Masaż segmentarny w jednostkach chorobowych

1. Masaż segmentarny w rwie kulszowej

MASAŻ
SEGMENTARNY W
RWIE KULSZOWEJ

2. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Okolica lędźwiowa L1-L2
• Okolica krętarza większego L3
• Dół podkolanowy S1-S2
• Pasmo biodrowe L3
• Pasmo piszczelowe L5

3. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Okolica lędźwiowa L1-L2
• Wzdłuż fałdu pośladkowego S2-S3
• Dół podkolanowy S1-S2
• Łydka S1-S2
• Udo – część przednia L2-L3
• Strona boczna podudzia L5

4. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• Mięsień krzyżowo-kolcowy Th11-Th12 po stronie chorej, L1-L2 po stronie
przeciwnej
• Mięsień biodrowy Th12-L1
• Mięsień pośladkowy wielki S1-S3
• Mięsień podeszwowy S1-S2
• Mięsień brzuchaty łydki S1-S2
• Mięsień krawiecki L2-L3
• Mięsień piszczelowy przedni L5

5. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Kość krzyżowa
• Kość kulszowa
• Krętarz większy kości udowej
• Spojenie łonowe

6. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Mięsień krzyżowo-kolcowy po stronie przeciwnej
• Mięsień podeszwowy
• Mięsień brzuchaty łydki
• Mięsień piszczelowy przedni

7. Wskazania do masażu

WSKAZANIA DO MASAŻU
• Zmiany zniekształcające lub gośćcowe kręgosłupa
• Choroby miednicy
• Choroby narządów wewnętrznych
• Przepuklina lub wypadnięcie jądra miażdżystego

8. Przeciwwskazania do masażu

PRZECIWWSKAZANIA DO MASAŻU
• Stany ostre i podostre rwy kulszowej
• Choroby nowotworowe
• Wysoka temperatura ciała

9. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Diagnostyka – określenie zmian odruchowych w poszczególnych tkankach
• Masaż segmentarny:

10. Leżenie na brzuchu

LEŻENIE NA BRZUCHU
• Masaż kręgosłupa
• Masaż grzbietu po obu stronach
• Masaż kości krzyżowej
• Masaż pośladka po stronie chorej
3-5 zab.

11. Pozycja siedząca

POZYCJA SIEDZĄCA
• Masaż grzebienia biodrowego po stronie chorej
• Masaż mięśnia biodrowego - lędźwiowego po stronie chorej
• Wstrząsanie miednicy

12. Leżenie na plecach

LEŻENIE NA PLECACH
• Masaż uda
• Masaż stawu kolanowego i dołu podkolanowego
• Masaż podudzia
• Masaż stawu skokowego
• Masaż stopy

13. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• Bóle, mrowienie, drętwienie, kłucie w kończynie dolnej
• Kłucie w okolicy kostki
• Eliminacja: masaż okolicy krętarza większego kości udowej oraz guza
kulszowego

14. Uwagi

UWAGI
• Zabieg przeprowadzamy 3 razy w tygodniu
• Czas zabiegu 30 minut, część wstępna 10 minut
• Po 20 zabiegach – brak efektu – dodatkowa diagnostyka
• Masaż najpierw tył potem przód

15. Masaż segmentarny w zespole bólowym L-S

MASAŻ SEGMENTARNY
W ZESPOLE BÓLOWYM
L-S

16. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Wzdłuż kręgosłupa po obu stronach Th10-Th12, L1-L2

17. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Okolica lędźwiowa L1-L2
• Okolica kości krzyżowej S1-S4
• Grzbietowa strona kości biodrowej L3-L5

18. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• Mięśnie czworoboczne lędźwi L1-L2
• Mięśnie krzyżowo-grzbietowe L1-L2
• Mięśnie pośladkowe wielkie L4-L5, S1-S2
• Mięśnie biodrowo-lędźwiowe Th11-Th12, L1

19. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Kość krzyżowa
• Kości biodrowe
• Kości kulszowe
• Spojenie łonowe

20. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Mięśnie czworoboczne lędźwi

21. Wskazania do masażu

WSKAZANIA DO MASAŻU
• Lumbago
• Dyskopatia
• Osteoporoza
• Choroby kręgosłupa
• Schorzenia zniejkształcające stawy kończyn dolnych i stawy krzyżowobiodrowe
• Bóle odcinka L-S wywołane chorobami narządów płciowych u kobiet

22. Przeciwwskazania do masażu

PRZECIWWSKAZANIA DO MASAŻU
• Ostre stany zapalne kręgosłupa i miednicy
• Choroby nowotworowe kręgosłupa i miednicy

23. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Określenie zmian odruchowych w poszczególnych tkankach

