Tonięcie (procedura 16)

1.

Tonięcie
(procedura 16)
Opracowanie: Mariusz Chomoncik

2. ZAGADNIENIA

• Pojęcia
• Objawy
• Szanse przeżycia
• Łańcuch przeżycia w przypadku tonięcia
• Postępowanie

3. POJĘCIA (1)

• Tonięcie: proces skutkujący pierwotnie zatrzymaniem
oddechu spowodowanym podtopieniem lub zanurzeniem
w cieczy
www.kryminalistyka.fr.pl/forensic_przyczyny_utoniecie.php
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział XIII)

4. POJĘCIA (2)

• Podtopienie: oznacza, że twarz znajduje się pod
powierzchnią wody lub jest pokryta wodą
ODRUCHOWY
SKURCZ KRTANI
PODTOPIENIE
POŁYKANIE
DUŻYCH
OBJĘTOŚCI
WODY
WSTRZYMANIE ODDECHU
OSŁABIENIE
ODRUCHÓW
HIPERKAPNIA
HIPKOSJA
BRADYKARDIA
ASPIRACJA WODY
DO PŁUC
ZATRZYMANIE
KRĄŻENIA
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział XIII)

5. POJĘCIA (3)

• Zanurzenie: oznacza, że głowa
pozostaje nad powierzchnią wody.
W większości przypadków
zanurzenia poszkodowany
pozostaje zanurzony w wodzie,
a jego drogi oddechowe pozostają
drożne ale rozwija się hipotermia
www.boatsmartexam.com/knowledge-base/article/hypothermia-and-cold-water-immersion
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział XIII)

6. OBJAWY (1)

• Nieprzytomny (skala AVPU)
• Częstość oddechu: brak lub różna
• Częstość tętna: brak lub różna
• Inne: możliwość obrażeń głowy i kręgosłupa
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział XIII, tabela 13.2)

7. OBJAWY (2)

• Możliwość wychłodzenia (hipotermia)
Czas
(min)
0 - 5°C
5 - 10°C
10 - 15 °C
0-5
szok termiczny
szok termiczny
szok termiczny
5 - 10
szybkie obkurczanie
naczyń / unieruchomienie
szybkie obkurczanie
naczyń / unieruchomienie
początek obkurczenia naczyń /
ograniczenie poruszania się
10 - 15
początek hipotermii,
temperatura ciała < 35°C
początek hipotermii,
temperatura ciała < 35°C
szybkie obkurczanie naczyń /
unieruchomienie
hipotermia
początek hipotermii,
temperatura ciała < 35°C
początek hipotermii,
temperatura ciała < 35°C
20 - 25
ostra hipotermia,
temperatura ciała < 25°C
hipotermia
początek hipotermii,
temperatura ciała < 35°C
25 - 30
zatrzymanie pracy serca
ostra hipotermia,
temperatura ciała < 25°C
hipotermia
> 30
zatrzymanie pracy serca
zatrzymanie pracy serca
ostra hipotermia, temperatura
ciała < 25°C
15 - 20
Temperatura wody
Ryszard Grosset, Marcin Anszczak, Dekontaminacja masowa – problem początku XXI wieku, Przegląd pożarniczy 7/2008
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział XIII, tabela 13.2)

8. SZANSE PRZEŻYCIA

Czas przeżycia (godziny)
SZANSE PRZEŻYCIA
Strefa
śmiertelna
Strefa
bezpieczna
Temperatura wody (ºC)
lublinieckiemorsy.pl

9. Łańcuch przeżycia w przypadku tonięcia

10. Procedura 16 – tonięcie

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział XIII)

11. SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM – rozpoznanie miejsca zdarzenia

Zasada „5 D” („6 D”)
• zabezpieczenie ratowników
• identyfikacja zagrożeń
• liczba poszkodowanych
• potrzebne dodatkowe siły
i środki
• mechanizm zdarzenia
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział I, pkt.I.2)

12. SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM – rozpoznanie miejsca zdarzenia

• zabezpieczenie ratowników
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział I, pkt.I.2)

13.

DOTARCIE DO POSZKODOWANEGO
• Ocena wrażenia ogólnego
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział XIII)

14. POSTĘPOWANIE: sekwencja medycznych działań ratowniczych

Ocena wrażenia ogólnego
Ocena stanu świadomości – skala AVPU
Ocena drożności dróg oddechowych (A)
Ocena oddechu (B)
Tlenoterapia według wskazań
Ocena krążenia (C)
Wywiad ratowniczy
Ocena poszkodowanego pod kątem istniejących obrażeń
i dolegliwości – tonięcie
• Wdrożenie postępowania adekwatnego do dolegliwości
i obrażeń stwierdzonych u poszkodowanego – procedura nr 16
• Termoizolacja
• Regularna ocena funkcji życiowych i postępowanie
adekwatne do stanu poszkodowanego
W
s
p
a
r
c
i
e
p
s
y
c
h
i
c
z
n
e

15. POSTĘPOWANIE: niezwłoczne rozpoczęcie tlenoterapii lub wentylacji

en.wikipedia.org
drowninglit.com
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział XIII)

16. POSTĘPOWANIE: ewakuacja z wody

• Ewakuacja w pozycji
horyzontalnej
• Poszkodowany
z brakiem funkcji
życiowych powinien
zostać ewakuowany
z wody tak szybko
jak jest to możliwe,
z próbą ograniczenia
ruchów zginania
i prostowania szyi
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział XIII)

17.

POSTĘPOWANIE: RKO w tonięciu
5
30 : 2
15 : 2
Bezpieczne użycie
AED
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział XIII)

18. PODSUMOWANIE

Pamiętaj o własnym bezpieczeństwie
Oddechy ratownicze należy rozpocząć jak najszybciej
Woda przyspiesza proces oddawania ciepła
W przypadku braku funkcji życiowych RKO rozpocznij od
5 efektywnych wdechów
• Należy liczyć się z możliwością uszkodzenia kręgosłupa

19. TONIĘCIE

• PYTANIA?

20. LITERATURA

Zasady organizacji ratownictwa medycznego w ksrg. www.straz.gov.pl.
Wytyczne Europejskie Rady Resuscytacji., www.prc.krakow.pl.
Sekcja Przyrządowego Udrażniania Dróg Oddechowych Polskiego Towarzystwa
Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Wytyczne Difficult Airway Society (w
modyfikacji wg. Sekcji Przyrządowego Udrażniania Dróg Oddechowych PTAiIT)
postępowania w przypadku nieprzewidzianej, niespodziewanej trudnej intubacji u
osób dorosłych. www.slideshare.net/marhaba2000/algorytmy-w-trudnych-drogschoddechowych [dostęp: 29.01.2018].
Campbell J.E., Alson R.L.: International Trauma Life Support. Wydawnictwo
Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
Chomoncik M., Nitecki J.: Złote minuty w obrażeniach ciała. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
Chomoncik M., Nitecki J., Poparda W.: KPP w KSRG. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2018.
Guła P., Machała W. Postępowanie przedszpitalne w obrażeniach ciała.
Wydawnictwo PZWL. Warszawa 2015 r.
Kopta A., Mierzejewski J., Kołodziej G.: Kwalifikowana pierwsza pomoc.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
Medycyna sądowa. www.kryminalistyka.fr.pl/forensic_przyczyny_utoniecie.php.
Witkowski M.: Ratowanie tonącego. Wyd. Sport i Turystyka. Warszawa 1969.

21. TONIĘCIE

• DZIĘKUJĘ