5. Сайран Шынар

1.

Салық режимдері
және Каспий
аударымдары
Шынар Сайран
SAIRAN CONSULTING бухгалтерлік компаниясының құрылтайшысы
және басшысы

2.

ЖК үшін «жеңілдетілген»
режим
Қазақстандағы жеке кәсіпкерлер үшін «жеңілдетілген» салық режимі
- бұл бизнесті жүргізудің қарапайым және тиімді тәсілі. Бұл режим
шағын кәсіпкерлікті қолдауға және дамытуға бағытталған. Келесі
бөлімдерде біз осы режимнің ерекшеліктерін, оны қолдану
шарттарын және ЖК-ге қатысты басқа да маңызды мәселелерді
қарастырамыз.

3.

«Жеңілдетілген» режимді қолдана алатын
ЖК
Жұмысшылар саны
Бөлімшелер мен
филиалдар
Жарты жылдық
айналым
Қызмет саласы
ЖК-дің өзін қоса алғанда,
Басқа қалаларда
ТИС қолданбай: 24 038
бабы 2-тармағының 3-
жұмысшылар саны 30
бөлімшелер, филиалдар
АЕК (2024 жылы 88 748
тармақшасында
адамнан аспауы керек.
және салық салу
296 теңге). ТИС
көрсетілгендерден басқа
объектілері болмауы
қолданумен: 94 086 АЕК
барлық салалар.
керек.
(2024 жылы 347 365 512
теңге).
ҚР Салық кодексінің 683-

4.

ТИС туралы маңызды ақпарат
ТИС компоненттері
Тіркеу талабы
АЕК мөлшері
Заңнамалық негіз
ТИС (үшкомпонентті
ТИС салық органдарында
2024 жылдың 1 қаңтарынан
«Жеңілдетілген» режимге
интеграцияланған жүйе)
тіркелуі керек.
бастап Қазақстанда АЕК 3
қатысты барлық мәселелер
692 теңгені құрайды.
ҚР Салық кодексінің 683-
келесі элементтерден
тұрады: онлайн ККМ, POS-
терминал және тауарларды
есепке алудың
автоматтандырылған
жүйесі (ERP жүйесі).
бабымен реттеледі.

5.

«Жеңілдетілген» режимді қолдану шарттары
Барлық шарттарға сәйкестік
Бір шарттың бұзылуы
Шектеулі қызмет салалары
ЖК барлық шарттарға бір мезгілде
Егер тармақтардың біреуі бұзылса, ЖК
Кеңес беру қызметтері мен маркетинг,
сәйкес келуі керек.
«жеңілдетілген» режимнен автоматты
сандық майнинг, сауда нарығын жалға
түрде жалпыға бірдей белгіленген
беру және пайдалану, жер қойнауын
режимге (ЖБР) ауысады.
пайдалану, қонақ үй бизнесі және сауда
орындарын қосалқы жалға беру сияқты
салаларда «жеңілдетілген» режимді
қолдануға болмайды.

6.

Жұмысшылары жоқ ЖК төлейтін салықтар
Салық/жарна
Мөлшерлеме
Төлеу мерзімі
ЖТС және әлеуметтік салық
Табыстың 3% (1,5% ЖТС + 1,5%
Жарты жылда 1 рет, 25 тамызға
әлеуметтік салық)
дейін (1 жартыжылдық) және келесі
жылдың 25 ақпанына дейін (2
жартыжылдық)
МЗЖ өз пайдасына
Өз жалақысының 10%
Ай сайын, келесі айдың 25-іне дейін
Әлеуметтік аударымдар өз
Өз жалақысының 3,5%
Ай сайын, келесі айдың 25-іне дейін
1,4 ЕТЖ-дан(Ең төменгі жалақы) 5%
Ай сайын, келесі айдың 25-іне дейін
пайдасына
МӘМС өз пайдасына
(2024 жылы 5 950 теңге)

7.