24. Leżenie przodem

LEŻENIE PRZODEM
• Masaż kręgosłupa – dolny odcinek piersiowy i lędźwiowy lub cały kręgosłupa
• Masaż grzbietu - dolny odcinek piersiowy i lędźwiowy lub cały kręgosłupa
• Masaż kości krzyżowej
• Masaż pośladków

25. Pozycja siedząca

POZYCJA SIEDZĄCA
• Masaz grzebieni biodrowych
• Masaz mięśni biodrowo-lędźwiowych
• Wstrząsanie miednicy

26. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• Po masazu punktów maksymalnych na mięśniach czworobocznych lędźwi
mogą wystąpić bóle promieniujące do podbrzusza i pęcherza moczowego.
• Należy wykonać masaż okolic kolców biodrowych przednich górnych, spojenia
łonowego oraz podbrzusza – głaskanie , rozcieranie.

27. Uwagi końcowe

UWAGI KOŃCOWE
• Bez rozpoznania bólu nie wykonujemy masażu
• Masaż 3 razy w tygodniu
• Czas zabiegu 25 minut
• Wskazane leczenie uzupełniające
• W lumbago po masażu szybka poprawa
• W innych przyczynach terapia obejmuje około 20 zabiegów.

28.

Masaż segmentarny w chorobach
stawów barkowych i ramion

29. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Okolica karku C3
• Wzdłuż kręgosłupa Th5-Th6
• Poniżej obojczyka
• Na ramieniu C5

30. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Wzdłuż kręgosłupa Th3-Th6
• Poniżej grzebienia łopatki Th3
• Okolica łuków żebrowych Th5-Th7
• Przednia strona ramienia C4-C5 i Th2
• Dół łokciowy C6 i Th1

31. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• Mięsień płatowy głowy C3
• Mięsień czworoboczny C3-C4
• Mięsień równoległoboczny większy Th3-Th4
• Mięsień podgrzebieniowy Th3-Th4
• Mięsień najszerszy grzbietu Th6-Th8
• Mięsień naramienny C5
• Mięsień piersiowy większy Th4

32. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Grzebień łopatki
• Obojczyk
• Mostek
• Nadkłykcie promieniowy i łokciowy kości ramiennej

33. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Tkanka łączna między kręgosłupem a łopatką
• Mięsień podgrzebieniowy
• Mięsień piersiowy większy

34. Wskazania do masażu

WSKAZANIA DO MASAŻU
• Stany pourazowe mięśni, kości i stawów
• Stany po urazach i zapaleniach nerwów obwodowych
• Choroby zwyrodnieniowe stawów
• Zapalenia okołostawowe
• Przykurcze mięśniowe
• Choroby ścięgien
• Reumatoidalne zapalenie stawów

35. Przeciwwskazania do masażu

PRZECIWWSKAZANIA DO MASAŻU
• Ostry stan zapalny stawów barkowych
• Choroby zakaźne
• Nowotwory

36. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Określenie zmian odruchowych.
• Masaż kręgosłupa – likwidacja punktów maksymalnych , potem piłowanie i
rolowanie.
• Masaż grzbietu po stronie chorej – mięsień najszerszy grzbietu
• Masaż okolicy łopatkowej po stronie chorej

37. Pozycja siedząca

POZYCJA SIEDZĄCA
• Masaż mięśnia czworobocznego po stronie chorej
• Masaż mostka
• Masaż mięśnia piersiowego większego po stronie chorej – głaskanie,
rozcieranie z przesuwaniem, ugniatanie.
• Masaż okolicy dołu pachowego
• Masaż mięśnia naramiennego

38.

• Masaż ramienia
• Masaż stawu i dołu łokciowego

39. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• Masaż okolicy dołu pachowego- dolegliwości sercowe
• Wskazane jest głaskanie i rozcieranie lewego dolnego brzegu klatki piersiowej

40. Uwagi

UWAGI
• Masaż co drugi dzień
• Czas zabiegu około 30 minut
• Jeśli 20 zabiegów nie przyniesie poprawy, robimy 14 dniową przerwę i
wykonujemy kolejną serię.
• Po każdym masaży zalecane jest prowadzenie ćwiczeń biernych i czynnych.

