Корнамоиҳои академик Евгений Никанорович Павловский дар солҳои ҶБВ

1. Корнамоиҳои академик Евгений Никанорович Павловский дар солҳои ҶБВ

Роҳи эҷодии олимони машҳур роҳи хеле дуру дароз ва
заҳматалабест,ки пур аз ҷустуҷуҳои илмӣ-таҳқиқотӣ буда,
солиёни дароз дар байни эҷодкорон ҳамчунн роҳнамо
хизмат мекунад. Маҳз академики АФ ИҶШС, АФ ҶШТ Е.Н.
Павловский бо ҳамин роҳи пурпечу тоб сафар карда, барои Ходими хурди илмии Шуъбаи
таърихи илм ва техника
насли оянда хазинаи бойи илмиро мерос гузоштааст.
Азизуллозода М.Н.

2.

Бо ќарори Шурои Комиссариати Халќии
ИЉШС 19 ноябри соли 1940 тањти раќами
№2341
бо
роњбарии
академик
Е.Н. Павловский аз солњои 1937 то 1951
дар база ва Филиали Тољикистонии
Академияи Фанњои ИЉШС ҳамчун роҳбар
кор ва фаъолият намудааст. Хизматҳои ӯ дар
Тоҷикистон хело бузург аст.
Бо роҳбарии Е.Н. Павловский кори
филиал тибқи Қарори Шӯрои Комиссариати
Халқии ҶШС Тоҷикистон аз 1 сентябри соли
1941 ташкил карда шуд. Аз рӯзњои аввали
ҷанг, кори њамаи муассисањои илмии
Тољикистон
барои
таъмини
пурраи
маводњои њарбию хуроквории љумњурї ва
ба майдони чанг равона шуданд.
Е.Н.
Павловский дар асоси базаи Академияи
Фанњои тољикистонии ИЉШС филиали
АФТ ИЉШС ташкил карда шуд, бахшњои
геология,
ботаника,
зоология-
паразитология ва таърих-лингвистика ба
институтњои илмї тањќиќотї табдил дода
шуд.
2

3.

Дар
пойтахти
Тоҷикистон
соли
1941
аввалин хуруҷи бемории домана ва дарунравӣ
ба қайд гирифта шуд, ки сабабаш аз шаҳрҳои
Украина, Белоруссия, Москва ва Ленинград
иҷбори шудани мардуми зарардида дар ҷанг
буд. Танҳо то моҳи сентябри соли 1942 ба
Тоҷикистон 140 ҳазор шаҳрвандони гурусна,
бемор ва бемадор иҷбори шуданд.
Павловский бо кормандони Филиал ба
ғайр аз корҳои илмӣ дар 22 (Эвакогоспитал)ҳои кучонидашуда аз шаҳрҳои дар ҷанг
зарардидаи собиқ иттиҳодияи Шуравӣ дар
Душанбе ва дигар минтақаҳои Тоҷикистон
муолиҷаи ҷанговарони захмӣ ва гирифторони
бемории сироятиро ба ӯҳда доштанд. Аз
сабаби
нокифоя
будани
мањлулњои
безараргардонии тиббї дар ҷанг, Павловский
3

4.

Асрораш дар он буд, ки дар таркиби магас
моддаи аллантоин мавҷуд аст, аз ин сабаб
барқароршавии бофтаи осебдидаро таъмин
намуда, барои тезтар шифо ёфтани захмњо
мусоидат менамуд. Дар ин давра антибиотикњо
камёфт буданд ва ин усул хело самарабахш буд.
Павловский бо зоологњои Ленинград барои
барои муолиҷаи гангрена ва остеомиёлит,
ки аз захмҳо пайдо мешуданд, усули
парвариши
безарари
кирминаи
магас
зиёд намудани истењсоли мањсулоти хољагии
ќишлоќ, кори тањќиќотии худро бо ёрии
бевосита ба хољагии ќишлоќи Тоҷикистон
(личинок мух) -ро пешниҳод намуд ва дар равона карда, роњњои мубориза бар зидди
натиљаи
таљрибавӣ
гузаронидани
тањќиќоти њашарот ва хояндањои зарароварро кор кард
истењсоли
оммавии намуданд. Натиҷаи ин таҳқиқотро Павловский
безарари кирминаи магас ба роњ бо якҷоягии В. В. Лотоцкий дар китоби "Борьба с
монда шуд, ки њангоми ба захмҳои кровепаразитарными болезнями сельскохозяйстчиркин гузоштани кирмина бофтаҳои
венных животных в Таджикистане» - ҷой додаанд.
мурда нест мешуд,
4

5.

