Бүйрек аурулары

1.

2.

7
18
21 20
5
14
1
17
22
12
25
13
19
4
16
9
11

3.

Гастрит дегенімізасқазанның шырышты
қабатының қабынуы.

4.

5.

7
18
17
20
5
14
1
22
12
25
21 13
19
4
16
9
11

6.

Жедел гастриттің морфологиялық
бейнесіне қарай жіктелуі
катаралды
фибринді
іріңді (флегмонозды)
некрозды

7.

8.

7
18
21 20
5
14
17
1
22
12
25
13
19
4
16
9
11

9.

- катаралды гастриттен кейін шырышты қабат
толық қалпына келеді;
- жиі катаралды гастрит созылмалы гастритке
ұласады:
- флегмонозды, некрозды гастриттен кейін
асқазанның шырышты қабаты семеді, асқазан
обыры дамиды;

10.

Макропрепараттың бейнесін анықтаңыз:

11.

12.

7
18
21 20
5
14
16
17
22
12
25
13
19
4
1
9
11

13.

антралдық
фундалдық
пангастрит

14.

15.

7
18
21 20
5
14
23
17
22
12
25
13
19
4
16
9
11

16.

Созылмалы
гастриттің
патогенезіне
байланысты
түрлерін атаңыз:
Аутоиммундық - гастриттің А типі.
Бейиммундық - гастриттің В типі.

17.

18.

7
18
21 20
5
14
13
17
22
12
25
1
19
4
16
9
11

19.

- беткейлік гастрит
- атрофиялы гастрит
- гипертрофиялы
гастрит

20.

Макропрепараттың бейнесін анықтаңыз:

21. Жаєдайлыќ есеп

Науқас тамақтанғаннан кейін лоқсу, эпигастрий
аймағының ауырсынуына шағымданған.
Гастроскопиялық тексеру нәтижесі: шырышты
қабат қалыңдап, сусіңделінген, бетіне боз түсті
фибринді қабыршақ түзілген.
1. Асқазанда экссудатты қабынудың қандай түрі
дамыған?

22.

23.

7
18
21 20
5
14
3
17
22
12
25
13
19
4
16
9
11

24.

негізгі жасушалық және морфологиялық бейнесі
қарай асқазан мен он екі елі ішектің қайталамалы
ойық жара болып табылатын кезеңді созылмалы
ағымды ауру.

25.

26.

7
18
21 20
5
14
10
17
22
12
25
13
19
4
16
9
11

27.

Созылмалы ойық
жараның асқыну
түрлерін атаңыз:
- ойық жаралы деструкциялы
- қабынулық
- ойық жаралы –тыртықтық - тарылу(стеноз)
- ойық жараның малигнизациясы

28.

Макропрепараттың бейнесін анықтаңыз:

29. Жаєдайлыќ есеп

Науқас ұзақ уақыт қайталамалы ойық жара
ауруымен сырқаттанған. Кенеттен иыққа берілетін
қабырға асты шаншуы, суық тер, бет – әлпетінің
бозаруы байқалады. Пальпация кезінде алдыңғы іш
қабырға бұлшық етінің қатаюы анықталады.
1. Ойық жараның қандай асқыну түрі анықталады.
2. Ойық жараның микроскопиялық бейнесі
3. Іш қабырға бұлшық етінің қатаю себебі

30.

31.

7
18
21 20
5
14
12
17
22
10
25
13
19
4
16
9
11

32.

Гепатоздың анықтамасы:
Бауырда зат алмасуының бұзылуы
негізінде гепатоциттердің
дистрофиясы мен некрозбен
сипатталатын патологиялық
үдеріс.

33.

34.

7
18
21 20
5
14
8
17
22
12
25
13
19
4
16
9
11

35.

Бауыр циррозының морфогенездік
типтерін атаңыз:
- постнекроздық цирроз;
- порталдық цирроз;
- билиарлық цирроз;
- аралас цирроз;

36.

Макропрепараттың бейнесін анықтаңыз:

37. Жаєдайлыќ есеп

Науқас саңырауқұлақпен уланғаннан кейін
бауырдың жедел жеткіліксіздігінің белгілері,
бауырдың тез арада кішіреюі байқалған.
1. Науқаста аурудың қандай түрі дамыған
2. Аурудың морфологиялық стадиясын атаңыз
3. Аурудың қандай ақыры дамуы мүмкін

38.

Қарағанды медициналық колледжі

39.

Денсаулығы мықты
адам деп, жүрегі
жақсы қызмет
атқаратын адамды
емес, бүйрегі жақсы
қызмет атқаратын
адамды айтады.
Здоров не тот, у
кого здоровое сердце,
а тот, у кого
здоровые почки.

40.