41. Masaż segmentarny w migrenach i bólach głowy

MASAŻ SEGMENTARNY W MIGRENACH I BÓLACH
GŁOWY

42. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Okolica karku C3-C4
• Pomiędzy łopatkami Th3-Th5
• Po obu stronach kręgosłupa Th8-Th9
• Poniżej obojczykaTh2

43. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Okolica potylicy i karku C3-C4
• Między łopatkami Th3-Th6
• Grzbietowe segmenty skórne Th10-Th11
• Powyżej obojczyków C3-C4
• Klatka piersiowa w linii sutkowej Th3-Th4

44. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
Mięśnie potyliczne poprzeczne C3
Mięśnie płatowe głowy C3
Mięśnie czworoboczne C3-C4
Mięśnie równoległoboczne Th3-Th6
Mięśnie podgrzebieniowe Th3
Mięśnie m-o-s C3
Mięśnie piersiowe większe – część obojczykowa Th2
Mięśnie piersiowe większe – część mostkowo -żebrowa Th3-Th4

45. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Kresa karkowa górna C2
• Kresa karkowa dolna C3
• Wyrostki barkowe łopatek Th2
• Łopatki Th2-Th6

46. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Kresa karkowa dolna C3
• Okolica skroni C2
• Mięśnie podgrzebieniowe
• Mięśnie piersiowe większe – część podobojczykowa Th2

47. Wskazania do masażu

WSKAZANIA DO MASAŻU
Migreny
Bóle głowy na tle chorób reumatycznych
Bóle głowy na tle zmian chorobowych w odcinku szyjnym kręgosłupa
Bóle głowy wywołane chorobami narządów wewnętrznych
Bóle głowy po urazie czaszki i wstrząsie mózgu – po wykluczeniu zmian
ogniskowych

48. Przeciwwskazania

PRZECIWWSKAZANIA
Zmiany zapalne i nowotworowe mózgu
Guzy mózgu
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Tętniaki
Obrzęk mózgu
Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe
Zanik mózgu
Bóle głowy spowodowane zaburzeniami przemiany materii

49. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Określenie zmian odruchowych
• Masaż kręgosłupa
• Masaż grzbietu po obu stronach
• Masaż okolicy łopatkowej
• Masaż mięśni czworobocznych i karku

50. Pozycja siedząca

POZYCJA SIEDZĄCA
• Masaż mięśni piersiowych większych – głaskanie, rozcieranie, ugniatanie
• Masaż mięśni m-o-s
• Masaż potylicy
• Masaż głowy

51. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• Masaż mm. Nadgrzebieniowych i podgrzebieniowych – drętwienie i mrowienie
kończyny górnej – masaż okolicy dołu pachowego
• Masaż karku – bóle i zawroty głowy, senność – masaż skroni, czoła, gałki
oczne.

52.

• U chorych ze schorzeniami serca – masaż pasma dolnego mięśnia
czworobocznego po stronie lewej – napad dusznicy bolesnej – masaż okolicy
mostkowej po stronie lewej, dolnego brzegu klatki piersiowej.
• Masaż kresy karkowej dolnej – nudności – rozcieranie dolnego kąta lewej
łopatki.

53. Uwagi

UWAGI
• Masaż co drugi dzień
• Czas zabiegu 20-30 minut
• 10-20 zabiegów, 14 dniowa przerwa, 10 zabiegów

54.

Masaż segmentarny w chorobach
żołądka

55. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Wzdłuż kręgosłupa Th3-Th4, th7-Th8 po stronie lewej
• Dolny kąt lewej łopatki Th6
• Okolica lewego obojczyka C3-C4
• Mięsień prosty brzucha po stronie lewej Th7-Th8, Th10

56. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Poniżej grzebienia lewej łopatki Th4
• Wzdłuż kręgosłupa i skośnie w dół do lewego boku Th7-Th10
• Okolica obojczyka C4
• Okolica wyrostka mieczykowatego, skośnie w dół do boku Th7-Th10

57. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• Mięsień czworoboczny C3-C4
• Mięsień podgrzebieniowy Th4
• Mięsień obły większy Th6-Th7
• Mięsień prostownik grzbietu Th10-Th12
• Mięsień prosty brzucha Th7-Th11

58. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Łopatka
• Mostek
• Żebra

59. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Mięsień podgrzebieniowy
• Mięsień prostownik grzbietu
• Dolny kąt łopatki

60. Wskazania do masażu

WSKAZANIA DO MASAŻU
• Wrzody żołądka bez krwawień
• Nieżyt żołądka
• Zaburzenia czynności wydzielniczej żołądka
• Zaburzenia napięcia ścian żołądka
• Opadnięcie żołądka

61. Przeciwwskazania do masażu

PRZECIWWSKAZANIA DO MASAŻU
• Zapalenie wyrostka robaczkowego
• Zapalenie otrzewnej
• Zapalenie trzustki
• Wirusowe zapalenie wątroby
• Nowotwory jamy brzusznej
• Stany ropne wymagające interwencji chirurgicznej
• Choroby zakaźne

62. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Określenie zmian odruchowych

63. Część wstępna masażu

CZĘŚĆ WSTĘPNA MASAŻU
• Masaż kręgosłupa
• Masaż grzbietu po stronie lewej – zaczynamy od części dolnej, do kąta dolnego
łopatki

