Bronxial astma

1.

T o s h k e n t
T i b b i y o t
Bronxial astma
204 oliy hamshiralik ishi
Diniqulova Sitora
P e d i a t r i y a
I n s t i t u t i
L/O/G/O

2.

Bronxial astma
www.themegallery.com

3.

Tarqalishi
• Yer yuzasining 9–
10% qismi branxial
astma bilan
kasallangan, bolalar
o`rtasida
tarqalganligi 10-15%.
ni tashkil etadi. 10
yoshgacha – o`g`il
bolalarda, katta
yoshda ayollarda
ko`p uchraydi
www.themegallery.com

4.

Etiologiyasi:
• Ekzogen allergenlar:
www.themegallery.com

5.

Turli infektsiya omillari:
• Bakteriyalar.
• Viruslar.
• Zamburug’lar.
www.themegallery.com

6.

Turli xil dorilarga reaksiyalar:
www.themegallery.com

7.

Turli mateorologik omillar:sovuq xavo.
Nasliy moyillik.
40-80% ruxiy omillar.
Stress omillar.
Ba’zi kasblar.
www.themegallery.com

8.

Kasallikning kelib chiqishida 3ta
davr farqlanadi:
• Immunologik davr-antigen antitela
bilan birikadi.
• Patokimyoviy davr-xujayra
alteratsiyasi va kimyoviy faol modda
ajralish modda.
• Patofiziologik davr-bronxlar va
bronxiolalarning silliq mushaklari
qisilishi –torayishi,shilliq qavatning
shishishi,shilliq ishlab chiqaruvchi
bezlarning faoliyati ortadi.
www.themegallery.com

9.

Patogenezi :
• BA asosini surunkali yallig`lanish patogenezi tashkil
etadi.
• astma uchun bronxlar yallig`lanishining ularning
giperreaktivligi (turli nospesifik ta'sirlarga
sezuvchanlikning me'yoridan ortiq bo`lishi)
shakllanishiga olib keluvchi alohida shakli xosdir;
yallig`lanishda eozinofillar, semiz hujayralar va
limfositlar muhim ¢rin tutadi.
• yallig`langan giperreaktiv bronxlar triggerlar ta'siriga
hansirash va b¢g`ilish xurujlari bilan namoyon
bo`luvchi obstruktiv sindromga olib keluvchi nafas
y¢llari silliq mushaklarining spazmi bilan,
shilimshiqning gipersekresiyasi bilan, nafas y¢llari
shilliq qavatining shishi va hujayrali yallig`lanish
www.themegallery.com
infiltrasiyasi bilan javob beradi.

10.

Patomorfologiyasi:
• Bronxlarda yallig`lanish belgilari, shilliq
qavatining shishi, shilliq tiqin, silliq
mushaklar giperplaziyasi, bazal membrana
qalinlashishi va dezorganizasiyasi
aniqlanadi.
• Bronxial astmada endobronxial biopsiyada
bronx epiteliysining ko’chishi, shilliq qavat
eozinofil infiltrasiyasi ko`riladi.
• Bronxlar yuvindi suvida ko`p miqdorda
epitelial, semiz xujayralar, eozinofillar va
limfositlar topiladi.
www.themegallery.com

11.

Klinikasida 3 ta davr farqlanadi
www.themegallery.com

12.

Klinikasi:
SHIKOYATLAR VA ANAMNEZ
Ekspirator xansirash va/yoki yo`tal xurujlari
Masofadan xushtaksimon xirillashlar eshitilishi
Ko`krak qafasida og`irlik xissi
OB’EKTIV
Ekspirator xansirash
Burun kataklarini nafas olganda kengayishi
quzg`alish
Nafas aktida qo`shimcha mushaklar ishtiroki
Majburiy xolat
PERKUSSIYADA: emfizema shakllanganda qutisimon
perkutor tovush
• AUSKULTASIYADA: qurug` xushtaksimon va g`o`ngillovchi
xirillashlar xamda nafas chiqarish fazasining
• uzayishi
www.themegallery.com

13.

Bronxial astmaning tasnifi asosiy patogenetik variantlari
G.B.Fedoseev tomonidan to’ldirilgan tasnif bo’yicha:
infeksion-bog`liq
atopik
autoimmun
disgormonal
disovarial
asabiy-ruxiy
adrenergik disbalans
xolinergik
jismoniy zo`rig`ishdagi astma
aspirin astmasi (triada)
www.themegallery.com

14.

Bronxial astmaning kechish
darajalari:
• engil kechishi-yilida
• 2-3 marta xuruj
• o`rtacha og`irlikda kechishi-yilida
• 3-4 marta xuruj-shifoxonada davolanib yuradi.
og`ir kechishi-xuruj tez-tez yilida 5
martadan ko’p kuzatiladi.
www.themegallery.com

15.

Bronxial astma xalqaro konsensus
tasnifiga ko'ra 4 bosqichda
kechadi
• 1 bosqich-yengil intermittirlovchi astma haftasiga bir marta ( yo'tal
xurujlari,hushtakli nafas olish, dispnoe).
• 2 bosqich-yengil persistirlovchi astmahaftasiga bir va undanortiq xuruj bo'lishi.
• 3 bosqich-o'rta og'irlikdagi persisterlovchi
astma- kasallik belgilari uzoq davom
etadi.
• 4 bosqich-og'ir persistirlovchi astmaxuruj tez-tez takrorlanib, kasalik belgilari
uzoq davom etadi.
www.themegallery.com

16.

Asoratlari
• O'pkada: o'pka emfizemasi, o'pka
yetishmovchiligi, atelektaz,
pnevmotoraks.
• O'pkadan tashqari: miokard distrofiyasi,
o'pka - yurak , yurak yetishmovchiligi
www.themegallery.com

17.

Tekshirish usullari
• Umumiy qon tahlili
• Allergik sinamalar
• Balg'am tahlili
• Pikfloumetriya
• Sipirometriya
• Rentgen tekshiruvi
• Qonda biomarkerlarni aniqlash
www.themegallery.com

18.

Davolash :
• Bemor organizmiga allergenlar ta’sirini
kamaytirish.
• Bo’g’ilish xurujlarini bartaraf qilish uchun
selektiv b-adrenomimetik aerozollar
keng qo’llaniladi:terbutalin,salbutamol,
astmopent.
• M-xolinolitik
aerozollari:atrovent,berodual
• Simtomatik davo maqsadida-mukaltin,
bromgeksin,termopsis va altay tomiri
damlamasi.
• Dorilardan foydalanish samarasiz
bo’lsa-glyukosteroidlar tayinlanadi.
www.themegallery.com

19.

Profilaktikasi
• Ko'proq toza havoda sayr qilish ,
harakatda bo'lish
• Allergiya keltirib chiqaruvchi oziqovqatlarni istemol qilmaslik
• Davolovchi mashqlar darslarida
qatnashish
• Atrof muhitni zararlaydigan
qo'zg'atuvchilardan saqlanish (tamaki
tutuni).
www.themegallery.com

20.

E’tiboringiz uchun raxmat.
www.themegallery.com