Interpol. Yaratilish tarixi

1.

Interpol
Bajardi: Dehqonov Shermuhammad

2.

Interpol
Rasmiy to'liq nomi xalqaro jinoiy politsiya
tashkiloti. Ammo bu aniq politsiya
emas. Ushbu tuzilma tergov bilan
shug'ullanmaydi va kimgadir kuch (va
undan ham ko'proq qurol) qo'llay
oladigan agentlari yo'q. Interpolda "javob
guruhlari" mavjud, ammo bu maxsus
kuchlar emas, balki kerak bo'lganda turli
mamlakatlardan kelgan politsiyachilarga
yordam beradi
Interpolning asosiy vazifasi butun dunyo
bo'ylab huquqni muhofaza qilish organlari
foydalanishi mumkin bo'lgan turli xil
ma'lumotlar bazalarini tuzish va qo'llabquvvatlashdir. Interpolda jinoyatchilar,
o'g'irlangan va soxta hujjatlar, barmoq
izlari, DNK, o'g'irlangan mashinalar,
o'g'irlangan san'at va qurolyarog’ bazalari mavjud.

3.

Yaratilish tarixi
Xalqaro jinoiy politsiya tashkilotini (Interpol)
yaratish g'oyasi o'tgan asrning boshlariga borib
taqaladi. 1914 yilda Monakoda jinoyat
politsiyasining birinchi xalqaro kongressi bo'lib
o'tdi. 24 davlatdan kelgan huquqshunoslar va
politsiya xodimlari xalqaro jinoiy ma’lumotlarni
qayd etish va jinoyatchilarni ekstraditsiya qilish
tartibini birlashtirish bo‘yicha bo‘lim tashkil
etish imkoniyatini ko‘rib chiqdi. Birinchi jahon
urushi politsiya kuchlarining xalqaro
birlashuvining davom etayotgan jarayonini
to'xtatdi. 1923 yilda Venada (Avstriya) jinoyat
politsiyasining ikkinchi xalqaro kongressi bo'lib
o'tdi. Ushbu kongressda Xalqaro jinoiy politsiya
komissiyasi tuzildi. Uning faoliyati Ikkinchi
jahon urushi boshlangunga qadar davom etdi.
Shunday qilib, 1923 yil Xalqaro jinoiy politsiya
tashkiloti - Interpolning tashkil etilgan yili deb
hisoblanadi, garchi rasmiy ravishda 1956
yilgacha u Xalqaro jinoiy politsiya komissiyasi
deb nomlangan bo’lsada.

4.

1956 yilda Interpol o'zining hozirgi
nomini va yangi nizomiga ega bo’ldi.
1989 yilda Interpolning shtabkvartirasi (Bosh kotibiyat) Parij
chekkasidan Lionga ko'chib o'tdi va u
erda hozirgachafaoliyat olib boradi.
1996 yilda BMT Bosh Assambleyasi
Interpolning Bosh Assambleyada
kuzatuvchi sifatida hukumatlararo
maqomini tasdiqladi. 1997 yilda
Interpol va BMT o'rtasida hamkorlik
to'g'risidagi bitim imzolandi, bu esa
ushbu tashkilotning yuksak nufuzidan
dalolat beradi.

5.

Har bir mamlakatning o'z Interpol bo'limi bormi?
Ha. Ammo siz Interpolning milliy
byurolari o'z mamlakatlari
qonunlariga bo'ysunishini va
mahalliy huquqni muhofaza qilish
organlari bilan birgalikda
ishlashini tushunishingiz
kerak. Ko'pincha Interpol bo'limi
shunchaki xalqaro aloqalar
bo'yicha politsiya bo'limi.
Hozirda Interpol yirik xalqaro
tashkilot bo'lib, BMTdan keyin
ikkinchi o'rinda turadi va 195
davlat a'zo bo'lgan eng yirik
huquqni muhofaza qiluvchi
tashkilotdir

6.

SSSR a’zo bo’lishi tarixi
Sovet Ittifoqi 1990 yilda Interpolga
a'zo bo'ldi.
1990 yil 7 aprelda SSSR Vazirlar
Kengashining 338-sonli "SSSRning
Xalqaro jinoiy politsiya tashkiloti Interpolga qo'shilishi to'g'risida" gi
qarori qabul qilindi. 1990 yil 27
sentyabrda Interpol Bosh
Assambleyasining 59-sessiyasida
(Ottava, Kanada) SSSR Interpol
a'zoligiga qabul qilindi. 1991 yil 1
yanvarda SSSR Ichki ishlar vazirligi
tarkibida Interpolning Milliy
markaziy byurosi (keyingi o'rinlarda
Interpol NCB deb yuritiladi) o'z
faoliyatini boshladi.

7.

O’zbekiston tarixi
O‘zbekiston 1994 yilda Interpolga
a’zo bo‘lgan va Ichki ishlar vazirligi
qoshida Interpolning O‘zbekistondagi
Milliy markaziy byurosi tashkil
etilgan. Byuro rahbari ichki ishlar
vaziri tomonidan lavozimga
tayinlanadi va lavozimidan ozod
qilinadi.
2023-yil 4-mart kuni Shuhratjon
O‘rinboyevich Sobirov Interpol milliy
markaziy byurosining
O‘zbekistondagi vakolatxonasi
direktori etib tayinlandi

8.

Qonunchilik tarixi
O’zbekiston 1994-yil 5-mart,118-son
VMQ bilan Interpolga a’zo bo’lgan.
https://www.lex.uz/uz/docs/-804618
O’zbekistonda Interpolning Markaziy
byurosini tashkil etish to’ggg’risida
1994-yil 29-noyabrda Vazirlar
mahkamasining qarori chiqqan bo’lib
2017-yilgacha ushbu qaror amalda
bo’lgan. https://lex.uz/docs/-818372
2017-yil 2-iyundan O’zbekiston
Respublikasida Interpolning markaziy
Byurosi faoliyatinitakomillashtirish
chora –tadbirlari to’g’risida Vazirlar
Mahkamasining 343-son qarori bilan
tartibga solindi
https://www.lex.uz/uz/docs/-3230770

9.

Vazifalari
Asosiy vazifa - alohida davlatlarning sa'yharakatlarini muvofiqlashtirish va
jinoyatlarga qarshi kurashda yagona
siyosat olib borishdir.
Boshqa asosiy vazifalarga xalqaro
qidiruvlarni muvofiqlashtirish,
shuningdek, odam savdosi, uyushgan
jinoyatchilik, giyohvand moddalar
kontrabandasi, iqtisodiy va yuqori
texnologiyali jinoyatlar, qalbakilashtirish,
qimmatli qog‘ozlarni qalbakilashtirish va
bolalar pornografiyasiga qarshi kurashish
kiradi.
So'nggi paytlarda jamoat xavfsizligi va
terrorizmga qarshi kurashga katta e'tibor
qaratilmoqda.