Цайы цъити

1.

ææ
чч
ии къ
къ
сс
м
м
аа
дж
дж
уу
рр
ёё
пп
дз
дз
йй
æ
ш
кк цъ
цъ ææ
йй
ы
ы
вв
чъ
о
лл
бб
тъ
тъ ыы цъ
цъ
ии
тт
и
и
фф
ии
цц
оо
гг
ии
я
я
уу
гъ
гъ
оо
хъ
хъ
цъ
цъ бб
ёё
юю пъ
пъ

2.

3.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
зæххы уæлцъар
хæлд къултæ
сындæггай лæбырын
цалдæр фæлтæры
бынатæй фенкъуысын
сыгъзæрин тæгтæ
рæстæмбис кар
ног куырой
кæрæдзийы æлхъивын
1 8
2 3
3 9
4 2
5 4
6 5
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
7 7
8 1
новая мельница
несколько слоёв
разрушенные стены
сдвинуться с места
золотые нити
давить друг на друга
средний возраст
поверхность земли
медленно оползать
9 6

4.

1) разæфтуантимæ
уæлцъар, фехъуысы, ныууары, сæвзæры, схъарм
вæййы, ацæуын.
2) фæсæфтуантимæ
бæлцæтты, сæрдыгон, фæхстыл, арфæй-арфдæр, уæллаг

5.

6.

лæбырын – сползать, сходить
фæлтæргай – слоями
æлхъивын – давить, прижимать
æнкъуысын (бынатæй) – сдвинуться (с места)
лыстæг тæгтæ – тонкие полосы
къæдзæх – скала
уарын – дождь
æвзæрын – происходить
бинæгтæ – нижние

7.

8.

Цъæйы цъити.
Цъæйы цъити йæ фæзуатмæ гæсгæ нымад у стыр цъитийыл.
Цъитийы их сæвзæрд æмæ ныр дæр æвзæры митæй. Ком æртæрдыгæй
æхгæд у бæрзонд къæдзæхтæй. Цы мит дзы æруары, уый тайын куы
байдайы, уæд дæлæмæ лæбыры æмæ фæлтæргай сæлы. Уæллаг фæлтæртæ
куыд фылдæр кæнынц, афтæ сæ уæзæй бинæгты æлхъивынц, æмæ цъити
хатгай йæ бынатæй фенкъуысы.
Цъæйы цъитимæ Ирыстонæй дæр æмæ æндæр бæстæтæй дæр цæуы
мингай адæймæгтæ æрдзы диссæгтæ фенынмæ. Бæлцæтты нымæц уæлдай
фылдæр вæййы сæрдыгон. Цъитийы уæлцъар сæрдыгон тайы æмæ дзы
сæвзæры бирæ чысыл цæугæдæттæ.
Уыдон хурмæ æрттивын байдайынц, цыма æвзист æмæ сызгъæрин
лыстæг тæгтæ сты.
Æвæдза, бирæ диссæгтæ фенæн ис Цъæйы цъитийы.

9.

Ледник – многолетнее скопление пресного льда на суше. В
отличии от льда, покрывающего зимой наши реки и озёра,
ледниковый лёд происходит не из воды, а из снега. Наиболее
значительными в районе Цея являются Цейский, Сказский и
Уилпатинский ледники. Ледники Цея в большинстве долинные,
многие хорошо видны со дна ущелья. Тая, ледник дает начало
многочисленным горным рекам. Тысячи людей приезжают в
Цей с разных городов.
Цъитийы их сæвзæрд æмæ ныр дæр æвзæры митæй.
Цъитийы уæлцъар сæрдыгон тайы æмæ дзы сæвзæры бирæ
чысыл цæугæдæттæ. Цъæйы цъитимæ Ирыстонæй дæр æмæ æндæр
бæстæтæй дæр цæуы мингай адæймæгтæ æрдзы диссæгтæ
фенынмæ.

10.

Раст у? Раст нæу?
1. Никуы базмæлы цъити йæ бынатæй.
2. Бирæ цæугæдæттæ ракæлы цъитийæ.
3. Ком дыууæрдыгæй æхгæд у бæрзонд къæдзæхтæй.
4. Цъæйы цъити нымад у гыццыл цъитийыл.
5. Цъæйы цъитийы бирæ диссæгтæ фенæн ис.
6. Бæлцæтты нымæц фылдæр вæййы зымæгон.

11.

12.

1. Легенды о горе Монах
2. Читать текст.
Рассказать его 5 предложениями