64. Część zasadnicza

CZĘŚĆ ZASADNICZA
• Masaż kręgosłupa
• Masaż grzbietu po stronie lewej
• Masaż okolicy łopatkowej po stronie lewej
• Masaż mięśnia czworobocznego po stronie lewej

65. Pozycja siedząca

POZYCJA SIEDZĄCA
• Masaż mostka – cz. Środkowa i po stronie lewej
• Masaż przestrzeni międzyżebrowych po stronie lewej
• Masaż powłok brzusznych – dopiero po usunięciu pkt. Max. – stosujemy
głównie rozcieranie

66. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• Masaż punktu maksymalnego mięśnia podgrzebieniowego , przed
wcześniejszym usunięciem napięć na grzbiecie poniżej łopatki, może
spowodować wystąpienie bólu żołądka – masaż dolny brzegu klatki piersiowej
po stronie lewej (głaskanie, rozcieranie, wibracja)

67. Uwagi

UWAGI
• Zabiegi części wstępnej wykonujemy co drugi dzień, a zasadniczej dwa razy w
tygodniu
• Czas trwania pierwszego etapu wynosi 10 minut, a drugi około 25 minut
• W zależności od schorzenia i jego trwania w części wstępnej 5-10 zabiegów, a w
części zasadniczej około 20 – przerwa 14 dni i powrót do zabiegów.

68.

• W razie opadnięcia żołądka wskazane jest, aby masaż obejmował również
segmenty dwunastnicy i jelit.

69. Choroby serca

CHOROBY SERCA

70. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Powierzchnia wału mieśnia czworobocznego C3-C4
• Między kręgosłupem a łopatką Th3-Th6
• Na łuku zebrowym Th8-Th9
• Ponizej obojczyka Th2
• Obok mostka Th5
• Boczna strona klatki piersiowej Th7-Th9

71. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Między kręgosłupem a łopatką Th3-Th6
• Okolica łuk zebrowego Th7-Th9
• Powyżej obojczyka C3-C4
• Połączenie mostka z żebrami Th2-Th5
• Boczna strona klatki piersiowej Th6-Th9

72. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• M. czworoboczny C3-C4, Th7-Th8
• M. podgrzebieniowy Th3
• M. prostownik grzietu Th3-Th4, Th6
• M. obły większy Th6
• M. m-o-s C4
• M. piersiowy większy Th3-Th4
• M. zębaty przedni Th5
• M. prosty brzucha Th8-Th9

73.

• M. biodrowy Th11-Th12

74. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Żebra
• Mostek
• łopatka

75. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• M.prostownik grzbietu
• M. piersiowy większy – cz.mostkowo-żebrowa
• M. zębaty przedni

76. Swoiste punkty maksymalne

SWOISTE PUNKTY MAKSYMALNE
• Zwężenie zastawki dwudzielnej – strefa łącznotkankowa wzdłuż połączeń
mostkowo-żebrowych Th2-Th5, m. piersiowy większy Th2-Th5
• Niewydolność wieńcowa – m. piersiowy większy Th2-Th5, m. biodrowy Th11Th12
• Miażdżyca wieńcowa z uszkodzeniem mieśnia sercowego – wał m.
czworobocznego C3-C4

77. Wskazania do masażu

WSKAZANIA DO MASAŻU
• Przewlekłe stany zapalne mięśnia sercowego
• Stany po zawałach mieśnia sercowego
• Zespół płucno-sercowy w okresie pełnej wydolnosci krążeniowej
• Czynnosciowe zaburzenia pracy serca
• Początkowa faza sklerotyzacji naczyń wieńcowych

78. Przeciwwskazania

PRZECIWWSKAZANIA
• Świeży zawał mięśnia sercowego
• Świeży stan zapalny mięśnia sercowego
• Duża sklerotyzacja naczyń wieńcowych
• Ostry przebieg dusznicy sercowej
• Ostry przebieg astmy sercowej

79. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Określenie zmian odruchowych
• Masaz tylko w pozycji siedzącej
• Masaz grzbietu i klatki tylko po stronie lewej

80. Część wstępna

CZĘŚĆ WSTĘPNA
• Masaz kręgosłupa – rozcieranie
• Masaż dolnego brzegu klatki piersiowej – głaskanie, rozcieranie
• Masaz dolnego kąta łopatki
• Masaz mostka
• Masaż przestrzeni międzyżebrowych

81. Część zasadnicza

CZĘŚĆ ZASADNICZA
• Masaż kręgosłupa
• Masaz grzbietu
• Masaz okolicy łopatkowej
• Masaż mieśnia czworobocznego
• Masaż okolicy dołu pachowego
• Masaz mostka
• Masaż mieśnia piersiowego większego
• Masaż dolnego brzegu klatki piersiowej

82. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• Przy masażu punktu maksymalnego w segmentach Th2-Th3 – mogą wystąpić
dolegliwości sercowe w postaci dusznicy sercowej – należy zastosować masaż
dolnego brzegu klatki piersiowej po stronie lewej.

