To`qimachilik matolari texnologiyasi

1.

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA
INNOVASIYALAR VAZIRLIGI
TOSHKENT TO`QIMACHILIK VA YENGIL SANOAT INSTITUTI
“TO`QIMACHILIK MATOLARI TEXNOLOGIYASI”
kafedrasi
“TO`QIMACHILIK MAHSULOTLARI TEXNOLOGIYASI VA JIHOZLARI”
fanidan 1- laboratoriya ishi bo`yicha tayyorlangan taqdimot materiali
Tuzuvchi: t.f.n., dots K.Z.Yunusov
Toshkent 2024 y.

2.

1-laboratoriya ishi
Bir ignadonli aylana to’quv mashinalarida trikotaj usulida xalqa hosil qilish
jarayonlarini o’rganish
REJA
1. Bir ignadonli aylana to`quv mashinasining umumiy tuzilishi, xalqa hosil qilish
a’zolarining o’zaro joylashishi va harakati bilan tanishing, trikotaj to’qimasini
tortish operatsiyasiga ahamiyat bering.
2.Xalqa hosil qilish a’zolarining sxemasini chizing hamda ularning ayrim
qismlarining vazifalarini ko’rsating.
3.Xalqa hosil qilish a’zolarining mashinada o’zaro joylashish chizmasini chizing.
4. Bir ignadonli aylana to`quv mashinasida xalqa hosil qilish jarayonini, hamda
kalava ipining egilish chuqurligini, yangi ipning taranglik darajasini, to’qimani
tortish kuchini xalqadagi ipning uzunligiga ta’sirini o’rganing.

3.

ИЛГАКЛИ ИГНА
4
5
1. Игна товончаси (igna tovonchasi)
2. Игна асоси (igna asosi)
3. Игна косачаси (igna kosachasi)
6
4. Игнани бош кисми (ignani bosh qismi)
5. Ложбинка (lojbinka)
7
3
6. Игнани букир кисми (ignani bukir qismi)
7. Игна илгагини учи (igna ilgagini uchi)
2
1

4.

ЭГУВЧИ ПЛАТИНА
1. Платинани товончаси (platina tovonchasi)
2. Платина асоси (platina asosi)
1
3. Платина буйинчаси (platina bo’yinchasi)
4
2
3
4. Платина бурунчаси (platina burunchasi)
Эгувчи платина. Игнага куйилган ипни халка
килиб эгиш ва бу халкаларни игна узаги
буйлаб суриш учун керак булади
КУТАРИБ ТАШЛАБ БЕРУВЧИ ПЛАТИНА
1. Платинани товончаси (platina tovonchasi)
3
2
2. Платина асоси (platina asosi)
1
3. Платина учи (platina uchi)

5.

СИҚУВЧИ МОСЛАМА
Сиқувчи мослама пластинали ёки дискли призмадан
иборат бўлиб, унинг ёрдамида игналарнинг илгакларини
босиб туриб, эски ҳалқага игналарнинг илгаклари тагига
кириш йўли ёпилади
ТУГАЛЛОВЧИ ДИСК

6.

KT/MT mashinasi halqa hosil qilish a’zolarining mashinada umumiy
joylashuvi
1
5
4
5
1
4
3
2
1-tugallovchi disk; 2-ip beruvchi moslama;
3-eguvchi platina; 4-siquvchi moslama
(press); 5-ko`tarib-tashlovchi platina
3
2

7.

1-jarayon. TUGALLASH JARAYONI
Tugallash jarayonini bajarilishi jarayonida eski halqa
ilgak ostidan igna o’zagi bo’ylab pastga siljitiladi.
Siljitilgan masofa igna ilgagi uchi bilan eski halqa
oralig’iga yangi ipni qo’yish imkonini berishi kerak. Yangi
halqa hosil qilish uchun eski halqani 1 holatdan 2 holatga
siljitish zarur.

8.

2-jarayon. IP QO’YISH JARAYONI
Ip qo’yish jarayonining mohiyati shundan iboratki,
bunda ip yurgizgich (нитевод)ning ignalarga nisbatan
siljitish natijasida yangi ip ignalarning o’zagiga ketmaket qo’yiladi.

9.

3-jarayon. EGISH JARAYONI
Egish jarayonining mohiyati shundan iboratki,
bunda ignaga qo’yilgan ip igna o’zagida egiladi.
Halqa hosil qilish jarayonining trikotaj usulida
halqaning katta kichikligi shu operasiyaga bog’liq
bo’ladi.

10.

4-jarayon. ILGAK OSTIGA KIRITISH JARAYONI
Ilgak
ostiga
kiritish
jarayonining
mohiyati
shundan iboratki, bunda yangi egilgan ip ignaning
ilgagi ostiga eguvch platina yordamida kiritiladi.

11.

5-jarayon. SIQISH JARAYONI
Igna ilgagini siqish jarayonining asosiy mohiyati
shundan iboratki, bunda siquvchi moslama yordamida
ilgakning uchi igna o’yig’iga to’la kirgunga qadar siqish
amalga oshiriladi

12.

6-jarayon. OLIB CHIQISH JARAYONI
Eski halqani ilgak ustiga surib olib chiqish
jarayonining bajarish uchun eski halqa avval igna
o’zagi bo’ylab, so’ngra siqilgan ilgak bo’ylab suriladi.

13.

7-jarayon. BIRLASHTIRISH JARAYONI
Bunda eski halqa ilgak bo’yilab harakatlanib,
yangi halqa bilan uchrashadi va birlashish jarayoni
hosil bo’ladi

14.

8-jarayon. TASHLASH JARAYONI
Eski halqani yangi halqa ustiga tashlash uchun,
halqani igna asosi bo’ylab harakatlantirib yangi
xosil qilinayotgan halqani ustiga tushiriladi

15.

9-jarayon. SHAKILLANTIRISH JARAYONI
Yangi ipdan eski halqaga teng keladigan yangi
halqa hosil qilish eski halqalarga tortish kuchi ta’siri
ostida amalga oshiriladi, buning hisobida yangi
halqa shakillanadi.

16.

10-jarayon. TORTISH JARAYONI
Yangi halqalar shakillangandan keyin halqalar
ignalar
yordamida tortiladilar. Tortish natijasida
halqalar bir tekislikda yotadilar. Ttrikotaj o’qimasini
eski halqalarini tortib o’rovchi val o’rab oladi.

17.

E`TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT