Қазақстан тәуелсіздік жылдарында

1.

Қазақстан тарихы
Қазақстан тәуелсіздік жылдарында

2.

Сабақтың мазмұны:
1
Тәуелсіз Қазақстан
2
Жылдар сөйлесін

3.

ҚКП басшылар
• Ф.Голощекин 1925-1933 жж.
• Л.И.Мирзоян 1933-1938 жж.
• Н.А.Скворцов 1938-1945 жж.
• Г.А.Борков 1945-1946 жж.
• Ж.Шаяхметов 1946-1954 жж
• П.К.Пономаренко 1954-1955 жж
• Л.И.Брежнев 1955-1956 жж
• И.Яковлев 1956-1957 жж
• Н.И.Беляев 1957-1960 жж
• Д.А.Қонаев 1960-1962 жж
• И.Ю.Юсупов 1962-1964 жж
• Д.А.Қонаев1964-1986 жж
• Г.В.Колбин 1986-1989 жж

4. КСРО басшылар

И. Сталин 1925-1953 жж
Н.С.Хрущев 1954-1964 жж
Л.И.Брежнев 1964-1982 жж
Ю.В.Андропов 1982-1984 жж
К.Черненко 1984-1985 жж
М.С.Горбачев 1985-1991 жж

5.

Тарих тоғысында
1991 жыл 1 желтоқсан - Тұңғыш рет Қазақ
КСР-ң Президентіне сайлау өтті
• Н.Ә.Назарбаев президенті ,Е.М.Асанбаеввице-президент
• 1991 ж. 8 желтоқсан Минскідегі Беловеж
келісімі (Белорусь, РКФСР, Украина)
• 1991 жыл 10 желтоқсан Президенттің таққа
отыру рәсімі (Инаугурация) болып, ант
берді .Қазақ КСР-і атауы Қазақстан
Республикасы деп өзгертілді

6.

• 1991 жыл 13 желтоқсан Ашхабад келісімінде
Беловеж кездесуінде қабылдаған шешімді қолдау
• 1991 жыл 16 желтоқсан республика Жоғарғы
Кеңесінің жетінші сессиясында «Қазақстан
Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі
туралы» Заң қабылданды
• 1922-1991 КСРО өмір сүргеді
• 1991 жыл 25 желтоқсан- М.С.Горбачев қызметінен
босатылды
• 1991 жыл 26 желтоқсан-КСРО өмір сүруін
тоқтатқандығы туралы Декларация жарияланды

7.

Алматы келісім
• 1991 жыл 21 желтоқсан
• Қатысушы 11 республика: Қазақстан,
Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан,
Түркіменстан, РКФСР,Украина, Белорусь,
Молдова, Әзербайжан, Армения
• КСРО Президенті М.С.Горбачев шақырылған жоқ
• Қаралған мәселелер:
• КСРО іс жүзінде өмір сүруін тоқтатты
• Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) құрылды
• Ядролық қаруы бар мемлекеттер (Қазақстан,
РКФСР, Украина, Белорусь) ТМД-ға енетін
барлық республикалардың ұжымдық қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге келісті
• ТМД-ны құрылғандығы туралы қол қойған құжатХаттама
• Бұрынғы Кеңес Одағын ойға түсірмес үшін жаңа
шартта «одақ» сөзін «Достастық» сөзімен
алмастырды

8. Қазақстан тәуелсіздігін мойындаған елдер

ҚР тәуелсіздігін бірінші мойындаған- Түркия.
Түркияның Қазақстандағы Төтенше және өкілетті
елшісі Арғын Өзпай
1991 жылдың соңына дейін Қазақстанның
тәуелсіздігін әлемнің 18 елі таныды
1992 жылдың ортасына қарай 30-дан астам ел
мойындады
1992 жылдың соңында 108 мемлекеті танып, 70
мемлекетпен дипломатиялық қатынас орнатылды
1999 жылдың басында 150 мемлекет танып, 106 елмен
дипломатиялық қатынас орнатылды

9.