83.

• Masaż okolicy mostka – uczucie pragnienia i dławienia – zaleca się
rozmasowanie okolicy C7(głębokie głaskanie)
• Masaż okolicy lewego dołu pachowego – ból oraz uczucie gniecenia w okolicy
serca – masaz dolnego brzegu klatki piersiowej po stronie lewej (głaskanie,
rozcieranie, wibracja)

84. Uwagi końcowe

UWAGI KOŃCOWE
• Przed masażem kontakt z lekarzem prowadzącym
• Najpierw część wstępna!!!
• Jeżeli nie zlikwidujemy napięć w dolnych segmentach piersiowych, nie
możemy przystąpić do części zasadniczej
• W zalezności od schorzenia zabieg wykonujemy 1-2 razyw tygodniu

85.

• Część wstępna 5-6 zabiegów, część zasadnicza około 15 zabiegów
• Przerwa 2 tygodnie, 10 zabiegów 2 razy w tygodniu – część zasadnicza
• Czas zabiegu- część wstępna 10 minut, zasadnicza 20 minut
• Pogorszenie stanu pacjenta – przerwanie zabiegu

86.

CHOROBY KREGOSŁUPA

87. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Wzdłuż kręgosłupa – po obu stronach C4, Th4-Th6, Th10-!h12, L1-L2

88. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Wzdłuż kręgosłupa – po obu stronach C4, Th2-Th12, L1-L2

89. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• Mięśnie płatowe głowy C3
• Mięśnie czworoboczne C3-C4
• Mięśnie prostowniki grzbietu C3-C4, Th3-Th5, Th10-Th12, L1-L2
• Mięśnie najszersze grzbietu Th4-Th6, Th11-Th12, L1
• Mięśnie pośladkowe wielkie S1-S3
• Mięśnie biodrowo-lędźwiowe Th11-Th12, L1

90. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Wyrostki kolczyste
• Łopatki
• Kość krzyżowa
• Kości biodrowe
• Kości kulszowe
• Krętarze wielkie kości udowych
• Mostek
• Żebra
• Spojenie łonowe

91. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Mięśnie czworoboczne – część szyjna
• Między łopatkami a kręgosłupem
• W obrębie części lędźwiowej kręgosłupa
• W obrębie pośladków

92. Wskazania

WSKAZANIA
• Złamania i zwichnięcia kręgosłupa
• Zmiany zwyrodnieniowe chrząstek i stawów kręgosłupa
• Przewlekłe zapalenie stawów kręgosłupa
• Wady postawy

93. Przeciwwskazania

PRZECIWWSKAZANIA
• Choroby nowotworowe
• Ostre stany zapalne rdzenia kręgowego
• Ropienie rdzenia kręgowego
• Ostre stany zapalne stawów i tkanek miękkich kręgosłupa

94. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Określenie zmian odruchowych
• Masaż kręgosłupa
• Masaż grzbietu po obu stronach (Th11-L1, Th4-Th6)
• Masaż kości krzyżowej
• Masaż pośladków (k. biodrowe, krętarze)
• Masaż okolicy łopatkowej po obu stronach
• Masaż mięśni czworobocznych i karku

95. Pozycja siedząca

POZYCJA SIEDZĄCA
• Masaż mięśni biodrowo lędźwiowych
• Wstrząsanie miednicy
• Masaż mostka
• Masaż mięśni międzyżebrowych
• Sprężynowanie klatki piersiowej

96. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• Mięśnie nad i podgrzebieniowe – drętwienie i mrowienie kończyny górnej –
masaż okolicy dołu pachowego
• Masaż karku i segmentów szyjnych – bóle i zawroty głowy – masaż skroni i
głaskanie gałek ocznych

97.

• U chorych ze schorzeniami serca – masaż pasma dolnego mięśnia
czworobocznego po stronie lewej – napad dusznicy bolesnej – masaż okolicy
mostkowej po stronie lewej, dolnego brzegu klatki piersiowej.

98.

• Połączenia mostka z żebrami – uczucie pragnienia i dławienia – masaż okolicy
C7
• U chorych ze schorzeniami żołądka, po masażu mięśnia podgrzebieniowego –
bóle żołądka – masaż dolnego brzegu klatki piersiowej, po stronie lewej, dolnej
części klatki piersiowej do mostka

99.