Тақырыбтың өзектілігі:
Денсаулық сақтау саласын дамытуда Қазақстан Республикасы
мемелекеттік «Денсаулық» бағдарламасы енгізілді.
Тұрғындардың денсаулығын одан әрі нығайту мақсатында,
еліміздің әлеуметтік-экономикалық тұрақты дамуын қамтамасыз
ету үшін, ҚР Президентінің 2016 жылғы 15 қаңтардағы
Жарлығымен денсаулық сақтау саласын дамытудың 2016-2019
жылдарға арналған «Денсаулық» мемлекеттік бағдарламасы
бекітілді.
Дүние жүзінде 500 млн астам адамдар әртүрлі бүйрек
ауруларымен өмір сүруде, ол сырқат мүгедектікке әкеліп, соңы
өліммен аяқталады.
Бүйрек ауруларының ішінде пиелонефрит жастар арасында жиі
кедесуде. Оны біздің колледжіміздің кейінгі екі оқу жылында
диспансерлік есепке алынған көрсеткіштен байқаймыз.

41.

Колледж студенттерінің 2014 – 2015 және 2015 – 2016 оқу жылында бүйрек
ауруларынан диспансерлік есепке алынған көрсеткіш
51
31
- Созылмалы пиелонефрит
Барлығы: 82 студент
Студенттердің жалпы саны:
14
2163
2015-2016 оқу жылы
- Созылмалы нефротикалық
синдром
35
16
2014-2015 оқу жылы
- Созылмалы пиелонефрит,
нефроптоз
- Жіті пиелонефрит
15
1
1695

42. “Маєан айтшы - мен ўмытып ќаламын; Маєан кґрсетші - меніѕ есімде ќалады; Ґзіме істетші - мен сонда тїсінемін” ќытай ДАНАЛЫЄЫ

43.

•бүйректің жедел
жеткіліксіздігі;
• созылмалы
тубулопатиялар;
гломерулонефрит
• нефроздық синдром
• бүйрек амилоидозы

44.

нефрон шумақтары қызметінің
бұзылыстары;
нефрон өзекшелерінің бұзылыстары;
несепті қоюландыруы, сұйылту
қызметінің бұзылыстары
бүйрек қызметінің жеткіліксіздігі
уремия

45.

Гломерулонефрит— инфекциялык-аллергиялық немесе
белгісіз себептен дамып, екі бүйректің шумақтары да
диффузды және ошақты, іріңсіз кабынатын ауру.
Клиникалық бейнесі қарай:
Бүйректік симптомдарға:
олигурия
протеинурия
гематурия,
цилиндрурия
Бүйректен тыс симптомдар:
артериялык гипертония
жүректің сол жақ бөлімінің ұлғаюы;
диспротеинемия
ісіну
гиперазотемия мен уремия

46.

47.

Біріншілік гломерулонефриттің этиологиясы:
Бактериялық
гломерулонефрит
-
Абактериялық
гломерулонефрит
баспа
- тұқым қуалайтын гломерулонефри
фарингит
- алкоголдік гломерулонефрит
отит
скарлатина
респираторлық жедел аурулар
кейде пневмония
дифтерия
менингококтық инфекция
Аллергия
сепситік ұзақ эндокардит
малярия
сифилис
XXIғ басты орын алады

48.

49.

Иммунитеттің төмендеуі
Қант↑
Қышқыл – сілтілік
Метаболизмнің бұзылуы
баланстың
Тұз ↑
бұзылуы
СУ – қандай және қанша
мөлшерде тәулікте ішіледі?
Таза су – ұзақ өмір кепілі!
Қышқыл ортада асты қорытатын ферменттердің
бөлінуі баяулайды:
Несептің
концентрациясның
жоғарлауы
Бауырда өттің
концентрациясы
жоғарлауы
бүйректе, несеп жолдарында,
бауырда тастың түзілуі

50.

“Что такое истина?
Истина прежде всего в
том,что у тебя болит
голова, и болит так
сильно, что ты малодушно
помышляешь о
смерти…Но мучения твои
сейчас кончатся, голова
пройдет”
М.Булгаков
“Мастер и Маргарита”

51.

Этиологиясы:
Баспа
β гемолиздеуші стрептококк
12 типі А тобы

52.

Патогенезі.
- бактериялар немесе
бейбактериялық антигендердің
әсерінен ағзаның сезімталдығының
жоғарлауы;
- оның негізгі көріністері бүйрек
шумақтарындағы тамырларда
орын алады.
- диффузды нефриттің себебі
ретінде дененің тоңазуы;
- бүйректі антигеннің әсерінен
түзілген антиденелер мен иммунды
кешендер зақымдағанда дамитын
гломерулонефрит , яғни
иммундық гломерулонефрит деп
аталады.

53.

