Терроризм1___1680764844.6663184 (3)

1.

ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ
С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ
ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ
МИНИСТЕРСТВО ЗДРАВООХРАНЕНИЯ РК
КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ
МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ
С.Д.АСФЕНДИЯРОВА

2. Жоспар:

ЖОСПАР:
• I Терроризм, оның анықтамасы
• II Терроризммен күрес
• III Терроризмнен зардап шеккен мемлекеттер

3.

• Терроризм – саяси ұмтылыстарға диверсиялар,
тұтқындардың өмірімен қорқыту және қоғамда
қорқыныш үрейін туғызу арқылы қол жеткізу.
Бұрыннан келе жатқан құбылыс, бірақ ХХ ғасырда
шарықтау шегіне жетті.
• Терроризм — қарсыласта қорқыныш тудыру үшін
(көбінесе жоғарғы шендерде немесе қарапайым
халықта) және оған өзінің саясатын мойындату үшін
ұйымдастырылады.

4.

• Ресейде терроризм тұрғындарды қорқыту және
басқа да құқыққа қарама-қайшы келетін ісәрекетпен
байланысты
зорлық-зомбылық
идеологиясы және қоғамдық санаға, мемлекеттік
органдардың, жергілікті басқармалардың немесе
халықаралық ұйымдардың шешім қабылдауына
әсер ету практикасы ретінде анықталады. АҚШ-та
алдын
ала
ойластырылған,
саяси
ынталандырылған қарапайым халыққа қарсы
зорлық-зомбылық.

5.

• Теракт
үшін,
толық
күрес
шараларымен
салыстырғанда, көп ақша, адамдар, қару-жарақтың
және әскери істегі дағдылардың қажеті жоқ. Бірақ
соған қарамастан, оның әсері әлдеқайда күшті
болуы ықтимал.

6. Террористік әрекеттің субъектісіне байланысты терроризм:

ТЕРРОРИСТІК ӘРЕКЕТТІҢ СУБЪЕКТІСІНЕ
БАЙЛАНЫСТЫ ТЕРРОРИЗМ:
• Ұйымдастырылмаған
немесе
индивидуалды
(Дмитрий
Каракозов,
Вера
Засулич, Равашоль т.б.);
• Ұйымдастырылған,
коллективті
(АльКаида, ИРА, ЭТА, мемлекеттік
терроризм). Қазіргі таңда бұл жиі
кездесетін түрі.

7. Мақсаттары бойынша:

МАҚСАТТАРЫ БОЙЫНША:
• Ұлтшылдық — сепаратистік және ұлт азат
етушілік мақсаттарға ұмтылады.
• Діни
—
индуистер
мен
мұсылмандар,
мұсылмандар
мен
христиандар,
католикпротестанттар, сунниттер-шииттер.
• Әлеуметтік - фашистік, экологиялық терроризм.

8. Кейбір зерттеушілер мен журналистер кейбір нақтылы террордың көріністеріне қарай отырып мынадай түрлерін ажыратады:

КЕЙБІР
ЗЕРТТЕУШІЛЕР
МЕН
ЖУРНАЛИСТЕР
КЕЙБІР
НАҚТЫЛЫ
ТЕРРОРДЫҢ
КӨРІНІСТЕРІНЕ
ҚАРАЙ
ОТЫРЫП
МЫНАДАЙ
ТҮРЛЕРІН АЖЫРАТАДЫ:
• Оппозиционерлердің билікке қатысты
терроризмі және мемлекеттік терроризм,
яғни биліктегілердің өздерінің терроризмі;
• Индивидуалды терроризм және жаппай
қылмыстық терроризм.