• Masaż grzbietu część dolna oraz miednicy- bóle w okolicy pęcherza
moczowego – masowanie powłok brzusznych

100. Uwagi końcowe

UWAGI KOŃCOWE
• Zabieg 3 razy w tygodniu
• Czas zabiegu 25-35 minut
• 10 zabiegów bez efektu, kolejne 10
• W razie wykonania zbyt dużej liczby zabiegów możemy spowodować
wystąpienie nowych zmian odruchowych, należy zastosować przerwę 14dniową, po której możemy przystąpić do następnej serii masaży.

101.

Choroby stawów łokciowych,
przedramion i rąk

102. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Okolica karku C3
• Wzdłuż kręgosłupa Th6-Th7
• Z tyłu na ramieniu C8, Th1-Th2
• Poniżej obojczyka TH2
• Okolica mięśnia naramiennego C5
• Na ramieniu od przodu Th2
• Na przedramieniu od strony dłoniowej C6, Th1

103. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Między kręgosłupem a łopatką Th3-Th6
• Poniżej grzebienia łopatki Th4-Th5
• Na łukach żebrowych Th5-Th7
• Na ramieniu od przodu C5, Th2
• Dół łokciowy C6, Th1
• Na przedramieniu po stronie łokciowej Th1
• W stawie nadgarstkowym po stronie dłoniowej C6, C8

104. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• Mięsień płatowy głowy C3
• Mięsień czworoboczny C3-C4
• Mięsień równoległoboczny Th3-Th4
• Miesień podgrzebieniowy Th4-Th5
• Mięsień naramienny C5
• Mięsień dwugłowy ramienia C5, Th2
• Mięsień promieniowy C6
• Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka Th1

105.

• Mięsień przywodziciel kciuka C6
• Mięśnie międzykostne dłoniowe i grzbietowe C6-C8

106. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Grzebień łopatki
• Obojczyk
• Mostek
• Nadkłykcie promieniowy i łokciowy kości ramiennej
• Wyrostki rylcowate kości promieniowej i łokciowej
• Kości śródręcza

107. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Tkanka łączna między kręgosłupem a łopatką
• Mięsień podgrzebieniowy
• Mięsień ramienno - promieniowy
• Mięsień przywodziciel kciuka

108. Wskazania

WSKAZANIA
• Stany pourazowe mięśni stawów i kości kończyn górnych
• Stany po zapaleniu stawów, więzadeł, ścięgien i mięśni z upośledzeniem
funkcji
• Zmiany zwyrodnieniowe kończyn górnych
• Stany po zapaleniu nerwów obwodowych

109. Przeciwwskazania

PRZECIWWSKAZANIA
• Ostre stany zapalne

110. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Określenie zmian odruchowych
• Masaż kręgosłupa
• Masaż grzbietu po stronie chorej
• Masaż okolicy łopatkowej po stronie chorej
• Masaż mięśnia czworobocznego po stronie chorej

111. Pozycja siedząca

POZYCJA SIEDZĄCA
• Masaż mostka
• Masaż mięśnia naramiennego
• Masaż ramienia
• Masaż stawu łokciowego
• Masaż przedramienia
• Masaż stawu nadgarstkowego
• Masaż ręki

112. Uwagi końcowe

UWAGI KOŃCOWE
• Pierwsze 3-4 zabiegi można ograniczyć do masażu kręgosłupa, grzbietu, okolicy
łopatkowej i mięśnia czworobocznego
• Po ustąpieniu napięć w mięśniach przedramienia można dołączyć ćwiczenia
bierne i czynne stawów łokciowego, nadgarstkowego oraz palców ręki

113.

• Zabiegi wykonu jemu co drugi dzień
• Czas zabiegu 10-20 minut

114.

Choroby naczyń obwodowych kończyn
dolnych

115. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Okolica lędźwiowa wzdłuż kręgosłupa L1-L2
• Poniżej dołu podkolanowego S1-S2
• Przednio-przyśrodkowa strona uda L3

116. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Okolica kości krzyżowej i pośladka L3-L4, S1—S2
• Boczna strona uda L2-L3
• Wzdłuż fałdu pośladkowego S2-S3
• Dół podkolanowy S1-S2
• Przednia strona uda L2-L3
• Powyżej rzepki L3-L4
• Przednia strona podudzia L4-L5

117. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• Mięsień krzyżowo - guziczny grzbietowy S3-S4
• Mięsień pośladkowy wielki L3-L4, S1-S2
• Mięsień obszerny boczny L4
• Mięsień obszerny przyśrodkowy L3

118. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Kość krzyżowa
• Grzebień kości biodrowej

119. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Miesień pośladkowy
• Obszar strefy łącznotkankowej na podudziu

