Желілік технология. Дәріс 2

1.

Дәріс 2.
Желілік технология
Павлодар 2022

2.

Жоспары
Клиент-сервер архитектурасы
OSI моделі
TCP / IP стегі
Қолданбалы хаттамалар
WWW қызметі
Web Компоненттері

3.

Клиент-сервер архитектурасы
Сервер-ресурстар мен қызметтерді
жеткізуші, клиенттердің сұрауларына жауап
береді.
Клиент-бастамашы, серверге сұраныстар
жібереді.
СЕРВЕР
КЛИЕНТ
Denial of Service

4.

2-tier
Клиент-серверная архитектура. Part II
UI
БИЗНЕС-ЛОГИКА
РЕСУРСТАР
*Здесь у нас есть: сетевое приложение, уровень представления (view), прикладной уровень
(controller), управление ресурсами (model), клиент (браузер), сервер общего назначения,
сервер приложений, сервер БД.
ALSO: Модели К-С взаимодействия
Клиент-сервер архитектурасы

5.

OSI моделі және TCP / IP стегі
OSI моделі TCP / IP стегі
Қолданбалы
Қолданбалы
Көрсетімдік
Сеанстық
Көліктік (TCP/UDP)
Көліктік
Желілік Негізгі (IP)
Арналық
Желілік
Физикалық

6.

Прикладной уровень
Қолданбалы хаттамалар
FTP, TFTP, SFTP, FTPS,
WebDAV, BitTorrent,
Gnutella...
Файлдарды жіберу
POP3, SMTP, IMAP
Электронды почталар
BGP, DHCP, DNS, NTP/SNTP, Қызметтік хаттамалар
IPP...
Telnet, rlogin, SSH, RDP,
VNC...
Қашықтан басқару
IRC, XMPP (jabber), OSCAR,
Skype...
Хабар алмасу (мәтін / дауыс / бейне/күйлер / эмодзи /
мемки / видосики)
Gopher,
HTTP(S)
World Wide Web
(он же www, он же WWW, он же Web, он же Веб, он же Всемирная Паутина)

7.

WWW сервисі
Дүниежүзілік желі (ағылш. World Wide Web) - Интернет желісіне қосылған түрлі
компьютерлерде орналасқан өзара байланысты құжаттарға қол жеткізуді
қамтамасыз ететін таратылған ақпараттық жүйе.
WWW ≠ Internet

8.

WWW сервисі
Интернет дегеніміз не? Интернет-бұл кәсіпорындар мен ұйымдардың жергілікті желілерін
және жеке пайдаланушылардың компьютерлерін ортақ ақпараттық кеңістікке біріктіретін
ғаламдық компьютерлік желі. Интернет байланыс үшін телекоммуникациялық қызметтерді
жеткізушілердің магистральдық арналарын және клиенттік арналарды пайдаланады арналар
("соңғы миль"). Интернет өзінің инфрақұрылымын әртүрлі мақсаттағы қолданбалы қызметтерге
(файл алмасу, пошта, гипермәтін, VoIP және т.б.) ұсынады.
WWW дегеніміз не? World Wide Web (WWW, web, web, world web) — http (HyperText Transfer
Protocol) протоколы арқылы гипермәтіндік құжаттарға қол жеткізуді қамтамасыз ететін
таратылған ақпараттық жүйе. WWW-бұл клиент-сервер архитектурасына негізделген және
Сервер мен клиент арасындағы өзара әрекеттесу үшін Интернет инфрақұрылымын
пайдаланатын желілік технология (сурет. 1). Www серверлері (web серверлері)-бұл
гипермәтіндік (жалпы) ақпараттың қоймалары. Гипермәтін түрінде ұсынылған құжаттар веббеттер деп аталады. Жалпы тақырыппен, дизайнмен біріктірілген, гипермәтіндік сілтемелермен
байланысқан және әдетте бірнеше веб-беттер бір веб-серверде орналасқан веб-сайт деп
аталады. Веб-сайттардан ақпаратты жүктеу және қарау үшін арнайы браузер бағдарламалары
қолданылады. Браузер-бұл гипермәтінді түсінуге және веб-беттердің мазмұнын көрсетуге
қабілетті бағдарлама.

9.

Тим Бернерс-Ли
Сэр Тимоти Джон Бернерс-Ли
— британдық физик ғалым,
дүниежүзілік
ғаламтор
тұжырымдамасын ойлап тапқан
(Роберт Кайомен бірге), URL,
HTTP
және
HTML
авторы.
Дүниежүзілік
Интернет
консорциумының (W3C) қазіргі
басшысы.
Семантикалық
веб
тұжырымдамасының
және
ақпараттық
технологиялар
саласындағы
көптеген
басқа
әзірлемелердің авторы.

