Жүректің өткізгіш жүйесі. Жүрек автоматиясының механизмі

1.

2.

3.

Сабақтың тақырыбы:
Жүректің
өткізгіш жүйесі.
Жүрек
автоматиясының
механизмі.

4.

Ой қозғау:
Автономды жүйке импульстері қайда
түзіледі?
Бұл импульстар жүректің басқа
бөлімдеріне қалай беріледі?
Жүрек тоқтап қалғанда не себепті
дефибриллятор қолданады?»

5.

Жүрек циклі- жүректің толық
жиырылуын және босаңсуын
қамтитын кезең
Систола- жүрекшелер мен
қарыншалардың бұлшықеттерінің
жиырылуы
Диастола-жүрекшелер мен
қарыншалардың бұлшықеттерінің
босаңсуы

6.

Жүрек айдайтын қанның
көлемі
1 минутта -5-6 литр
1 сағатта – 360 литр
тәулігіне - 8 мың 640
литр

7.

8.

Жүрек жұмысының кезеңдері
Жүрек циклы:
1. Жүрекшелердің (систоласы)– 0,1 с
2. Қарыншалардың систоласы – 0,3 с
3. Жалпы тынығу (диастола) – 0,4 с

9.

Автоматизмдік
қызметі
Жүрек
жасушаларының
негізгі
қызметтері,
қасиеттері
Рефрактерліқ
қасиеті
Қозғыштық
қасиеті
Өткізгіштік
қызметі
Жиырылғыштық
қасиеті

10.

Жүрек автоматизмі – жүректің өзінде пайда
болатын импульс (серпін) әсерінен
жиырылу қабілеті. Импульс екі жүрекше
мен екі қарыншаның бұлшық ет
қабырғаларына беріледі де олардың жүйелі
ырғақты жиырылуын туғызады.

11.

Қозғыштық - бұл жүрек
жасушаларының электрлік импульстар
арқылы қозуы. Жүрек бұлшық еті
электрлік, механикалық, термиялық,
химиялық тітіркендіргіштер әсерінен
қоза алады.

12.

Жиырылғыштық -қозу
толқынына жүрек бұлшық етінің
жиырылуы арқылы жауап
қайтаруы. Жиырылу- бұлшық ет
талшықтарының қысқаруы
немесе кернеу күшінің (тонус)
артуы.

13.

Өткізгіштік – жүрек бұлшық
етінің жасушаларының
электрлік импульстерді
өткізуі.

14.

Рефрактерлік- қозу үстіндегі жүрек
етінің тітіркендіргішке жауап бере
алмауы.

15.

Жүрек автоматиясының теориясы
1.Нейрогендік теория-жүректің ырғақты жиырылуы
оның жүйке импульстерімен байланысты. Прохаска
және Мюллер
2.Миогендік теория – қозу импульстері жүрек
бұлшықетінің өзінде пайда болады. Гаскелл және
Энгельман
3.Жүректе өндірілетін және оның жиырылуына
бастамашы болатын жүректің гормондық теориясы.

16.

17.

18. Жүректің өткізгіштік жүйесі

Сол жақ жүрекше
Оң жақ жүрекше
Синусты түйін
АV- түйін
Гисс шоғыры
Пуркинье талшықтары
Гисс шоғырының
аяқшалары

19.

Жүректің өткізгіш жүйесі
1 Синоатриальдық түйін (Кийс –Флек) . Ол қуысты
веналар сағасында , яғни веналық синустарда
орналасқан.
2 Түйінаралық және құлақшааралық Бахман,
Венкенбах және Торель өткізгіш жолы құлақша
мен құлақшааралық пердемиокарды бойынша
өтеді.
3 Атриовентрикулярлық түйін (Ашофф- Тавар) Оң
құлақша эндокардының астында , құлақша
аралығындағы перденің төменгі бөлігінде
орналасады.
4 Гис шоғы. Қарыншааралық перденің жоғарғы
бөлігі мен атриовентрикулярлық түйіннен келеді.
Одан кейін екі аяққа – оң және сол аяққа бөлінеді.
Олар қарынша миокардында тармақтар түзеді.
5 Пуркинье талшығы. Бұл Гис шоғы аяғының
тармақталған ұшы. Қарынша миокардының
жиырылғыш жасушаларының түйісуін жүзеге
асырады.

20.

Станниус пен Гаскелл тәжірибесі
Бірінші лигатура( таңғышбен байлау) веноздық синус
арасына, синоатриальдық түйін мен оң құлақша орналасқан
жерге қойылады. – Синус минутына 60-80 рет жиырылады,
ал құлақша мен қарыншаның жиырылуы тоқтайды.
Екінші лигатура құлақша мен қарыншаның шекарасына
қойылады. –Синустық түйін жиырылуы екі есе азаяды,
30-40 рет қарыншаның жиырылуын тудырады.
Үшінші лигатура қарыншалардың ортасына қойылады. –
Жоғарғы бөлігі атриовентрикулярлық ырғақтан, ал төменгі
бөлігі синус ырғағынан 4 есе аз жиілікте, минутына 15-20
рет жиырылды.

21.

1883 ағылшын ғалымы В.Гаскелл жүректің
өткізгіш жүйесіндегі бөлімдер синоатриалдық
түйіннен алыстаған сайын олардың
автоматиялық қасиеті дәрежесі төмендейді
деген тұжырымға келді (автоматия градиенті
заңы).
Синоатриальдық түйін 1-қатардағы,
атриовентрикулярлықты 2- қатардағы, а
Гис шоғы мен Пуркинье талшықтарын 3қатардағы автоматия орталығы деп
аталады.

22.

Электрокардиогра́фия — жүрек-қантамыр жүйесін аспаптық
зерттеудің жетекші әдістерінің бірі.
Электрокардиограмма-миокардтың биопотенциалының графикалық
жазылуы.

23.

24.

Электрокардиографияның диагностикалық маңызы.
Электрокардиография жүйке ,жүрек қан-тамыр жүйесін
функционалдық зерттеуде қолданылады
Электрокардиографикалық зерттеу мен функционалдық байқаудың
үйлесімділігі коронарлық жетіспеушілікті анықтауға
Функционалдық және органикалық бұзылыстар арасындағы
нақтылы диагноз жүргізуде
Өтпелі ырғақтың бұзылыстарын анықтауға жәрдемдеседі.

25.

1-тапсырма
Суретте 1-5 сандарымен көрсетілген жүректің
өткізгіш жүйесінің барлық бөліктерін атаңдар.

26.

2- тапсырма.Сәйкестендіру
р/с
Термин
1
Нейрогендік теория
2
Синоатрииальдық
түйін
3
4
5
Қозу
Пуркинье талшығы
АВ түйін
6
Миогендік теория
7
Электрокардиограмма
8
Векторкардиограмма
Жауабы
Сипаттамасы
А)миокардтың биопотенциалының
графикалық жазылуы.
Б)қозу импульстері жүрек бұлшықетінің
өзінде
пайда болады.
В)Гис шоғы аяғының тармақталған ұшы.
G)жүрекке тән электр осі.
Ғ)оң құлақша эндокардының астында
орналасқан түйін.
D)миокардтың тітіркендіргіштік әсерінен
болады.
М)жүректің ырғақты жиырылуы жүйке
импульстерімен байланысты.
Н) Р-жасушаларынан түзілетін түйін.

27.

«Сұрақты ұстап ал»
1.Қалыпты және бейқалыпты кардиомиоциттер қызметінің мәні неде?
2.Потенциал әрекетінің туындауы қайдан басталады?
3.Кардиологиялық зерттеулер не үшін жүргізіледі?
4.Электрокардиография көмегімен қандай ауруларды диагностикалауға
болады?