120. Wskazania do masażu

WSKAZANIA DO MASAŻU
• Stany po zakrzepowym zapaleniu żył
• Żylaki – powyżej miejsca występowania
• Choroby Buergera
• Miażdżycowe stwardnienia tętnic
• Choroba Raynauda
• Stwardnienie tętnic w cukrzycy
• Guzkowate zapalenie naczyń

121. Przeciwwskazania do masażu

PRZECIWWSKAZANIA DO MASAŻU
• Żylaki – okolica występowania
• Zakrzepowe zapalenie żył
• Choroba zwyrodnieniowa tętnic

122. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Określenie zmian odruchowych
• Masaż kręgosłupa
• Masaż grzbietu po stronie chorej
• Masaż kości krzyżowej
• Masaż pośladka po stronie chorej
• Masaż grzebienia kości biodrowej

123. Pozycja leżenia na plecach

POZYCJA LEŻENIA NA PLECACH
• Masaż kończyny dolnej chorej – tylko technika głaskania, czasami wibracja

124. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• Dolne segmenty lędźwiowe w obrębie grzbietu i miednicy – tępe bóle w
okolicy pęcherza moczowego – masaż powłok brzusznych ze szczególnym
uwzględnieniem podbrzusza

125. Uwagi końcowe

UWAGI KOŃCOWE
• Zabiegi 3 razy w tygodniu
• Czas zabiegu 20 minut
• 20 zabiegów, przerwa 14 dni, kolejna seria
• Przy żylakach kończyny dolnej masujemy miejsca powyżej ich występowania

126. Choroby stawów biodrowych i ud

CHOROBY STAWÓW BIODROWYCH I
UD

127. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Poniżej grzebienia biodrowego L1
• Obszar pośladka S2-S3
• W pasmie ścięgnistym biodrowo-piszczelowym L3

128. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Okolica pośladkowa L3-L4, S1-S2
• Wzdłuż fałdu pośladkowego S2-S3
• Okolica pachwiny L1-L2
• Okolica krętarza większego kosci udowej L1-L2

129. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• Mięsień krzyżowo-guziczny grzbietowy L2, S2-S3
• Mięsień pośladkowy wielki L3-L4, S1-S3
• Mięsień biodrowo-lędźwiowy Th10-Th12, L1
• Mięsień obszerny boczny L4
• Mięsień krawiecki L2-L3
• Mięsień smukły L2-L3

130. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Grzebień kości biodrowej
• Kość krzyżowa
• Kość łonowa
• Krętarz większy kości udowej

131. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Mięsień krzyżowo- guziczny grzbietowy
• Mięsień pośladkowy wielki

132. Wskazania do masażu

WSKAZANIA DO MASAŻU
• Stany pourazowe mięśni, stawów i kości kończyn dolnych
• Stany po zapaleniu stawów, mięśni, więzadeł i ścięgien z upośledzeniem ich funkcji
• Zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych
• Stany po urazach i zapaleniach nerwów obwodowych
• Przykurcze w stawach biodrowych

133. Przeciwwskazania do masażu

PRZECIWWSKAZANIA DO MASAŻU
• Ostre stany zapalne mięśni, stawów i kości kończyn dolnych
• Choroby zakaźne
• Nowotwory miednicy i kończyn dolnych

134. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Określenie zmian odruchowych w poszczególnych tkankach

135. Ułożenie przodem

UŁOŻENIE PRZODEM
• Masaż kręgosłupa L
• Masaż grzbietu odcinka L po chorej stronie
• Masaż kości krzyżowej
• Masaż pośladka po stronie chorej

136. Pozycja siedząca

POZYCJA SIEDZĄCA
• Masaż grzebienia biodrowego po stronie chorej
• Masaż mięśnia biodrowo-lędźwiowego po stronie chorej
• Wstrząsanie miednicy

137. Leżenie tyłem

LEŻENIE TYŁEM
• Masaz uda – przede wszystkim przednia o boczne strony uda

138. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• Przy masażu segmentów L i miednicy może pojawić się tępy ból w okolicy
pęcherza moczowego
• Zalecany jest masaż powłok brzusznych z podbrzuszem – głaskanie, rozcieranie

139. Uwagi końcowe

UWAGI KOŃCOWE
• Zabiegi co drugi dzień
• 10-15 masaży
• Czas zabiegu około 20 minut
• Zabiegi uzupełniające

140.