Патологиялық анатомиясы
Топографиялық тұрғыдан,
гломерулонефрит
Интракапиллярлық
- шумақ капиллярының
иірімділері зақымдалады;
- эндотелий, мезангийлік
жасушалар көбейеді;
- шумақтардың көлемі
ұлғаяды;
- кескінінде «табан
жапырақ»
сияқты болады;
Экстракапиллярлық
- шумақ қабықшасының
іші қабынып,
«жарты айшық» тәрізді
ерекше құрылымдар
қалыптасады;

54.

Жедел гломерулонефрит
- әдетте 10-12 айға созылады;
- алғашқы күндерінде бүйрек шумақтарына қан толып, капилляр
иірімдерін лейкоциттер, нейтрофильдер жайлайды, бұл кезеңде
экссудациялық фаза дамиды;
- пролиферациялық фаза кезеңінде эндотелиоциттер мен
мезангиоциттер басым болады;
- бүйрек үсті мен кесіндісі. бетінде қызыл дақтар және бозғылт
түсті, көмескі нүктелер байқалады;
- бүйрек қыртысты қабаты бозғылт-сұр, пирамидалары қошқылқызыл түсті, оны шұбар бүйрек деп атайды.
Сау бүйрек
Ақыры: Науқастардың 80 – 90% -ы бүтіндей сауығып
кетіп, бүйректе ешқандай морфологиялық белгі қалмайды,
не созылмалы гломерулонефритке ұласады.

55. Жеделдеу гломерулонефрит

- дамуына қанайналымдағы иммунды кешендер мен
антиденелердің бүйрек шумақтарына тікелей әсері бар;
- шумақтардың қабықшағындағы эпителий, подоциттер мен
макрофагтар көбейіп, «айшық» құрылымдар қалыптасады;
- бүйрек ұлғайып, жұмсарады;
- қыртыстық қабаты қошқыл –
қызыл түсті милық қабатынан
айқын шектеліп, ісініп, қалыңдайды;
- қызыл дақты сарғыштау боз түсті
көмескі болады, кейде толыққанды,
қызыл пирамидалармен
тұтасып кетеді;
- оны « үлкен қызыл бүйрек » деп атайды;
Ақыры: - сырқат белгілері алғаш білінгеннен кейін 1– 1,5 айдан соң
дамиды.
- бүйрек қызметінің созылмалы жеткіліксіздігі дамып, уремиядан
қайтыс болуы мүмкін.

56. Созылмалы гломерулонефрит

- рецидивті, латентті сипатта дамитын дербес ауру;
- бірнеше жылға созылып, бүйрек қызметінің созылмалы
жеткіліксіздігі дамуы мүмкін;
- даму механизімі 80-90% қанайналымындағы иммунды кешендердің
әсерімен тығыз байланысты;
- эндотелийдің астына және мезангийге иммунды кешендер шөгіп,
соған жауап ретінде мезангиоциттер көбейеді;
- өзекшелерде дистрофия мен атрофия дамиды, жасушалар
шоғырланып, стромасы қатаяды;
- бүйрек бозарады, тіні қатаяды, қыртысты қабаты сары дақты
болады;
- бүйректің көлемі кішірейеді, оны «бүріскен бүйрек» деп атайды.

57. БЇЙРЕК АМИЛОИДОЗЫ

Аутоиммунды ауру
Көбінесе ер кісілер ауырады
аномалды фибрилляры
амилоид ақуызының шөгуі
нефротикалық синдром
- Протеинурия
- Гематурия
- ісіну
- АД ↓
Бүйрек жетіспеушілігі
Биопсия
Гемодиализ
Трансплантация
Мида – Альцгеймер ауруы
Жүректің ахауы
Бүйрек амилоидозы

58.

Протеинурия
Сау адамның зәрі
Гематурия

59.

Сау бүйрек
Бүйрек амилоидозы

60.

Биопсия почек
Гемодиализ

61. Пиелонефрит

Инфекциялық ауру;
Бүйрек түбегінің, табақшаларының және аралық тінінің
қабынуы;
Бүйек ауруларының ішінде 30%-ын құрайды.

62. Этиологиясы мен патогенезі:

Гематогендік
жол
Лимфогендік
жол
Урогендік жол
Пиелонефрит

63.

64.

Жедел пиелонефрит
- Бүйрек толыққанды түбектері мен астаушаларын лейкоциттер жайлайды,
шырышты қабатында некрозды ошақтар пайда болады;
- аралық тін сусінденеді, өзекшелердің эпителийін дистрофия шарпып,
саңылауын сыдырылған эпителийден түзілген цилиндрлер мен
лейкоциттер бітейді;
- - бүйрек өзекшелері мен түбекшелерде лимфоциттер мен плазмоциттер
жиналып, склероз өрбиді,шырышты қабатта полиптер қалыптасып,өтпелі
эпителий көп қабатты жалпақ эпителийге айналады (метаплазия);
- бүйрек түбекшесі мен астаушалары кеңейіп, ішіне ластау несеп немесе ірің
жиналады;
- кескенде бүйректің тіні шұбар екені байқалады.
- Асқыну зардаптары: - іріңді процесс өрши келе, бүйректе ірі абсцестер
мен карбункулдар қалыптасады;
Сау бүйрек

65.