Ұлттық рәміздер
1992 жылы 4 маусым - Тәуелсіз Қазақстанның
Елтаңбасы мен Туының жаңа үлгілері
қабылданды
Елтаңба авторлары : Ж.Мәлібеков,
Ш.Уәлиханов. (Ту авторы Ш.Ниязбеков)

10. Ұлттық рәміздер

1992 жылы 11 желтоқсан Қазақстан
Республикасының алғашқы мемлекеттік Әнұраны
бекітілді
• Мәтінін: М.Әлімбаев, Қ.Мырзалиев,
Т.Молдағалиев, Д.Дәрібаева
• Әнін : М.Төлебаев, Е.Брусиловский,
Л.Хамиди(1944 жылғы нұсқасы сақталды)
• 2006 жылы 7 қаңтар – Әнұранының жаңа нұсқасы
қабылданды
• Мәтінін жазғандар: Ж.Нәжімеденов, Н.Назарбаев
• Әнін жазған: Ш.Қалдаяқов

11.

Жылдар сөйлесін
• 1991 жылы Қазақстан алтын және алмаз қоры
құрылды
• Мемлекеттік меншікті мемлекет иелігінен алу мен
жекешелендіру бағдарламасы жасалған жыл: 1991
жыл.
• Республикада Президенті Қазақстанның Жоғарғы
Кеңесі Президиумының келісімімен бағаны еркіне
туралы жарық көрді: 1992 жылы 6 қаңтар
• 1992 жыл қаңтар Республиканың мемлекеттік
тәуелсіздігін қамтамасыз ету мақсатында Ішкі
істер әскері құрылды:
• 1992 жыл қаңтар республиканың алғашқы сом алтыны
шығарылды және алтын қорын жинауды бастады
• 1992 жылы 7 мамыр – ҚР қарулы күштері құрылды.
министрі – Сағадат Нұрмағамбетов
• 1992 жылы 14 желтоқсан Алматыда Қазақстан
халықтарының тұңғыш форумы өткізілді.
Президенттің Бейбітшілік пен рухани татулық
сыйлығы алғаш рет академик М.Сүлейменовке, халық
жазушысы Д.Сегнинге, жазушы, аудармашы
Г.Бельгерге тапсырылды

12.

Республика дихандары астықтан рекордты түсім- 33
млн т өнім жинауға қол жеткізді: 1992 жыл. 1994
жылы республикада егіс алаңы 6 млн га дейін
қысқарды.
1993 жылы 15 қараша.- Қазақстанда ұлттық валюта –
теңге айналымға енгізілді
1993жылдың соңында елде бағдарламасы бойынша
жүргізілген жекешелендірудің бірінші
кезеңі аяқталды
1993 ж. соңында республикада беделді және танымал
болған қоғамдық қозғалыстар: «Азат» «НевадаСемей»
1993 жылдың ақпанында Қазақстанның саяси
көкжиегінде пайда болған қоғамдық бірлестік:
Қазақстан халық бірлігі одағы
1993 жылдың соңына қарай Қазақстандағы ұлттықмәдени құрылымдардың саны: 11
Үш партия – Социалистік партия, Қазақстан
Республикалық партиясы, Қазақстан Халық Конгресі
партиялары жұмыс істеді соңы – жекешелендірудің
бірінші кезеңі аяқталды

13.

1993 жылың қазан айында республикада 3,5
мыңнан астам кооператив, 15 мыңнан астам шағын
кәсіпорын және: 11 мың жеке кәсіпорын жұмыс
істеді.
1993 жылы ауылдарда құрылған фермерлік және
шару қожалықтарының саны: 15 мыңға жуық.
1993 жылы Коммерциялық банктардың саны160-қа,
түрлі биржалар саны жетті: 37
1993 жылы жекешелендірген кәсіпорын саны: 7000
1993 жылы ауыл шаруашылығындағы жеке сектордың
үлесі оның жалпы өнімінің неше пайызын
құрады: 35
1990-1995 жылдар арасында қазақстандықардың
өмір жасының ұзақтығы неше жасқа
қысқарған: 4,7 жасқа
1990-1995 жылдар арасында білім алушылардың
мөлшері неше пайызға азайды: 39
1990-1995 жылдар арасында ұлттық табыс
мөлшері: 7 есе кеміді.

14.

