайландырып, жеткізу
асты (Statista деректері бойынша). Бұл
тізбегін жақсартса, бұлттық
көрсеткіш технологиялық прогреске
технологиялар шағын және орта
деген жаһандық сұраныстың
бизнеске ірі корпорацияларға
артқанын және компаниялардың
қолжетімді инфрақұрылымды
инновацияға инвестиция салуға
пайдалануға мүмкіндік береді.
дайындығын көрсетеді.

3.

Кванттық есептеу: Болашақтың
технологиясы
Жылдамдықтың жаңа деңгейі
1
Кванттық компьютерлер классикалық компьютерлерден 1000 есе жылдам есептеулер
жасайды. Бұл оларға күрделі мәселелерді, мысалы, молекулалық модельдеуді немесе үлкен
деректер массивтерін өңдеуді тез арада шешуге мүмкіндік береді.
Нарықтық өсім
2
2025 жылы кванттық есептеу нарығы 1,4 млрд доллардан асып, 2034 жылы 16 млрд долларға
жетеді деп болжануда. Бұл салаға деген қызығушылық пен инвестиция қарқынды өсіп келеді.
Қолданылуы
3
Кванттық есептеулер дәрі-дәрмек әзірлеуде жаңа молекулаларды модельдеу, криптографияда
қауіпсіз байланыс протоколдарын жасау және қаржы модельдеуде тәуекелдерді бағалау үшін
қолданылады.
Шор алгоритмі
4
MIT зерттеушілері Шор алгоритмі арқылы қазіргі шифрлау жүйелерін бұзудың мүмкіндігін
зерттеуде. Бұл кванттық есептеулердің киберқауіпсіздікке әсер ететін үлкен әлеуетін көрсетеді.

4.

ИННОВАЦИЯНЫҢ КҮШІ
Жасанды интеллект (AI) және
Машинамен оқыту (ML)
Жасанды интеллект (AI) және машинамен оқыту (ML) бүгінгі таңда
Microsoft Magnetic-One сияқты агенттік AI жүйелері күнделікті шешім
ең маңызды технологиялық трендтердің бірі болып табылады. 2024
қабылдауды автоматтандырып, адамның қатысуынсыз
жылы McKinsey деректері бойынша 72% компаниялар генеративті AI
тапсырмаларды орындай алады. Бұл компаниялардың
шешімдерін енгізді. Бұл AI-дың әртүрлі секторларда кеңінен
операциялық тиімділігін арттырады.
қолданыла бастағанын көрсетеді.
Дегенмен, AI-дың дамуымен бірге этикалық мәселелер мен
AI медицинада ауруларды ерте анықтап, дәрігерлерге нақты диагноз
қауіпсіздік мәселелері де күн тәртібіне шықты. Деректердің
қоюға көмектеседі. Қаржы саласында ол нарықтық трендтерді
құпиялылығын сақтау, алгоритмдердің әділдігін қамтамасыз ету
болжап, инвесторларға дұрыс шешім қабылдауға көмектеседі.
және AI-дың қате әрекеттерін болдырмау басты назарда болуы тиіс.
Мысалы, AI алгоритмдері үлкен деректер жиынтығын талдап,
алаяқтық әрекеттерді анықтай алады.

5.

Генеративті AI: Шығармашылықтың жаңа дәуірі
Жылдам жасау
Бизнестегі қолданыс
Креативті индустрия
ChatGPT, MidJourney сияқты құралдар
Бизнесте маркетингті жекелендіру,
2025 жылы генеративті AI креативті
мәтін, сурет, бейне жасау уақытын
контент жасауды автоматтандыру және
индустрияларды (дизайн, жарнама, ойын
сағаттардан секундтарға дейін
жаңа өнім идеяларын генерациялау үшін
әзірлеу) түбегейлі өзгертеді, жаңа жұмыс
қысқартты. Бұл шығармашылық
кеңінен қолданылады.
орындарын құрады.
процестерді түбегейлі жеделдетті.
Генеративті AI – бұл жай ғана автоматтандыру емес, бұл шығармашылыққа деген жаңа көзқарас. Ол адамдарға рутинды жұмыстардан босап,
неғұрлым күрделі және инновациялық идеяларға көңіл бөлуге мүмкіндік береді. Мәтін жазушылар, суретшілер, дизайнерлер енді AI-ды
көмекші құрал ретінде пайдаланып, өздерінің жұмыстарының сапасын арттыра алады. Бұл технологияның әлеуеті шексіз және оны
толыққанды игеру үшін бізге әлі де көптеген зерттеулер мен тәжірибе қажет.

6.

6G және Желі технологияларының дамуы
5G әлі толық енбесе де, 6G желісі 2030 жылға қарай енгізіледі деп күтілуде. Бұл
Бұл технологиялар IoT (Internet of Things), ақылды
болашақ желі бесінші буын технологиясынан әлдеқайда жоғары жылдамдықтарды,
қалалар мен автономды көліктер үшін негіз болады.
өте төмен кідірісті және сенімді байланысты қамтамасыз етеді. 6G-ның басты
Мысалы, 6G желісі арқылы миллиондаған IoT
мақсаты – толық иммерсивті тәжірибелерді, виртуалды шындықты (VR) және
құрылғылары бір-бірімен өзара әрекеттесіп, қалалық
кеңейтілген шындықты (AR) қолдау.
инфрақұрылымды басқара алады. Автономды
6G желісі виртуализация, нақты уақыттағы есептеулер мен автономды
қызметтерді қамтамасыз етеді. Бұл технологиялар "цифрлық егіздер" (digital twins)
концепциясын дамытуға, мұнда физикалық объектілердің виртуалды көшірмелері
жасалып, нақты уақыттағы деректермен синхрондалады, мүмкіндік береді.
көліктер үшін 6G желісі деректерді өте жылдам
жеткізу арқылы қауіпсіздікті және тиімділікті
арттырады.

