Шарттық құқық пәні. «Құқықтану» білім беру бағдаралмасы

1.

Мүлікті пайдалануға беру жөніндегі шарттар. Мүліктік жалдау
(жалға алу) шартының жалпы ережелері.
Шарттық құқық пәні
«Құқықтану» білім беру бағдаралмасы
Аға оқытушы Кыдралинова Айнаш Картабаевна

2.

Мүлiктік жалдау (жалға алу)
шарты
бойынша
жалға
берушi
жалға
алушыға
мүлiктi
ақы
төлеп
уақытша
иеленуге
және
пайдалануға
беруге
мiндеттенедi. (ҚР АК 540 б.)
Жалға алу (аренда) шартының сатып
алу
сату,
айырмашылығы,
рента
ол
шарттарынан
мүлiктi
уақытша
иеленуге беруге байланысты қатынасты
реттейдi.

3.

Жалға алушының негізгі міндеттері:
арендаға алынған мүлікті мақсатына қарай пайдалану,
(егер шартта өзгеше көзделмесе) оны ағымды жөндеуден
өткізу, жалдау ақысын шартта көзделген нысанда және
уақытында төлеу және де жалдау мерзімі аяқталысымен,
мүлікті қайтарып беру.
Мүлікті жалға берушінің міндеті:
мүлікті жалға алушыға, барлық саймандарымен және
құжаттарымен уақытша иеленуге және пайдалануға беру
болады.

4.

Бiр жылдан
астам мерзiмге
жасалған,ал егер
тараптардың
бiреуi заңды
тұлға болса,
мерзiмiне
қарамай-ақ,
мүлiктік жалдау
шарты жазбаша
түрде жасалуға
тиiс.
Азаматтар
арасындағы бiр
жылға дейiнгi
мерзiмге оны қоса
алғанда мүлiктік
жалдау шарты
ауызша түрде
жасалуы мүмкiн.
Мүлiкке меншiк
құқығының
кейiннен жалға
алушыға ауысуын
көздейтiн
мүлiктік жалдау
шарты сондай
мүлiктi сатып
алу-сату шарты
үшiн көзделген
нысанда
жасалады.

5.

Мүлікті жалдау шартының заты азаматтық өрістіктен
алынбаған, жеке белгілерімен анықталған және тұтылмайтын, кез
келген мүлік болуы мүмкін.
Мүлiктік жалдау шартының мерзiмi мүлiктік жалдау шарты
шартта белгiленген мерзiмге жасалады. Егер мүлiктік жалдау шарты
мерзiмi көрсетiлмей жасалса, ол белгiсiз мерзiмге жасалған деп
есептеледi.
Мүлiктік жалдау шарты бойынша жасалатын төлем жалға
алынған мүлiктi пайдалану үшiн төлемдi, егер заң актiлерiнде өзгеше
көзделмесе, шартта белгiленген тәртiп, мерзiм мен нысан бойынша
жалға алушы төлейдi.

6.

Мүлікті жалдау ақысы жақтардың келісімі бойынша
келесі түрлерде төленуі мүмкін:
1) бір реттік немесе
уақыт сайын төленетін
тұрақты ақшалай төлем;
5) жалға алушыға жалға
алынған мүлікті
жақсартуға кеткен
шығындар ауыртпалығын
жүктеу түрінде.
4) жалға алушымен жалға
берушіге, шартта
белгіленген мүлікті жалға
немесе меншігіне беру;
2) жалға алынған
мүлікті пайдалану
нәтижесінде алынған
өнімдердің,
жемістердің немесе
кірістердің белгіленген
бір үлесін беріп отыру;
3) жалға алушымен
белгілі бір қызмет
көрсету;

7.

лизинг
кәсiпорындарды жалдау
Мүлiктік жалдау
шартының жекелеген
түрлерi және
жекелеген мүлiк
түрлерiн жалдау
шарттары:
үйлер мен ғимараттарды
жалдау
көлiк құралдарын жалдау
прокат
тұрғын үйді жалдау

8.