1993 жылы 9 желтоқсан Преидент ҚР сайлау туралы
кодексін қабылдау туралы жарлыққа қол қойды
1993 жылдың күзі -Қазақстанда жергілікті
кеңестер өзін-өзі тарата бастады
1993 жылы 13 желтоқсан Қазақстанда Жоғарғы
кеңес ресми түрде таратылды. Жоғарғы Кеңестің
төрағасы – С.Әбділдин
1994 жылы 7наурыз алғаш рет көппартиялық
негізде заң шығаруға қабілетті парламент
сайланды.
1994 жЫЛЫ наурыз ҚР Жоғары Кеңес сайлауы
1994 жылы 19 сәуір жаңа парламент өз жұмысын
бастады. Төрағасы-Ә.Кекілбаев
1995 жылы көктемде парламент таратылды
1995 ж 28 қаңтар Екі палаталы кәсіби парламентт
сайлауы өтті

15.

• 1994 ж көктем – жекешелендірудің екінші кезеңі
купондарды таратумен жүргізілді
• 1994 ж сәуір Министрлер Кабинетінің энергиямен
Қамтамассыз бағасын босату туралы қаулысы
• 1994 ж Ресейге Байқоңырды 20 жылға жалға беру
туралы келісім
• ЮНЕСКО аясында Абай Құнанбаевтың 150 жылдығы
тойланды
• 1994 жылы көктемінде Қазақстанда
жекешелендірудің ІІ кезеңі басталды
• 1995 жылы Республика үкіметі «Қазақстан
Республикасында тарихи сананы қалыптастыру
тұжырымдамасын» мақұлдады
• Тарихқа жаңа көзқарас қалыптастыруға үлес қосқан
әл-Фараби атындағы ҚазМҰУ-дың журналы: «Хабаршы».

16.

1995 жылы 1 наурыз Қазақстан халқы Ассамлеясы
құрылды
Ассамблея- этносаралық және конфессияаралық
қатынастарды үйлестіретін институт
1995 жылы 24 наурызда Ассамблеяның І сессиясы
ашылды.
Қаралған мәселе: Президент Н.Назарбаевтың
өкілеттілігін 2000 жылға дейін ұзарту
мақсатында бүкілхалықтық референдум өткізу
туралы ұсыныс енгізу
1995 жылы 29 сәуір бүкілхалықтық референдум
өткізілді. Сайлаушылардың 95,4% Н.Назараевтың
өкілеттілігін ұзартуды қолдады
1995 жылы 12 желтоқсан «Қазақстан Республикасы
мемлекеттік наградалары туралы» Заң қабылданды
1996 жылы 30 қаңтар жаңа парламент- Сенат пен
Мәжіліс жұмысын бастады

17.

XX ғасырдың соңында ЮНЕСКО-ның шешімімен 150
жылдық мерейтойы тойланған қазақтың ұлы
ақыны А.Құнанбаев.
«XX ғасырдың Гомері» атанған ақын: Жамбыл
Жабаев. 1996 жылы Жамбыл Жабаевтың жылы деп
жарияланды
1997 жылы 100 жылдық мерейтойы дүниежүзілік
және жоғары интеллектуалдық деңгейде аталып
өткен жазушы, ғұлама ғалым: М.Әуезов.
ЮНЕСКО аясында Жамбыл Жабаевтың 150 жылдығы
тойланды
1996 ж 30 қаңтар – екі палаталы Сенат пен
Мәжілістен тұратын Парламент өз жұмысын
бастады
1996 ж наурыз Ресей, Қазақстан, Қырғызстан,
Белоруссия арасында экономикалық және
гуманитарлық саладағы интегрцияны тереңдету
туралы Шартқа қол қойылды.
1996 жылы 30 қаңтар жаңа парламент- Сенат пен
Мәжіліс жұмысын бастады

18.

«Жалпы ұлттық татулық пен қуғынсүргін құрбандарын еске алу жылы»
1997 ж ҚР экономикасына шетел капиталын
барынша тарту бағдары
1997 жылы «ҚР тілдер туралы заңының
қабылдануы»
1997 жылы 10 қазан – «Қазақстан -2030» даму
стратегиясы қабылданды
1997 жылы ЮНЕСКО аясында Мұхтар Әуезовтың 100
жылдығы тойланды
М.Әуезовтың 1997 жылы шыға бастаған
шығармалар жинағының көлемі: 50 томдық.
1997 жыл 7 мамыр- Президент жарлығымен
Қорғаныс Комитеті Қазақстан Республикасының
Қорғаныс Министрлігі болып құрылды

19.