7.

Edge Computing және бұлттық
технологиялар
1
Деректердің экспоненциалды өсуі
IoT құрылғыларының саны 2025 жылы миллиардтағанға жетеді, бұл орасан зор
деректер көлемін тудырады.
2
Edge Computing
Edge computing деректерді желінің шетінде (яғни, деректер көзіне жақын) өңдеп,
бұлтқа жібермес бұрын, кідірісті азайтады. Бұл нақты уақыт режимінде шешім
қабылдауды жеделдетеді.
3
Қолданыс аясы
Бұл технологиялар автономды көліктерде (мысалы, нақты уақыттағы жол
жағдайын талдау), ақылды өндірісте (жабдықтың жұмысын бақылау) және
медицинада (пациент деректерін жылдам өңдеу) маңызды.
Edge computing және бұлттық технологиялар бір-бірін толықтырады. Бұлттық платформалар
үлкен деректерді сақтау, талдау және машиналық оқыту модельдерін үйрету үшін өте қолайлы
болса, edge computing деректерді жинау және бастапқы өңдеуді деректер көзіне жақын жерде
орындайды. Бұл гибридті модель деректерді тиімді басқаруға және қолданбалардың өнімділігін
арттыруға мүмкіндік береді.

8.

Қауіпсіздік және этика: Инновацияның маңызды бөлігі
Инновациялық технологиялардың дамуымен қатар, киберқауіпсіздік пен этикалық мәселелердің маңыздылығы арта түсуде.
Технологияларды жауапкершілікпен және қауіпсіз пайдалану – біздің басты міндетіміз.
Пост-кванттық криптография: Кванттық есептеулер дәстүрлі криптографияны бұзуы мүмкін. Сондықтан, болашақ қауіпсіздікті
қамтамасыз ету үшін пост-кванттық криптографияны дамыту өте маңызды. Бұл бағытта жаңа алгоритмдер мен шифрлау әдістері
зерттелуде.
AI TRiSM (сенімділік, қауіп-қатер және қауіпсіздік): Бұл жүйелер этикалық AI қолдануды қамтамасыз етеді, оның ішінде AI
алгоритмдерінің әділдігін, транспаренттілігін және жауапкершілігін қадағалау бар. Гартнердің болжамы бойынша, 2026 жылға қарай AI
TRiSM бақылауына алынған компаниялардың AI үлгілері 50% жақсы нәтижелерге қол жеткізеді.
Деректердің құпиялылығы мен киберқауіпсіздік: 2025 жылы деректердің құпиялылығы мен киберқауіпсіздік басты басымдыққа ие
болады. Компаниялар мен үкіметтер деректерді қорғау және кибершабуылдардан сақтану үшін жаңа стратегиялар мен технологияларды
енгізуде.

9.

Инновацияның адам өміріне әсері: нақты мысалдар
Автономды көліктер
Медицинадағы жетістіктер
Білім беру
Tesla-ның нейрондық желілерімен
AI көмегімен дәрі-дәрмек әзірлеу
Генеративті AI арқылы студенттер
басқарылатын автокөліктері жол
жылдамдығы бірнеше есе өсті. Бұл
мен мамандар жаңа білім мен
қауіпсіздігін арттырады және
жаңа ауруларға қарсы тиімді емдеу
өнімдерді жылдам игереді.
кептелістерді азайтады. Бұл қалалық
әдістерін табуға мүмкіндік береді.
Жекелендірілген оқыту
инфрақұрылымға оң әсер етеді.
бағдарламалары мен интерактивті
оқу материалдары қолжетімді
болды.
Бұл мысалдар инновациялық технологиялардың тек экономикалық өсімге ғана емес, сонымен қатар адам өмірінің сапасын арттыруға да
қалай үлес қосатынын көрсетеді. Технологиялар біздің күнделікті өміріміздің ажырамас бөлігіне айналып, оны ыңғайлы, қауіпсіз және тиімді
етеді.

10.

Қорытынды: Информатикадағы
инновациялар – болашақтың
кілті
Инновациялық технологиялар информатиканы жаңа деңгейге көтеруде, бізге
бұрын-соңды болмаған мүмкіндіктерді ашуда.
Кванттық есептеу, AI, 6G және edge computing – информатика саласындағы
дамудың негізгі бағыттары. Бұл технологиялар болашақ цифрлық әлемнің
іргетасын қалайды.
Қазақстандық мамандар мен бизнес осы трендтерді игеріп, жаһандық
бәсекеге қабілетті болуға тиіс. Технологиялық дамуға инвестиция салу және
білікті кадрларды даярлау – ел экономикасының өсуі үшін маңызды.
Болашақ бүгіннен басталады – инновацияны қабылдап, алға ұмтылу уақыты
келді! Әрбір адам мен ұйым технологиялық прогрестің белсенді қатысушысы
болуы керек.