Дар
давоми
солҳои
1941-1943
Институти зоология ва паразитология
бо роҳбарии Е. Н. Павловский барои
омӯхтани
бемориҳои
сироятї
ва
интиќолдињандагони онҳо дар байни
Старая крепость в г. Мешхеде
явилась очагом клещевого
возвратного тифа. Иранская
паразитологическая
экспедиция. Иран. 1943 г.
ањолӣ
ва
муњити
атроф
се
экспедитсияи калон ба кишварҳои Эрон
ва
Ироќ
ташкил
кард,
ки
интиқолдиҳандаи бемориҳои сироятӣ
канаи Орнитодор муайян карда шуда,
роњњои
сироятёбӣ
ва
хавфи
пањншавии он аз Эрон ба њудудњои
давлатњои собиқ Иттиҳодияи Шуравї
муфассал
тањќиќ
карда
шуда,
табобаташ ба роҳ монда шуд. Оиди ин
масъала китобе бо номи «Ядовитые
животные Средней Азии и Ирана» аз чоп
5

6.

барои Тољикистон ин бемории нав буд, шуруъ
намуд, ки натиљаи он дар маќолаи
инфекционной
плевропневмонии
«Работы по
коз
в
Таджикистане» љамъбаст карда шуд. Соли 1944
Павловский якљоя бо доктор Н. Кутчак маќолаи
хело љолиб «0 случае миаза гениталий женщины в
Сталинабаде» -ро нашр намуданд. Дар он њодисаи
нохуше тасвир ёфтааст, ки бо сабаби паҳн шудани
кирминаи магаси Волфарт «причинная личинками
Прием больных на малярийной станции. Куляб
Бо
роњбарии
ӯ
воситаи
вольфартовой мухи» дар Сталинобод занҳо ба
самарабахши муолиљаи захмњо бо
сирояти
истифода аз мумиё ки дар муолиљаи
дуюмдараҷа
гирифтор
шаванд.
шикастагињо,
Павловский
њамроњи
хамкасбонаш
зарбхурдагињо
ва
миазаи
узвњои
таносул
метавонанд
Соли
1945
биотопҳои
захмхњои кушода, ки табобаташон
канањои орнитодоро дар махалањои истиќоматии
нињоят
бо
вилояти Кулоб омўхта, як ќатор далелњои аљоибро
табибони тољик ба роњ монда шуд.
љамъовари намуд. Дар маќолаи «О переносчиках
Соли
душвор
1941
аст,
якљоя
ба
кори
плевропневмонияи сироятии буз, ки
клещевого возвратного тифа в Кулябе» /Л., 1951/
чоп намуд.
6

7.

Корҳои илмии академик Е.Н. Павловский дар ҶБВ
7

8.

Унвонҳои Е.Н. Павловский
дар солҳои 1941-45
Роњбари филиали тољикистонии Академияи Фанњои ЉШС, академик Е. Н.
Павловский бо мукофоти Лауреати Сталинии давлатии ИҶШС дараҷаи якум (1941, дар
кашфи ваксина барои тавобати касалиҳои сироятии одам ва ҳайвонот дар соли 1939 бо
номи «Весенне-летний и осенний энцефиалиты» сазовор дониста шуд, моњи октябри
соли 1942 бо Ќарори Шурои Олии ИЉШС ба ӯ унвони ходими хизматнишондодаи илм
дода шуд, 3 январи соли 1944 бо ордени Байраќи Сурхи Мењнат ва 6 марти соли 1944 бо
ордени Ленин мукофотонида шуд. Соли 1943 Академики фахрии Ҷумҳурии Исломии
Эрон.
8

9.

9