«Халықтар тұтастығы мен ұлттық
тарих жылы»
• 1998 жылы 1 қаңтар – «Зейнетақымен
қамтамасыз ету туралы» жаңа заң күшіне енді
• 1998 жылдан бастап Ш.Уәлиханов атындағы
тарих және этнология институты шығара
бастаған жаңа журнал: «Отан тарихы»
• 1998 жылы Халық Қаһарманы атағы берілді:
Б.Бейсекбаевқа
• 1998 жылғы Парламент шешімімен Конституцияға
енгізілген өзгеріс бойынша Президенттің
өкілдік мерзімі: 5 жылдан 7 жылға ұзартылды
• 1998 жылдың аяғында ел
экономикасының 90% қолында болды: жеке
сектордың
• 1998 жылдың аяғында 500 мыңға жуық жеке
шаруашылық өкілдерінің тобы дүниеге
келді: кәсіпкерлер.
• 1998 жылдың аяғында ел
экономикасының 90% қолында болды: жеке
сектордың

20.

«Ұрпақтар бірлігі мен сабақтастығы жылы»
1999 жылы жалпы ұлттық халық санағы өтті.
Республика тұрғындарының саны 14 млн. 952,7 мың
адам болды. (1989 жылы – 16 млн. 199,2 мың
адам). Қазақтар 53,4 % құрады
1999 жылы ЮНЕСКО көлемінде Қаныш Сәтпаевтың
100 жылдығы атап өтілді
1999 жылы ЮНЕСКО Астана қаласын «Бейбітшілік
қаласы» деп атады
1999 жылы жарық көрген Н.Назарбаевтың еңбегі:
«Тарих толқынында»
1999 жылы ЮНЕСКО-ның шешімімен 100 жылдық
мерейтойы тойланған ғұлама ғалым Қ.Сәтбаев.
1999 жылы сәуірдің 13 мен 23 аралығында
Қ.И.Сәтбаевқа арналған «Қазақстан ғылымы –
кешегіден бүгінге» деген тақырыпта көрме жұмыс
істеген қала: Париж.
1999 жылы жарық көрген Н.Назарбаевтың
еңбегі: «Тарих толқынында».

21.

2000 жылы «Мәдениет жылы» болып жарияланды
2001 жылы ҚР тәуелсіздігінің 10 жылдығы
атап өтілді
2002 жылы «Денсаулық жылы» болып
жарияланды
2003 жылы Астанада әлемдік және дәстүрлі
дін басшыларының І съезі өтті.
2003-2005 жылы «Ауылды дамыту жылдары»
болып жарияланды
2004 жылы қыркүйекте Парламент Мәжілісінің
кезекті сайлауы алдында саяси партиялар
туралы жаңа заң бойынша ресми тіркелген
партиялар саны: 12
2004 жылы 5 томы жарық көрген Ұлттық
энциклопедия: «Қазақстан»
2004 жылы Президент бастамасымен
қабылданған мемлекеттік бағдарлама:
«Мәдени мұра2

22.

2006 жылы қаңтар – жаңа әнұранның қабылдануы
2006 жылы Астанада әлемдік және дәстүрлі дін
басшыларының ІІ съезі өтті.
2008 жылы 6 шілде Астана қаласының 10 жылдық
мерейтойы
2009 жылы ақпан, наурыз – халық санағы өтті
(16 млн адам, қазақтар - 63%)
2010 жылы Қазақстан ЕҚЫҰ-на төрағалық етті
2010 жылы желтоқсан – Астанада ЕҚЫҰ-ның
саммиті өтті
2011 жылы Қазақстан, Ресей, Белорусь
елдерінің Кедендік Одағы өз қызметін бастады
2011 жылы Қазақстан Ислам ынтымақтастығы
ұйымына (ИЫҰ) төрағалық етті
2011 жылы Алматы-Астана қалаларында 7-қысқы
Азия ойындары өтті

23.

• 2012 жылы 1 желтоқсанында Бірінші
Президент күні атап өтілді
• Парламент Заң қабылдап Бірінші Президент
күнін мемлекеттік мереке ретінде жариялады
• 2017 жылы Астана қаласында «Болашақтың
энергиясы» тақырыбында дүниежүзілік
ЭКСПО-2017 көрмесі өтті.
• Алматыда 38-Дүниежүзілік қысқы
«Универсиада-2017» спорттық ойындары өтті
• 2018 жылы Еліміз БҰҰ-ның Қауіпсіздік
кеңесіне төрағалық етеді

24.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!
Сабақ аяқталды,
Келесі жүздескенше!