ЖК үшін «жалақы» мөлшері
Жалақы анықтамасы
«Жалақы» - бұл ЖК өзі үшін МЗЖ және әлеуметтік аударымдарды есептеу үшін негіз.
Мөлшерді анықтау
ЖК «жалақы» мөлшерін өз қалауы бойынша белгілей алады.
Заңды шектеулер
Заң тек жоғарғы және төменгі шекараларды шектейді: МЗЖ бойынша айына 1-ден
50 ЕТЖ-ға дейін; әлеуметтік аударымдар бойынша айына 1-ден 7 ЕТЖ-ға дейін.
ЕТЖ мөлшері (Ең төменгі жалақы)
2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап ЕТЖ мөлшері 85 000 теңгені құрайды.

8.

Декреттегі ЖК үшін төлемдер
Ресми тоқтату жоқ
Егер ЖК декретке шықса, бірақ салық органдарында қызметін ресми тоқтатпаса және
табысы болса, МЗЖ және ӘА өз пайдасына төлеуді жалғастыру керек (1 ЕТЖ-дан минималды
мөлшерде төлеуге болады).
Қызмет тоқтатылған
Егер қызмет тоқтатылса, есеп беру және салықтарды төлеу қажет емес.
Табыс жоқ
Егер ресми тоқтату болмаса, бірақ ЖК-дің ешқандай табысы болмаса - есеп беруді тапсыру
қажет.

9.

Жұмысшылары бар ЖК төлейтін төлемдер
Жұмысшылар үшін төлемдер
ЖТС
МЗЖ
МКЗЖ
ЖК жұмысшыларды жалдаса, жоғарыда аталған өз
ЖТС - 10%
МЗЖ - 10%
МКЗЖ - 1.5%
ӘА
МӘМС
МӘМСЖ
ӘА - 3.5%
МӘМС - 3%
МӘМСЖ - 2%
пайдасына төленетін төлемдерге қосымша
жұмысшылар үшін төлеу керек (олардың
жалақысынан):
Жұмысшылар үшін төлемдер ай сайын келесі айдың 25-іне дейін төленеді (яғни, 25 ақпанға дейін - қаңтар үшін және т.б.).
«Жеңілдетілген» режимдегі ЖК жұмысшылар үшін әлеуметтік салық төлемейді.

10.

Жұмысшылардың ерекше санаттары
Зейнеткерлер
Зейнеткер
жұмысшылардың табысын
салық салу ерекшеліктері
бар.
Мүмкіндігі шектуелі
жандар
Шетелдіктер
Келісімшарт түрі
Мүмкіндігі шектеулі
ҚР азаматтары мен
Жұмысшының еңбек шарты
шетелдіктердің табысын
немесе азаматтық-
салық салуда
құқықтық келісім бойынша
айырмашылықтар бар.
жұмыс істеуі де маңызды.
жұмысшылардың табысын
салық салу ерекшеліктері
бар.

11.

«Жеңілдетілген» режимдегі
ЖК жұмысшыларына
төленетін төлемдер
Ауру бойынша төлемдер
Ауру бойынша төлемдер (бірақ айына 25 АЕК-тен аспайтын сомада).
Жыл сайынғы демалыс
Кемінде 24 күнтізбелік күн жыл сайынғы демалыс.
Өтемақы
Пайдаланылмаған демалыс үшін өтемақы.

12.

«Жеңілдетілген» режимдегі ЖК үшін ҚҚС
ҚҚС есепке қою
Табыс шегі
Шектен асқан жағдайда
«Жеңілдетілген» режимдегі ЖК үшін
ҚҚС есепке міндетті түрде қою
Егер жылдық 20 000 АЕК шегі асып
ҚҚС есепке қою міндетті немесе
қажет болатын жылдық табыс шегі
кетсе (ТИС қолданбай), ИП ҚҚС
ерікті болуы мүмкін. ҚҚС есепке қою
ЖК-дің ТИС қолдануына
есепке тұруы, ҚҚС төлеушінің
тәртібі ҚР Салық кодексінің 82-
байланысты. ТИС қолданбаса -
куәлігін алуы, 3% «жеңілдетілген»
бабымен реттеледі.
жылына 20 000 АЕК (2024 жылы 73
салыққа қосымша 12% ҚҚС төлеуі
840 000 теңге). ТИС қолданса -
және тоқсан сайын 300.00 нысанын
жылына 144 184 АЕК (2024 жылы 532
(ҚҚС бойынша декларация)
327 328 теңге).
тапсыруы қажет.

