Доберейнер, Ньюлендс, Менделеевтің еңбектерін мысалға ала отырып элементтердің жіктелуімен танысу және салыстыру

1.

- Доберейнер, Ньюлендс, Менделеевтің
еңбектерін мысалға ала отырып элементтердің
жіктелуімен танысу және салыстыру
- Периодтық жүйеде элементтер атомдық
(протондық) номерлердің өсу ретімен орналасу
принципін түсіну

2.

Atomic Number –атомдық номер
Symbol – элемент символы
Atomic Weight – атомдық масса
Element – элемент
Periodic Table – Периодтық кесте
Groups – топ
Period - период

3.

Д.И.Мендеелев
Периодтық кестенің құрушы

4.

19 ғ. Ортасында 63 химиялық
элементтер ашылды және осы
элементтерді белгілі заңдылық
бойынша жіктеуге көптеген
ғалымдар тырысты.

5.

1829 жылы Дёберейнер «триадалар заңын» шығарды.
Көптеген элементтердің атомдық массасы осы
элементке химиялық қасиеттері бойынша ұқсас
элементтердің атомдық массаларының арифметикалық
ортасына тең. (стронций, кальций жәнебарий; хлор,
бром және иод және т.б.).
Дёберейнер триадалары
Li
Na
K
Ca
Sr
Ba
Cl
Br
I

6.

Дёберейнер еңбектері көптеген ұқсас
элементтердің топтарын құруға ықпал етті.
Топ
Элемент және оның атомдық массасы
А
Литий - Натрий -23
7
Кальци Стронций-87,5
й-40
Атомдық
массасыны
ң
арифметик
алық
ортасы
Калий- (7+39)/2=23
39
Барий- (40+137)/2=
137
88.5
Хлор35
Йод127
В
С
Бром-80
(35+127)/2=
81

7.

Александр Эмиль Шанкуртуа (1862)
Александр
Эмиль
Шанкуртуа
алғаш
болып химиялық элементтерді атомдық
массаларының
өсу
реті
бойынша
орналастыруға
талпынды.
Ол
элементтерді
спираль
түрінде
орналастырып вертикаль бойынша бір
топта
орналасқан
химиялық
элементтердің
қасиеттері
қайталанатынын байқаған.
Екі модель де ғалымдар арасында
қызуғышылық туғызбады.

8.

Ньюлендс октавалары
1866 жылы предложил
химик және музыкант Джон
Александр Ньюлендс
химиялық элементтерді
топтастырудың өз нұсқасын
ұсынды. Ол элементтерді
«октавалар заңы» деп
аталатын кесте түрінде
орналастырды. Бұл кестеге
62 элемент кірді.
Элементтер атомдық
массаларының өсу реті
бойынша орналасты.

9.

1869 ж. Д.И.Менделеев ХЭПЖ-нің алғашқы нұсқасын ұсынды.
Карточкалардың
артына
химиялық
элементердің
негізгі қасиеттерін жазды(сол
кезде 63 химиялық элемент
белгілі болды),
Менделеев
осы карточкалардың орнын
бірнеше қайтара ауыстырып
отырып, қасиеттері бойынша
ұқсас элементтер қатарын
құрастырды.

10.

Тарихи анықтама
• 1969 жылдың 1 наурызында Менделеевпен ашылды. Ол сол кездегі
белгілі болған химиялық элементтерді атомдық массаларының өсу
реті бойынша орналастырды.
• Периодтық заңның графикалық көрінісі болып табылады
• Д.И. Менделеевтің периодтық заңы – химиялық элементтер
қасиеттерінің олардың атом радиустарына тәуелділігін көрсететін
фундаменталды заң.
• Периодтық кестенің 400 –ге жуық түрі белгілі. Бірақ ең көп
қолданылатындары ұзын және қысқа нқұсқалары.

11.

Деберейнер
триадалары
Li — Na — K; Ca — Sr — Ba;
S — Se — Te; P — As — Sb;
Cl — Br — I.
Ньюлендс октавалары
H Li Be B C N O
F Na Mg Al Si P S
Cl K Ca Cr Ti Mn Fe

12.

Периодтық жүйенің ұзын нұсқасы