Лизинг шарты бойынша бірінші жақ лизинг
беруші, лизинг алушы көрсеткен мүлікті,
сатушыдан өз меншігіне сатып алып, оны лизинг
алушыға кәсіпкерлік мақсатта, ақы үшін
иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенеді.
(ҚР АК 565 б.)
Шарттың
заты:
жер
телімдері,
кәсіпкерлікте ұзақ қолданылатын қымбат
тұратын құралдар, техника және көлік
құралдары (ұшақтар, комбайндар) және табиғи
ресурстардан басқа өзге де заттар болады.

9.

Лизинг шартының ерекшелігі: лизинг алушы, сатушыдан
мүлікті сатып алу сату шарты немесе тауар жеткізілімі шарты
бойынша алған кезде, оны лизинг шарты бойынша басқа тұлғаға
жалға беретіні жөнінде ескертуі қажет.
Сондықтан, лизинг алушы арендаға алған мүліктің
кемшіліктері байқалған жағдайда, жалға алушы, ол жөнінде
тікелей сатушыға жүгінуге құқылы болады.

10.

Кәсiпорынды жалдау шарты бойынша жалға берушi жалға алушыға кәсiпкерлiк
қызметтi жүзеге асыруы үшiн кәсiпорынды ақы төлеп уақытша иеленуге және
кәсiпорынды толығымен бiртұтас мүлiк кешенi ретiнде пайдалануға, оның iшiнде
құқық иесiнiң фирмалық атауына және (немесе) коммерциялық белгiсiне, қорғалатын
коммерциялық ақпаратқа құқығын, сондай-ақ жалға берушiнiң басқа тұлғаларға
беруге құқығы жоқ құқықтар мен мiндеттердi қоспағанда, шартта көзделген басқа
да айрықша құқықтағы объектiлердi - тауар белгiсiн, қызмет көрсету белгiсiн және
т.б. (айрықша құқықтар кешенiн) беруге мiндеттенедi.

11.

Үйдi немесе ғимаратты жалдау шарты
бойынша жалға берушi үйдi немесе ғимаратты жалға
алушының уақытша иеленуiне және пайдалануына
беруге мiндеттенедi. Үйдi немесе ғимаратты жалдау
шартында жалдау ақысының мөлшерi көзделуге тиiс.
Тараптардың жалдау ақысының мөлшерi туралы
жазбаша түрде келiскен талаптары болмаған жағдайда
үйдi немесе ғимаратты жалдау шарты жасалмаған деп
саналады.

12.

Көлiк құралын (уақытша кеме жалдау)
басқару
және
техникалық
пайдалану
бойынша қызмет көрсетуiмен жалдау шарты
(көлiк құралын экипажымен жалдау шарты)
бойынша жалға берушi жалға алушыға ақы
төлетiп көлiк құралын уақытша иелену мен
пайдалануға беруге және өз күшiмен оны
басқару мен техникалық пайдалану бойынша
қызмет көрсетуге мiндеттi.
Көлік құралын экипажымен жалдау шарты
оның мерзіміне қарамастан жазбаша түрде
жасалуға тиiс.

13.

Прокат шарты бойынша тұрақты кәсiпкерлiк
қызмет ретiнде қозғалатын мүлiктi жалға берудi жүзеге
асыратын жалға берушi жалға алушыға мүлiктi ақы
төлетiп уақытша иеленуге және пайдалануға беруге
мiндеттенедi.
Прокат шарты бойынша берiлген мүлiк, егер
шартта өзгеше көзделмесе немесе мiндеттеме мәнiнен
өзгеше
туындамаса,
пайдаланылады.
Прокат
тұтыну
шарты
мақсатында
жазбаша
түрде
жасалады, жария болып табылады. (ҚР АК 595-б.)