10.

Тим Бернерс-Ли
07.03.1989-Тим Бернерс-Ли гипермәтіндік ақпараттық жүйенің
тұжырымдамасын ұсынады.
11.11.1990 - Тим Бернерс-Ли Мен Роберт Кайо "Worldwideweb:
proposal for a HyperText Project"деп аталатын құжатты
жариялады.
20.12.1990-бірінші сайт, бірінші сервер, бірінші шолғыш / HTML
редакторы.
06.08.1991-Интернет
хабарландыруы.
желісіндегі
01.01.1993-тез
шығарылымы.
танымал
болған
04.1993-CERN
домен).
WWW-ді
көпшілікке
WWW
Mosaic
сервисінің
шолғышының
жариялайды
(қоғамдық
05.1994-www бойынша бірінші халықаралық конференция.
10.1994
W3C
консорциумын
құру(Тим
БернерсЛи+MIT+CERN+DARPA+Еуропалық Комиссия).

11.

Қанша веб-сайт бар?

12.

Сервис WWW
URI — бірыңғай ресурс
идентификаторы
URI
Uniform Resource Identifier
Нысанды (URN) немесе оның орналасқан
жерін (URL) немесе екеуін де
анықтайтын таңба жолы .
RFC 1630 (VI.1994 ж.) - техникаға
негізделген алғашқы спецификация.Т.
Бернерс-Лидің 1990 жылғы құжаттары
RFC 3986-қазіргі нұсқасы, де-юре
стандарты.

13.

Мысалдар
URL
http://www.example.com
https://www.iana.org/domains
/reserved
ftp://example.net
mailto:user@email.example.net
file:///home/user/hello.txt
URN
urn:isbn:0451450523
urn:isan:0000-0000-2CEA0000-1-0000-0000-Y
urn:ISSN:0167-6423
urn:ietf:rfc:2648

14.

Сәйкестіктермен ойнайық
Можно так:
URI=URN, URI=URL, URI=URL+URN
Q: Если
URL↔где? как?
URN↔кто? что?
То что такое URI?
А можно так:

15.

WWW сервисі
HTML
HyperText Markup
Language
Гипермәтінді белгілеу тілі
• Құжаттарды жасау мен
көрсетудің
платформалық тәуелсіз
құралы ретінде
ойластырылған және
жасалған
• 1995 жылға дейін
стандартталған жоқ
• Ағымдағы нұсқасы-HTML
5.3

16.

Веб-беттің анатомиясы: HTML (quick intro)
Құрылымы
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
Метаданные
<body>
Контент
Тегтер
1. Синтаксис
парные: <a href=”hello.html”>anchor</a>
одинарные: <img src=”lenna.png” alt=”Lenna” />
2. Семантика
<h1> - заголовок 1го уровня
<p> - абзац
<img /> - картинка
Контент
… и сущности:
©&copy;, «&laquo; и
т.д. и т.п.
<p>Lorem ipsum sit amet duas plagae tegi melior margine. Dixere
legebantur cingebant subsidere effervescere feras inminet ardentior ripis?
Levius duos…</p>
<p>Solidumque terras omni motura tollere satus pendebat posset. Levitate
margine fontes nondum otia recepta forma terrae.</p>

17.

<title>Example page</title>
<!doctype html>
<html>
<head>
<title>Example Domain</title>
<meta charset="utf-8" />
<meta http-equiv="Content-type" content="text/html;
charset=utf-8" />
<meta name="viewport" content="width=device-width,
initial-scale=1" />
<style type="text/css">
body { background-color: #f0f0f2; margin: 0; ...
</style>
</head>
<body>
<div>
<h1>Example Domain</h1>
<p>This domain is ...</p>
<p><a
href="https://www.iana.org/domains/example">More
information...</a></p>
</div>
</body>
</html>

18.

WWW сервисі
HTTP
HyperText Transfer Protocol
Гипермәтінді беру
хаттамасы
қолданбалы (OSI/RM
қараңыз, ақиқатында TCP/IP стегі)
клиент-сервер (AKA
"request-response")
мәтін (ака "таңба") TCP
(80 порт) үстінде жұмыс
істейді

19.

HTTP: Кто здесь?
Все:
[Proxy]
User Agent
Web-server
HTTP-request
HTTP-request
HTTP-response
HTTP-response
LAN
Internet

20.

Архитектура World Wide Web

21.

HTTP: бағдарламалық жасақтама
Серверлік
бағдарлама
Браузерлер

22.

Оқу керек:
● Браузер соғысы
● Нүктелік көпіршік