9. Ерекше формалары

ЕРЕКШЕ
ФОРМАЛАРЫ
• Террор
—
әлсіз
жаққа қарсы күшті
жақтың күш қолдануы
немесе күш қолдану
қаупі
(кәдімгі
терроризмде
—
керісінше). Мысалы
сталиндік
репрессия.
Лидерсіз терроризм
топтармен немесе
террористік актілер.
— шағын тәуелсіз
жеке адамдармен
террористік
жасалатын

10. Терроризм және ұқсас феномендер

ТЕРРОРИЗМ ЖӘНЕ ҰҚСАС ФЕНОМЕНДЕР
• Терроризмнің нысаны азаматтық қоғам болуы
қазіргі
терроризмнің
спецификасы
болып
табылады. Бұл ХІХ және ХХ ғасырдағы
терроризмнен айырмашылығы, себебі ол кезде
ұйым билік өкілдеріне қарсы шаралар істейтін, ал
егер қоғам зардап шексе, тек жанама жоғалту
ретінде. Сонымен қатар олар тек адам өлтіру,
жарылыс, ұрлап алып кету арқылы ғана емес,
оларды БАҚ арқылы тарату көмегімен дегеніне
жетеді.

11. Үкімет және терроризм

ҮКІМЕТ ЖӘНЕ
ТЕРРОРИЗМ
• Үкімет тұрақты саяси
жағдайды ұстап тұру
үшін терроризмге қарсы
жұмыс жасайды, алайда кейде мемлекет басқармасы
терроризмнің спецификалық түрімен айналысуы мүмкін.
Ол – мемлекеттік терроризм: басқа мемлекеттегі
террористік топтарды қолдау.

12.

Терроризммен
күрес
«прогрессивті»
«консервативті»

13.

Терроризм қаупі артуда, себебі қауіпті заттарға
қолжетімділік өсіп жатыр. Бұны түсіндіруге болады,
өйткені терроризм басқа да қоғамға қарсы қылмыстың
бірі сияқты ғылыми-техникалық прогресске байланысты
өзінің формасын өзгертіп отырады, жаңа пішінге ие
болады. Қылмыстың жаңа түрлері биотерроризм сияқты
жаңа терминдер мен жаңа түсініктердің пайда болуына
себепші болды.

14. Қазіргі таңда терроризм:

ҚАЗІРГІ ТАҢДА
ТЕРРОРИЗМ:
— Биотерроризм – зорлық-зомбылықтың бір
түрі, ол токсикалық заттардың, бактерия,
вирустардың көмегімен жүзеге асатын, саяси
және расалық ойлардан келіп шығатын мақсаты
қарапайым халыққа нұқсан келтіру болып
табылатын терроризмнің түрі.

15.

Аздаған
мөлшеріне
қарамастан,
зардап
шеккендердің саны өзін-өзі өлтіруші террорист
пайдаланатын тортилді жарғыштың зардабына
қарағанда елеулі. Жұғу кезінде, мысалы ипритпен,
ол бірінші дүниежүзілік соғыс кездерінде
пайдаланылған, тек токсикалық емес, мутагендік
әсері де болады. Радиация сияқты, адамдарда
соматикалық
және
жыныс
клеткаларында
өзгерістер туғызуы мүмкін.

16.

Вирустарды
зерттейтін
коммерциялық
зертханалардың бар екені белгілі, оның бірі танымал
Baxter Internation американдық фармацевтикалық
компаниясы, және басқа адамның түгел дерлік
мүшелерін
зақымдауға
қабілетті
вирустар
іздестірілуде. Бұл биохимия, биофизика, гендік
инженерия, вирусология сияқты ғылымдардың
жаман жақтары, Биотеррордың мысалы ретінде 2001
жылы АҚШ-та болған сибирская язва.

17.

Сонымен бірге, соңғы кезде террористік акт жасау
үшін түрлі технологиялар қолдануға мүмкіндік бар,
мысалы белгілі жиіліктегі электромагнитті сәулелер
шығара алатын радиоқондырғылар, олар адамның
психикасына әсер етіп, физикалық аурулар
тудырады. Бірақ мұны дәлелдеу қиын, сондықтан
әзірше тек айтлып койып жатыр.

