Юрта - традиционное жилище бурятских кочевников

1. Презентация к уроку бурятского языка в 6 классе

Тема урока:
Юрта- традиционное
жилище бурятских
кочевников
Выполнила Дашиева Д.Н.

2. Һэеы гэр – урда сагай эрхим бүтээл

3.

4. Түсэб:

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Һэеы гэрэй түүхэһээ.
Һэеы гэрэй үүргэ, шэнжэ.
Байгуулга, түхэл хэлбэри.
Һэеы гэрэй досоо тала.
Буряад – монгол саг.
Шалгалтын даабари (харюу, сэгнэлтэ).

5. Һэеы гэр Европо болон Ази тїбиин нїїдэл байдалтай малшадай хэрэглэдэг гэр байра

6. Бүхээг (ангай арһаар, үйһөөр бүхээдэг) Һэеы гэрэй түүхэ 3 мянган жэлэй урда тээхи үеһөө эхи абана.

7. Чингис хаанай hэеы гэр

8. Нүүдэл байдалтай арадуудай гэр байра

Монгол
Киргиз
Башкир
Казах

9. Сагай уларилда тааруу

• Саһанда
дарагдахагүй
• Һалхинда
тогтууритай
• Дулаагаа
табихагүй
• Зундаа
һэрюун
• Бэхи бүхэ

10. Хабсарха, задалхада бэлэн

Хана үдэжэ байна

11. Зөөдэлдэ хүнгэн

12. Һэеы гэрэй досоо тала

13. Баруун тала (эрэ хүнэй газар)

14. Зγγн тала (эхэнэрэй тала)

15. Хоймор - арюун тала (эгээл хүндэтэй газар)

16. Һэеы гэрэй хубинууд

17. Буряад-монгол саг

18. Һэеы гэр «наранай саг» тодорхойлно

Хулгана – ћїни дунда (23:1)
Їхэр – ћїни дундын хойно
(1:3)
Бар – гэгээ шарлаха (3:5)
Туулай – їїр сайха (5:7)
Луу – наран мандаха (7:9)
Могой – наран хєєрэхэ (9:11)
Морин – їдэ дунда (11:13)
Хонин – їдэ хэлбыхэ (13:15)
Бишэн – наран орохын урда
(15:17)
Тахяа – наран орохо (17:19)
Нохой – боро хараан (19:21)
Гахай – одод гараха (21:23)

19.

Даабари.
Ћэеы гэр ямар хубинуудћаа
бїридэнэб? Тааруулагты
1
6
2
7
3
8
4
9
5
а) Yүдэн, б) шала в) хаяабша г) тооно д)
дээбэри е) уняа ж) хана з) туурга и) үрхэ

20. Бэе бэеынгээ даабари шалгаад, сэгнэлтэ табигты

Сэгнэлтэ:
«5» - 0
«4» - 1- 2
«3» - 3 – 6
«2» - 7 -9
Зүб харюу:
1 –г
2–е
3–ж
4–б
5–а
6–и
7–д
8–з
9-в