Созылмалы пиелонефрит
- бүйрек тінінің склерозы мен экссудатты – некроз үдерісі дамып, оның
бүрісіп қалуымен сипатталады;
- бүйректің тінінде созылмалы аралық қабыну дамып, дәнекер тін көбейеді,
іріңдіктер қабықпен шектелген абцесстерді макрофагтер сіңіріп, жояды;
- бүйрек өзекшелерінде әртүрлі дистрофиялық , атрофиялық
өзгерістерден,олардың саңылауына коллоид тәрізді қойыртпақ заттар
жиналып,бүйректің жалпы құрылысы «қалқанша бездік бүйрек» байқалады.
Ақыры: бүйрек бүріседі – бүріскен пиелонефриттік бүйрек деп атайды.
Созылмалы пиелонефрит

66. Аќыры

- жедел пиелонефриттен көбіне айығып
кетеді;
- созылмалы пиелонефриттің біразы
бүйректі бүрістіріп, азотемиялық уремияға
себеп болады;
Өлім себебі:
- пионефроз , сепсис;
- реналдық артериялық гипертония: миға
қан құйылу, миокард инфарктісі;

67. Асќыну зардаптары:

- бүйректің созылмалы абцесі;
- бүйректе ірі абсцестер мен карбункулдар
қалыптасады;
- пионефроз
- перинефрит, паранефрит;
- перитонит
- уросепсис
- уремия

68.

69.

70. Аурудыѕ алдын алудыѕ дўрыс жолы – білім мен дўрыс мінез-ќўлыќ.

71.

72. Дўрыс жауабын таѕдаѕыз:

73. Суреттер сґйлейді

74.

Суреттегі макропрепаратқа сипаттама беріңіз. Ауруды
ағымына қарай анықтаңыз:
Жедел гломерулонефрит «Шұбар бүйрек»

75.

Суреттегі макропрепаратқа сипаттама беріңіз. Ауруды
ағымына қарай анықтаңыз
Жеделдеу гломерулонефрит «Үлкен қызыл бүйрек»

76.

Суреттегі макропрепаратқа сипаттама беріңіз.
Ауруды ағымына қарай анықтаңыз
Бүйрек амилоидозы

77.

Суреттегі макропрепаратқа сипаттама беріңіз.
Ауруды ағымына қарай анықтаңыз
Созылмалы гломерулонефрит

78.

Суреттегі макропрепаратқа сипаттама беріңіз.
Ауруды ағымына қарай анықтаңыз
Жедел пиелонефрит

79.

Суреттегі макропрепаратқа сипаттама беріңіз.
Ауруды ағымына қарай анықтаңыз
Созылмалы пиелонефрит

80. Жаєдайлыќ есеп

Суықтап қалғаннан кейін жедел ауырған, артериялық қан
қысымы жоғарлаған, гематурия, беттің ісінуі байқалған.
Ем – шара қолданылса да, бүйрек жеткіліксіздігі дами
түскен.
Ауру басталғаннан 6 айдан кейін науқас қайтыс болады.
Мәйітті осып-кесу арқылы зерттегенде : - бүйрек
ұлғайған, болжыраған, қыртыс қабаты сары-сұр, қызыл
теңбілді, пирамидалары қошқыл тартқан.
Сұрақ:
1. Науқаста қандай ауру дамыған?
2. Бүйректің макроскопиялық өзгерісін қалай атауға
болады?
3. Ауруға қандай гистологиялық формасы тән?

81. Назар Аударєандарыѕызєа Рахмет!!!

82. Їй тапсырмасы:

• А.И.Струков, В.В.Серов «Патологиядық
анатомия» тақырыбы:«Бүйрек аурулары» 523556б.
• Ж.Б.Ахметов «Патологиядық анатомия»
тақырыбы: «Бүйрек аурулары»250беттер
• Қашықта оқытуға арналған ақппараттық
материалдармен дайындалу(кітапханада
студенттің портфелінде)
• Қосымша тапсырма:машықтану сабағына
гломерулонефрит пен пиелонефритке
диаграмма «Венн»құру.

83. Диаграмма «Венн» Бїйрек аурулары

Гломерулонефрит
анықтамасы
этиологиясы
патогенезі
патологиялық
анатомиясы
ақыры:
асқынуы:
Пиелонефрит