18. 1994—2004 жж терроризмнен ең көп зардап шеккен мемлекеттер

1994—2004 ЖЖ ТЕРРОРИЗМНЕН ЕҢ КӨП ЗАРДАП
ШЕККЕН МЕМЛЕКЕТТЕР
Террактте қайтыс
болғандардың
саны
(1 млн тұрғынға
шаққанда)
Рейтингтегі орны
мемлекет
Мемлекет
территориясында
қайтыс
болғандардың
саны 1994-2004
1
АҚШ
3238
11,05
2
Ресей
2111
14,54
3
Индия
1928
1,81
4
Израиль
1274
219,3
5
Колумбия
1135
26,82
6
Ирак
1122
44,22
7
Алжир
869
27,05
8
Пәкіистан
783
4,92
9
Уганда
471
17,84
10
Шри-Ланка
409
20,55
По данным газеты «Коммерсант», № 169/П [3008] от 13.09.2004 г.

19. Әлемдегі терроризммен күрестің нәтижесі

ӘЛЕМДЕГІ
ТЕРРОРИЗММЕН
КҮРЕСТІҢ НӘТИЖЕСІ
• Ирактағы соғыс.
• Жаппай қорқыныш.
• Таяу шығысқа деген ызашылық.
• Азаматтық еркіндіктердің жасырындығының
шектелуі.

20. Кейбір террористік актілер

КЕЙБІР ТЕРРОРИСТІК
АКТІЛЕР
• 11 сентябр АҚШ
• 2002 жылы октябрьде
Москвадағы театр орталығын
Норд Ост мюзиклы кезінде жаулау 3 күнге созылған.
• 2004жылы 24августте ТУ154 деген Домодедоводан
ұшқан 2самолеттің бір мезетте ауадағы қағазға
айналуы.
• Париждегі, Москводағы, Лондондағы, Минсктегі
метрополитендердегі теракттер.
• 2004жылы 1сентябрдегі Бесландағы мектептегі терракт

21. Әлем деңгейіндегі ұйымдар:

ӘЛЕМ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ ҰЙЫМДАР:
• Аль-Каида — қазіргі таңда ең басты қатысушы,
яғни егер бір жерде теракт болған болса, 80-90
пайыз ықтималдылық осы ұйымның қатысы бар.
Өткен ғасырдың 80-жылдары құрылған. Сол
заманда оның мақсаты Ауғанстаннан Кеңес
Одағының әскерлерін үйіне қайтару болған, сосын
АҚШ-қа көз тікті. 11 қыркүйекте болған оқиғаны
да осы ұйымға қатыстырады.
• Мұсылман-ағайындар
—
діни-террористік
бағыттағы партия. Шенеуніктерге шабуылымен,
үкіметке қарсы істерімен белгілі. «Хамас»
ұйымын
осы
мұсылман-ағайындардың
палестиндік бөлімшесі қолдап тұрады.

22.

• Өзбекстанның мұсылмандық қозғалысы —
салыстырмалы түрде жас, бірақ әлдеқайда ірі
террористік ұйым. Олар Орталық Азия жерінде
жарылыстар
ұйымдастырған.
Орталық
Азия
мемлекеттерінің исламды мойындатқысы келген
партияларынан құрылған. Басшысы – Тахир Юлдашев.
• ХАМАС — Исламдық қарсылық көрсету қозғалысы.
Заңды түрде есептелетін және Газ секторында билік
жүргізетін террористік ұйым. Араб елдерінде өте
белгілі.
• Хезболлах — кейбір елдердің көзінде ғана
террористік болып саналады, ал Ресей және
мұсылмандық мемлекеттер оны олай есептемейді.
Өздерінің мектептері, ауруханалары мен телевидениесі
бар.

23. Пайдаланылған әдебиеттер

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
• Интернет браузері www.google.ru
• Ю.В.Новиков, Жизнь и ее безопасность. Пресс,
2000.

24.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!