Басқару психологиясы 13-1-1

1.

Анри Файолдың менеджмент
теориясы мен практикасының
заманауи ғылыми негіздеріне қосқан
үлесі, бүгінгі күнге дейін өзекті
болып табылатын негізгі
принциптері мен функциялары
Орындағандар: Берікбол Диас, Жанназар Сырым, Сейдуш Мейірімжан
Тексерген: Кудушева Нұрғайша Ахметжановна

2.

2

3.

1
3

4.

4

5.

Теорияға қатысты
критика
Вебер теориясының кез келген қағида сияқты
кемшіліктері де бар:
• Икемділіктің болмауы
• Құжат айналымының көптігі
• Деиндивидуализация
5

6.

Роберт Мертон
Сынаған ғалымдар
Майкл Крозьер
Филипп
Селзник
Мертон бюрократияның артық формализм
мен ережелерге негізделгенін және бұл
ұйымдағы
адамдарды
«ережелердің
құлдарына» айналдыратынын айтты.
Француз социологы Крозьер бюрократияны
икемсіз және өзгерістерге жауап бермейтін
ұйымдар деп сипаттады.
Селзник бейресми ұйымдар мен "қауіпсіздік
эффектісін" атап өтті.

7.

Қатаң иерархия
Вебер ұйымдардағы нақты иерархияның маңыздылығына
баса назар аударды, басшының әрбір деңгейі өз міндеттеріне
жауап береді және жоғары деңгейге есеп береді.
Барлық бұйрықтар басшылардың иерархиясын құра
отырып, жоғарыдан төменге беріледі.
Деңгейлердің анық
таралуы
Бақылау және
жауапкершілік
Вебер ұйымды көп деңгейлі құрылым
ретінде сипаттайды, мұнда әр деңгейдің
өз функциялары мен өкілеттіктері
болады.
Әрбір бағынышты қызметкер басшыға
есеп береді, бұл тікелей байланыс пен
бақылауды қамтамасыз етеді.
7

8.

Легитимді лидер бұйрықтарын мүлтіксіз орындау.
Легитимді басшы
Лидер ұйым қызметкерлері тарапынан қолдауға ие болуы
керек, олар онымен келісуі, оған сенуі керек, мұның бәрі
оның сөзсіз көшбасшы болуына көмектеседі.
Бұйрық басқарудың негізі ретінде
Қатаң орындау
Тәртіп пен тұрақтылық
Кез келген заңды белгілі бір әрекеттер жасалғаннан кейін
легитимді лидер өзгерте алады.
8

9.

Жоғарыдан
иерархия
төменге»
принципіне
негізделген
Макс Вебердің бюрократия үлгісіндегі жоғарыдан
төмен иерархия ұйымға айқындық пен тәртіпті әкелетін
басқарудың негізгі элементі болып табылады.
1
Өкілеттіктерді нақты бөлу
2
Бағыну
3
Ақпарат ағыны
4
Құрылымдық
Бұл қағидаттар болжамды және тиімді ұйымдық құрылымды
құруға ықпал етеді, мұнда жауапкершіліктің анықтығы басқаруда
басты рөл атқарады.
9

10.

Қызметі бойынша еңбектің мамандануы
және бөлінуі
бұл қызметкерлердің белгілі бір міндеттерге немесе
функцияларға шоғырлануы арқылы жұмыс процесін тиімді
ұйымдастыру тәсілі.
Еңбек бөлінісі қызметкердің өз саласына мамандануы, сарапшы
болуы және басқа лауазым туралы бәрін білудің қажеті
болмайтындай етіп туындайды.
Жағымды тұстары
Жағымсыз тұстары
Өнімділікті арттыру
Икемділіктің төмендеу
Тиімділіктің артуы
Жұмыстың монотондығы
Уақыт үнемдеу
Бөлімшелер арасындағы тәуелділік
Экспертизаның дамуы
Бюрократияның артуы
Құрылымның айқындығы
Кешенді көзқарастың болмауы
10

11.

Қызметкерлерді таңдаудың қатаң
ережелері
Қатаң ресми ережелер
Қызметкерлер лауазымдарға әлеуметтік
жағдайына, жеке байланыстарына немесе
басқа бейресми критерийлерге емес,
кәсіби
жетістіктеріне,
білімі
мен
дағдыларына қарай тағайындалуы керек.
Бұл бюрократиялық ұйымның барлық
жұмысшыларына
ортақ
ережелер
жиынтығы, оны кез келген адам сөзсіз
орындауы керек.
11

12.

Қорытынды
Макс Вебердің бюрократия моделі басқару психологиясында
маңызды рөл атқарады, тиімділік пен құрылымдық тәртіпті
қамтамасыз етеді. Алайда, оның қатты ережелері мен
формальды құрылымы ұйымдардың икемділігін төмендетіп,
жұмыстың монотондығына әкеледі. Вебердің бюрократиясы
адам факторы мен шығармашылықты ескермейді, бұл
заманауи басқару жүйелерінде жаңа тәсілдерді іздеудің
қажеттілігін көрсетеді.
12

13.

Назарларыңызға рақмет!