Олимпиадалық резерв. Қалалық мектебі жұмысының нәтижелілігі туралы

1.

Олимпиадалық резерв. Қалалық мектебі жұмысының
нәтижелілігі туралы
Жалпы орта білім беретін білім мекемелерінде пән олимпиадасы – білім берудің басты және
ең негізгі көрсеткіштерінің бірі болып есептелінеді.
«Олимпиада» деген сөз ежелгі грек тілінен аударғанда olympiados –«аралық» және «сайыс»
деген екі мағынаны береді, оның түрлері негізінен 4 үлкен топқа бөлінеді.
1 топ: Спорттық олимпиада;
2- топ: Өнер олимпиадасы;
3-топ: Пәндік олимпиада;
4- топ: Пара олимпиада.
Соның ішінде 3- топтың атауы пәндік олимпиада дегеніміз – жекелеген пәннен оқушының
дағдысын сынау деген сөз. Яғни пән жетекшісі немесе арнайы маманның (тек мұғалім) топтық зерттеу
жүргізуі нәтижесінде білімдік сайыстан үздік көрсеткіші бар білім алушыны түрлі кезеңдік білім
сайыстарына жіберіп, жеке дара білігі мен дағдысын сынау болып табылады. Олай болса әр пәннен
талантты тұлғаларды сайысқа қатыстырушы ( пән мұғалімі) анықтап алу үшін оларды әлеуметтік,
деңгейлік , қызығушылық, дарындылық / «Science & Talant» Finland, March, 2021. / бағыттары
бойынша психолог маманының бірнеше дүркін зерттеу
сауалнамаларының нәтижесіне негіздеп
пәндерге іріктеліп «4 кезеңдік дайындық» жүргізілуі керек деп атап көрсеткен.

2.

ОЛИМПИАДАҒА ДАЙЫНДЫҚ ЖҮРГІЗУ БАРЫСЫ
І КЕЗЕҢ:
ОҚУШЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ
БІЛІМІН ЖЕТІЛДІРУ ЖӘНЕ
ОНЫ ПРАКТИКАЛЫҚ
ТҰРҒЫДА ҚОЛДАНУ:
Өтілген материалдар
бойынша білімін толықтыру;
Оқулықтан тыс күрделенген
тапсырмалар беру, орындау
жолдарын үйрету;
Ғылыми-зерттеулер жүргізу;
Электронды ресурстарды
пайдалану;
Прсихологиялық бірнеше
тест арқылы оқушыны пәндерге
бөліп іріктеу.
ІІ КЕЗЕҢ:
ЗЕРТТЕУ, ТАЛДАУ,
ТҮСІНДІРУ,БОЛЖАМ
ЖАСАУ
(ПАЙЫМДАУ):
Оқушының өз
бетінше дайындалу
мүмкіндіктеріне көңіл
бөлу;
Интернет ресурстар
арқылы тапсырмалар
беріп орындату;
Қашықтық
олимпиадаларға
қатыстыру;
Тестер, онлайн
олимпиадаларға
қатыстырып, өзіне
рейтингі жасату.
ІІІ КЕЗЕҢ:
Шығармашылық ойлау
қабілетін сарапқа салу:
Дайындық тест,
олимпиада, сайыстар
нәтижесі бойынша
динамикалық (өсу, түсу
деңгейін анықтау;
Меңгерілуі ауыр
тақырыптарға басым назар
аударту, практикалық
жұмыстар көп істету;
Оқушыға ыңғайлы
дайындық кестесін құру,
дайындық жоспарын
бағдарламадан тыс құру;
Шығармашылық
жұмыстарға ата-анамен
оқушыны бірге қатыстыру.
ІҮ КЕЗЕҢ:
ҚОРЫТЫНДЫ, МАРАПАТТАУ:
Есеп беру;
Басқа елдердің
тәжірибесімен салыстырып,
аналитикалықсалыстырмалы талдау жасау;
Дайындық жоспары пән
мұғалімімен бірлесіп
құрылғанда нәтиже жоғары
болады;
Соңғы үздік нәтижені
марапаттағанда ата-ананы да
қоса марапаттау, олардың жанжақты қолдауына ие болу.

3.

ОЛИМПИАДА ДИНАМИКАСЫ
Оқу
жылы
2022-2023
2023 - 2024
РЕЙТИНГ
2024 - 2025
орын
пән/
мек
ҚтӘ
Физ
ҚазТ/
құқық
ҚтӘ
Физ
ҚазТ/
құқық
ҚтӘ
Физ
ҚазТ/
құқық
қала
обл
респ
№2
ЖББОМ
ІІ, ІІІ
-
-
ІІІ,І,ІІІ
-
-
ІІ,ІІ
(обл
эссе)
ІІІ
І
9
2024ІІ(эссе)
--
№4
ЖББОМ
ІІ
-
ІІІ
№4
ІІІ
-
№4
ІІІ
4
-
-
-
№ 5 ҒМ
ББОМ
І,І.ІІІ
-
ІІІ,ІІ
ІІ,ІІІ,
ІІІ
ІІІ
І,ІІ
ІІІ,ІІ,
ІІІ
№5
ІІІ/ІІ,
ІІІ
17
2024-ІІІ
(эссе)
-
І
№8
ЖББОМ
№8
-
І,ІІ,ІІІ
№8
ІІІ
І,ІІ, /ІІ,
ІІІ
№8
ІІІ
ІІІ,ІІ,
ІІІ
12
-
-
ІІІ
№ 9 лицей
ІІ,ІІІ
-
ІІІ
І,ІІІ
-
ІІІ/ ІІІ
ІІІ,ІІІ
№9
-
9
-
-
-
№ 12
ЖББОМ
№12
-
-
№12
-
-
№12
№12
№12
-
2024ІІ(эссе)
-
-
ӘБГ
І,ІІ,
-
-
ІІ,ІІІ,І
І,ІІІ
-
І,І,ІІ
І,ІІІ,ІІІ
ІІ,ІІІ /
ІІ
16
2024-ІІІ
2024ІІІ(эссе)
ІІ
№17
№17
-
-
№17
-
ІІІ
ІІ,ІІІ
ІІІ,ІІ
5
-
-
-
-

4.

Проблемалар:
Шешу жолдары
Олимпиадаға дайындайытын мұғалімдер оқушылардың
келуіне бақылау жасамайды;
Оқушыларға жауапкершілік пен психологиялық қысымның
түсуі олардың нәтижесіне кері әсерін тигізуде;
Мұғалімдердің тек сенбі демалыс күні дайындауы,
оқушының тұрақты қатысуына кері әсерін тигізуде,
дайындық барысын зерттегенде олардың көбісі тұрақты
қатыспайтыны байқалды;
Оқу бағдарламасынан тыс жоғары деңгейде дайындық
жүргізу үшін, оларға теориялық білімін жетілдіруге уақыт
көп жұмсалады (негізінде практикаға көп уақыт жұмсалу
керек);
Басқа мектептен келіп қатысатын оқушылардың пән
мұғалімдерінің «дайындағандары осы ма?» деген кері
пікірлердің туындауы, көңілі толмауы, қанағаттанбауы көп;
Оқушыны таңдап алғанда көп жағдайда Әлеуметтік,
деңгейлік , қызығушылық, дарындылық аспектілері
қарастырылмайды, тек үздік немесе екпінді оқушылар
таңдалады, ол сондықтан нәтиже болмаған жағдайда
біржақты наразылық туындауына әкелуде.
Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен- Айкеева Гульдана
Баяугалиевна, санаты-педагог- сарапшы, Қазақстан тарихы,
құқық негіздері пәнінен- Ашадуллина Казина Ибрагимовна,
санаты-педагог- сарапшы, физика пәнінен- Сарсепбаева
Арайлым Даулетбекқызы, санаты-педагог- сарапшы
дайындайды, дайындық кабинеттері толық жабдықталған.
дайындыққа оқушылардың қатысуын мектеп әкімшілігі, пән
мұғалімдері бақылауға алу керек;
Мектеп психологтары үрей, қорқыныштан арылту
тренингілерін өткізу, сенім тудыру жұмыстарын тұрақты
ұйымдастыру;
Сенбі күнінен басқа күнге ауыстырып дайындауын
мұғалімнің еркіне қалдыру, сабақ кестесін дұрыстап беру;
Әр оқу жылы олимпиадаға дайындық жасауға арналған тест,
олимпиада тапсырмаларының жинағын дайындау керек,
(әсіресе қиын тапсырмаларға арналған);
Оқушылардың дайындығына пән мұғалімдері де қатысу,
олимпиадаға дайындық жоспарын түзуде бірлесіп құру
керек.
Үздік немесе екпінді емес, сол пәнге қызығушылығы
жоғары, өз бетімен ізденетін оқушыларды пәндік
олимпиадаға дайындау керек, яғни психологтар оқушының
бағытын анықтау керек.