13.

«Жеңілдетілген» режимдегі ЖК
есеп жүргізуі
Есеп жүргізу әдістері
ЖК есепті өз бетінше жүргізе алады, бухгалтерлік қызмет көрсетуді аутсорсингке бере
алады немесе штаттық бухгалтердің көмегімен жүргізе алады.
Төлем қабылдау әдістері
Төлем қолма-қол ақшамен, банк картасымен, мобильді қосымша арқылы аударыммен
немесе ЖК-дің банк шотына аударыммен қабылдануы мүмкін. Әр әдіс үшін өзіндік
талаптар бар.
ЭШФ міндеттілігі
01.04.2021 ж. бастап ЭШФ бір шарт аясында төлемдер сомасы 1 000 АЕК шегінен асқан
кезде міндетті түрде жазылады (ҚР Салық кодексінің 412-бабы 1-тармағының 8)
тармақшасы). 2024 жылы бұл сома 3 692 000 теңгені құрайды.

14.

«Жеңілдетілген» режимдегі ЖК есеп беруі
Есеп беру жиілігі
1 жартыжылдық
2 жартыжылдық
«Жеңілдетілген» режимдегі ЖК жарты
1 жартыжылдық үшін нысанды 01.07-
2 жартыжылдық үшін нысанды келесі
жылда бір рет 910.00 нысаны
ден 15.08-ге дейін тапсыру керек; 3%
жылдың 01.01-ден 15.02-не дейін
бойынша есеп беруге міндетті.
салықты 25.08-ге дейін төлеу керек.
тапсыру керек; 3% салықты келесі
жылдың 25.02-не дейін төлеу керек.

15.

«Бөлшек сауда салығы» арнайы салық
режимінің ерекшеліктері
1. Енгізілу мақсаты және қолдану салалары: «Бөлшек сауда салығы» АСР ҚР Салық кодексіне 10.12.2020 ж. №382-VI
заңымен уақытша шара ретінде 01.01.2021-31.12.2022 ж. кезеңіне енгізілді. Жаңа арнайы режимді енгізудің мақсаты
ковидтік шектеулерден ең көп зардап шеккен салаларда жұмыс істейтін кәсіпкерлерді қолдау болды.
2. Қолдану салаларының кеңеюі: Бөлшек сауда салығын қолдануға болатын қызмет салаларының тізімі бастапқыда тек
бөлшек сауданы, тұрмыстық және басқа да қызметтерді халыққа (СТО, шаштараздар, турагенттіктер), мектепке дейінгі
білім беруді және т.б. қамтыды. Бірақ арнайы режимнің танымалдылығы тізімнің 364 ЭҚЖЖ-ға дейін кеңеюіне әкелді
(23.05.2023 ж. №393 Үкімет қаулысы).
3. Ауысу мүмкіндігі: Бөлшек сауда салығына ЖБР-дан немесе ҚР Салық кодексінің 683-бабында көзделген басқа арнайы
режимнен ауысуға болады.
4. Салық жеңілдіктері: ЖБР-дан немесе басқа арнайы режимдерден бөлшек сауда салығының арнайы режиміне ауысқан
жеке кәсіпкер ЖТС, әлеуметтік салық және ҚҚС (егер ҚҚС есепке тұрған болса) төлеуден босатылады. Оның орнына
контрагенттің өз шығыстарын шегерімдерге жатқызуына байланысты бірыңғай мөлшерлеме бойынша салық төленеді.

16.

