Тәуке ханның 7 жарғысы

1.

Тәуке ханның 7
жарғысы
Тәуке хан (1680-1718) — Қазақ хандығының тарихындағы ең ұлы
билеушілердің бірі. Ол өз заманына сай мемлекеттің ішкі және
сыртқы саясатын жүргізуде хандық билікті нығайту мен ел
біртұтастығын сақтауға бағытталған заңдар жинағын — 7
жарғыны жасады.
by Akzhunis Ibadulla

2.

Тарихи шолу
1
2
XVI ғасыр
Қазақ хандығы әлсіз, бірнеше хандыққа бөлінген.
XVII ғасыр
Хандықты біріктіруге тырысқан хандардың билігі.
Тәуке ханның билігінде хандық нығая бастады.
3
XVIII ғасыр
Тәуке ханның 7 жарғысы қазақ халқының әдет-
ғұрып заңдары мен билік жүйесінің негізін қалады.

3.

Тәуке ханның өмірбаяны
Туылуы
Хандық билігі
Өмірінің соңы
әкесі Әуес хан.
Өз заманында Қазақ хандығының
Қазақ хандығының өркендеуіне
1680 жылы туған. Атасы Есім хан,
1680 жылы хан болып сайланды.
ең ұлы хандарының бірі ретінде
танылды.
1718 жылы қайтыс болды. Ол
зор үлес қосты.

4.

Жарғылардың қысқаша мазмұны
Бірінші жарғы
Екінші жарғы
туралы.
туралы.
Елді басқару және билік жүйесі
Төртінші жарғы
Әділет жүйесі туралы.
Жетінші жарғы
Үшінші жарғы
Жер-су және жер пайдалану
Салық жүйесі туралы.
Бесінші жарғы
Алтыншы жарғы
Әскери құрылым туралы.
Қоғамдық тәртіп және адамгершілік туралы.
Қылмыс және жаза туралы.

5.

Бірінші жарғы: Елді басқару
1
Билік жүйесі
Ханның билігі ең жоғары
билік болып табылады.
3
Заңдарды бекіту
2
Мемлекеттік басқару
Хан елді басқару үшін
кеңесшілер мен билерді
пайдаланады.
Хан елді басқаруда әдет-ғұрып заңдарын негіз етеді.

6.

Екінші жарғы: Жер-су және
жер пайдалану
1
2
3
Жерді иелену
Жер халықтың қолында болады.
Су пайдалану
Су қоры халыққа еркін пайдалануға беріледі.
Жеке меншік
Жеке меншік құқығы қорғалады.

7.

Үшінші жарғы: Салық жүйесі
Салық түрлері
Мазмұны
Жер салығы
Егін өндірісі мен мал бағу
Бас салығы
Ересек ер адамдардан
Сауда салығы
үшін төленетін салық.
төленетін салық.
Сауда-саттық пен қолөнер
үшін төленетін салық.

8.

Төртінші жарғы: Әділет
жүйесі
Әділет орны
Әділет жүйесі хан мен билер арқылы жүзеге асырылады.
Әділдік
Әділет жүйесі әділдік пен теңдік негізінде құрылған.
Жаза жүйесі
Қылмыс жасаған адамдар жазаланады.

9.

Бесінші жарғы: Әскери құрылым
Әскер құрамы
Әскер хан мен билердің басшылығымен құрылған.
Қару-жарақ
Әскер жеңіл және ауыр қару-жарақпен қаруланған.

10.

Тәуке ханның
жарғыларының маңызы
Тәуке ханның 7 жарғысы Қазақ хандығының заң жүйесін және
әлеуметтік өмірін реттеуде маңызды рөл атқарды. Олар халық
біртұтастығын нығайту мен мемлекеттің тұрақтылығын сақтауда
зор үлес қосты.