Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар

1.

6В06201–«Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар»
оқу бағдарламасы үшін
“Радиотехника және телекоммуникация негіздері”
пәні бойынша
Тақырып №7
Бағыттаушы жүйелердің негіздері
Құрастырған:
PhD докторы, қауымд.проф. Тусупбекова А.К.

2.

Жоспар
1.
2.
3.
Бағытталған байланыс желілері
(симметриялы, коаксиал).
Талшықты-оптикалық байланыс желілері.
Сигналдарды тарату ұстанымдары.

3.

Әдебиеттер тізімі
1.
2.
3.
4.
5.
Романюк В.А. Основы радиосвязи. М.: Юрайт, 2009. 288 с.
Мамаев Г.В. Основы радиосвязи и телевидение. - М.:
Горячася линия телеком, 2007. – 409 с.
Конев И.Р., Беляев А.В. Информационная безопасность
предприятия. - Спб.: БХВ-Петербург, 2003. – 752 с.
Белов Е.Б., Лось В.П., Мещеряков Р.В., Шелупанов А.А.
Основы информационной безопасности. - М.: Горячая
линия - Телеком, 2006. – 544 с., ил.
Мельников В.П., Клейменов С.А., Петраков М.
Информационная безопасность и защита информации./
Под ред. Клейменова С.А. - М.: Издательский дом
«Академия», 2009. – 336 с.

4.

БАЙЛАНЫС ЖЕЛІЛЕРІ
Байланыс желісі – таратқыштан қабылдағышқа
белгілі бір қашықтыққа белгілі бір сапамен
ақпаратты
тарату
үшін
қолданатын
кеңжолақты және таржолақты байланыс
арналарының таралуын қамтамасыз ететін
техникалық құрылғылар мен қондырғылардың
комплексі.
Байланыс желісінің жұмыс эффективтілігі
байланыс желісінің сапасымен, қасиетімен,
параметрлерімен, әсер етуші факуторлармен
анықталады.

5.

БАЙЛАНЫС ЖЕЛІЛЕРІ
Байланыс желісі жұмыс істеуін қамтамасыз ететін
бірнеше жүйе құраушыларынан тұрады:
– соңғы қабылдағыш пункттер;
– күшейткіш (регенерациялық) пункттер.
Байланыс желісі қойылатын талаптар:
– жоғары ақпараттық сыйымдылық, кеңжолақтылық;
– төмен электромагниттік энергия шығындары;
– әр түрлі ақпарат түрлерін тарату мүмкіндігі;
– бөгеуілге тұрақты,жүйе параметрлерінің тұрақтылығы;
– қажет сапа, байланыс қашықтығы (25 000 км дейін).

6.

Байланыс желілері бойымен әр түрлі ақпарат таратылады:
АҚПАРАТ ТҮРЛЕРІ
ЖИІЛІК
ДИАПАЗОНЫ, кГЦ
Телефония
4
Радиотарату
8 – 12
Теледидар
6000
Телеграфия
4/(18…24)
Мәліметтерді тарату
4…240

7.

БАЙЛАНЫС ЖЕЛІЛЕРІ
СЫМСЫЗ
(бағытталмаған)
радиожелілер
мобильді байланыс
радиорелейлі
спутниктік
кабельді
СЫМДЫ
(бағытталған)
ауа
толқындық

8.

БАЙЛАНЫС ЖЕЛІЛЕРІ
СЫМДЫ (бағытталған)
кабельді
толқындық
металл
кабелі бар
байланыс
желісі
оптикалық
кабелі бар
байланыс
желісі
коаксиал
кабелді
симметриялы
кабелді

9.

10.

11.

1. Бағытталған байланыс желілері (БЖ)
Қоссымды БЖ
симметриялы
коаксиал кабельдер
•жиілігі <106
•жиілігі <105
•арналар саны <10 •арналар саны <100
•құрылымы: тура
және кері сымды
•жиілігі <108
•арналар саны <103-104
•құрылымы: тура мен кері
сым осі сәйкес келеді
ауа БЖ

12.

2. Талшықты-оптикалық байланыс желілері
Талшықты-оптикалық байланыс желілері –
ақпаратты оптикалық диапазонда таратуға
арналған пассив және актив элементтерден
тұратын талшықты-оптикалық жүйе.
актив
•Мультиплексор/демультиплексор
•Регенератор
•Күшейткіш
•Лазер
•Модулятор
•Фотоқабылдағыш
пассив
•Талшықты-оптикалық кабель
•Оптикалық муфта
•Оптикалық кросс

13.

2. Талшықты-оптикалық байланыс желілері
Мультиплексор/демультиплексор
–
ақпараттық
арналарды біріктіруге және бөлуге арналған
құрылғылар тобы.
Регенератор
– оптикалық импульс формасын
қалыпқа келтіретін құрылғы.
Күшейткіш – сигнал қуатын күшейтетін құрылғы.
Лазер – монохромды когерентті сәулеленудің көзі.
Модулятор
– электр сигналы заңы бойынша
ақпаратты
тарататын
оптикалық
толқынды
модуляциялайтын құрылғы.

14.

2. Талшықты-оптикалық байланыс желілері
Фотоқабылдағыш
– сигналдың оптоэлектрондық
түрлендіруін жүзеге асыратын құрылғы.
Талшықты-оптикалық
кабель. Жарықтаратқыш
элементі ретінде оптоталшықтар қолданылады.
Сыртқы қабықша материалы: поливинилхлорид,
полиэтилен, полипропилен, тефлон және т.б.
Оптикалық муфта – екі не одан артық оптикалық
кабельді қосуға арналған оптикалық құрылғы.
Оптикалық кросс – оптикалық кабельге актив
қондырғыны қосуға арналған құрылғы.

15.

3. Сигналдарды тарату ұстанымдары
Оптикалық байланыс жүйесінің принципі – сигналды
оптоталшық арқылы қашық орналасқан қабылдағышқа тарату.
Электр сигналы оптикалық сигналына түрленеді де
қашықтыққа таралады. Қабылдағышта сигнал бастапқы
электр сигнал формасына түрленеді.
Оптикалық байланыстың радиобайланыс, сым байланысымен
салыстырғанда артықшылықтары бар:
- сигнал регенарциясыз 200 км дейін қашықтыққа таратыла
алады;
- оптоталшықтық тарату электромагниттік бөгеуіл дабылға,
радиожиіліктік интерференцияға сезімтал емес;

16.

3. Сигналдарды тарату ұстанымдары
- оптикалық жүйелер физикалық тізбектерге қарағанда
байланыс арналар саны көп;
- салмағы бойынша жеңіл: 1 оптоталшықты кабель 144
опттоталшықтан тұру мүмкін;
- эксплуатация мерзімі 25-жылдан астам (жерсеріктік
байланыспен салыстырғанда 10), -40° до +80°C және т.б.