Бөлшек сауда салығының мөлшерлемелері
Негізгі мөлшерлеме
Төмендетілген
мөлшерлеме
Жергілікті төмендету
Бөлек есеп
Жергілікті әкімдіктің шешімі
Әртүрлі мөлшерлемелерді
есептеу үшін шегерімдерге
4% - барлық басқа табыстар
бойынша 4% мөлшерлеме қызмет
қолдану үшін салық төлеушіге
жатқызатын салық төлеушілерге
бойынша.
түріне және объектінің
бөлек есеп жүргізу қажет: 8%
тауарларды өткізуден,
орналасқан жеріне байланысты
мөлшерлеме бойынша салық
жұмыстарды орындаудан,
50%-ға дейін төмендетілуі мүмкін.
салынатын операциялар
8% - шығыстарды КТС немесе ЖТС
қызметтерді көрсетуден түскен
бойынша бөлек, 4% мөлшерлеме
табыстар бойынша.
бойынша салық салынатын
операциялар бойынша бөлек (ҚР
Салық кодексінің 696-3-бабының
6-тармағы).

17.

Қазақстандағы мобильді аударымдарды
тексеру
Жаңа ережелер заңсыз кәсіпкерлік қызметті көлеңкеден
шығаруға бағытталған. Олар тек жүйелі түрде көп аударым
алатындарға қатысты болады.

18.

Мобильді аударымдарды
тексерудің мақсаты
Заңсыз қызметті анықтау
Мақсат - заңсыз кәсіпкерлік қызметті көлеңкеден шығару.
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау
Төлем кезінде чектердің болмауы сатып алушылардың құқықтарын
бұзады.
Бизнесті заңдастыру
Тексеру кассалық аппараттарсыз төлем алатын кәсіпкерлерге
бағытталған.

19.

Тексеру критерийлері
100+ аударым
Ай сайын 100-ден астам аударым алатын тұлғалар тексеріледі.
Әртүрлі тұлғалардан
Аударымдар әртүрлі жіберушілерден келуі керек.
Қатарынан 3 ай
Мұндай белсенділік үш ай қатарынан байқалуы керек.

20.

Жеке аударымдар
Туыстарға
Тек тікелей, ата-аналар мен балаларға
Басқа жағдайлар
Өмірлік жағдайларға байланысты жеке аударымдарға рұқсат етіледі.
Егер сұрақтар туындаса, негіздей алсаңыз.

21.

Қолма-қол ақшасыз төлемнен бас
тартудың заңдылығы
ҚР Заңы
"Төлемдер және төлем жүйелері туралы" Заң төлемнің әртүрлі тәсілдерін қарастырады.
Тұтынушылардың құқықтары
Қолма-қол ақшасыз төлемдерді қабылдаудан бас тарту тұтынушылардың құқықтарын бұзады.
Жауапкершілік
Бас тарту үшін ескерту қарастырылған, қайталанған жағдайда - 147 680 теңге айыппұл.

22.

Көптеген аударымдар алған кезде не істеу
керек
Жеке аударымдар
Бизнес-аударымдар
ЖК тіркеу
Аударымдардың кәсіпкерлік
ЖТС төлеу - табыс сомасының 10%.
ЖК тіркеу және кәсіпкерлік шотты
қызметке қатысы жоқ екенін
дәлелдеу.
пайдалану.

23.

Аударымдар санын тексеру
Деректерді талдау
1
2
3
Бір ай ішінде әртүрлі адамдардан келген аударымдар санын бағалаңыз.
Қосымшадағы жол
Менің банкім → Kaspi Gold → Үзінді көшірме → Операциялар → Толықтырулар.
Мобильді қосымша
Аударымдарды тексеру үшін Kaspi.kz қосымшасын пайдаланыңыз.
Аударымдар санын тексеру үшін Kaspi.kz мобильді қосымшасын пайдаланыңыз. Қосымшада келесі жолды таңдаңыз: Менің банкім → Kaspi
Gold → Үзінді көшірме → Операциялар → Толықтырулар. Содан кейін бір ай ішінде әртүрлі адамдардан келген аударымдар санын мұқият
бағалаңыз.

24.

Бұзушылықтар үшін жауапкершілік
Табыс < 12 АЕК
Kaspi Gold
Табыс 12 АЕК-тен төмен болған жағдайда қандай да бір
ЖТС 10% төлеу. Төлемегені үшін айыппұл - соманың
жауапкершілік қарастырылмаған.
200%.
Кәсіпкерлік қызметке арналмаған.

25.

Семинар тақырыбы бойынша
сұрақтарға жауаптар