Choroby stawów kolanowych,
podudzi i stóp

141. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Poniżej grzebienia biodrowego L1
• Okolica pośladka S3-S4
• Tylna powierzchnia uda S2
• Pasmo biodrowo-piszczelowe L3
• Część przedni-przyśrodkowa uda L2

142. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Okolica pośladkowa L3-L4, S1-S2
• Wzdłuż fałdu pośladkowego S2-S3
• Pasmo biodrowo-piszczelowe L3
• Okolica krętarza większego kości udowej L1-L2
• Okolica pachwiny L1-L2
• Dół podkolanowy S1-S2
• Okolica ścięgna Achillesa

143. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• Mięsień krzyżowo - guziczny grzbietowy L2, S2-S3
• Mięsień pośladkowy wielki L3-L4, S1-S2
• Mięsień obszerny boczny L4
• Mięsień smukły L2-L3
• Mięsień krawiecki L2-L3
• Mięsień brzuchaty łydki S1-S2
• Mięsień płaszczkowaty S1-S2
• Mięsień piszczelowy przedni L5

144. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Grzebień biodrowy
• Kość krzyżowa
• Krętarz większy kości udowej
• Kość piszczelowa

145. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Mięsień krzyżowowo - guziczny grzbietowy
• Mięsień pośladkowy wielki
• Mięsień brzuchaty łydki
• Mięsień piszczelowy przednio

146. Wskazania do masażu

WSKAZANIA DO MASAŻU
• Stany pourazowe mięśni, stawów i kości kończyn dolnych
• Stany po zapaleniu stawów, mięśni, więzadeł i ścięgien z upośledzeniem ich funkcji
• zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych i skokowych
• Przykurcze w stawach kolanowych i skokowych
• Stany po urazach i zapaleniach nerwów obwodowych

147. Przeciwwskazania

PRZECIWWSKAZANIA
• Ostre stany zapalne mięśni, stawów i kości kończyn dolnych
• Choroby zakaźne
• Nowotwory miednicy i kończyn dolnych

148. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Określenie zmian odruchowych
• Masaż kręgosłupa L-S
• Masaż grzbietu odcinek L-S po stronie chorej
• Masaż kości krzyżowej
• Masaż pośladka po stronie chorej

149. Pozycja leżenie na plecach

POZYCJA LEŻENIE NA PLECACH
• Masaż uda
• Masaż stawu kolanowego
• Masaż podudzia
• Masaż stawu skokowego
• Masaż stopy

150. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• Segmenty lędźwiowe - tępe bóle okolicy pęcherza moczowego – masaż
powłok brzusznych - podbrzusze

151. Uwagi końcowe

UWAGI KOŃCOWE
• Zabieg co drugi dzień
• Czas 25 minut
• 10-20 masaży
• Dodatkowo ćwiczenia bierne i czynne stawów kolanowych i skokowych

152. Choroby płuc i opłucnej

CHOROBY PŁUC I
OPŁUCNEJ

153. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Górna część łopatek Th2-Th3
• Łuki żebrowe od tyłu Th8-Th10
• Okolica obojczyków C4, Th2
• Mostek Th2-Th4
• Łuki żebrowe od przpdu Th8-Th10

154. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Okolica karku C3
• Między łopatkami a kregosłupem Th3-Th5
• Wzdłuż kręgosłupa Th3-Th9
• Łuki żebrowe od tyłu Th8-Th10

155. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Poniżej obojczyków Th2
• Mostek Th2-Th5
• Okolica mięśni piersiowych Th3-Th4
• Łuki żebrowe od przodu Th8-Th10

156. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• M. płatowe głowy C3
• M. czworoboczne C3-C4
• M. podgrzebieniowe Th3-Th4
• M. równoległoboczne Th3-Th4, Th6-Th7
• M. m-o-s C3
• M. piersiowe większe Th3-Th4
• M. międzyżebrowe Th6-Th9

157. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Łopatki
• Obojczyk
• Mostek
• Żebra

158. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Wał mięśnia czworobocznego
• Poniżej obojczyków
• Na łukach żebrowych

159. Wskazania do masażu

WSKAZANIA DO MASAŻU
• Przewlekłe nieżyty dróg oddechowych
• Roztrzenie oskrzeli bez podwyższonej temperatury ciała
• Dychawica oskrzelowa na tle uczuleniowym
• Stany po zapaleniu płuc i opłucnej
• Rozedma płuc

160. Przeciwwskazania do masażu

PRZECIWWSKAZANIA DO MASAŻU
• Ostre stany zapalne płuc i opłucnej
• Nowotwory klatki piersiowej
• Choroby zakaźne

161. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Masaż przeprowadzamy tylko w pozycji siedzącej

162. Część wstępna

CZĘŚĆ WSTĘPNA
• Masaż kręgosłupa
• Masaż mostka
• Masaż mięśni międzyżebrowych
• Masaż dolnego brzegu klatki piersiowej po stronie lewej

163. Część zasadnicza

CZĘŚĆ ZASADNICZA
• Masaż kręgosłupa
• Masaż grzbietu
• Masaż okolicy łopatkowej
• Masaż mięśni czworobocznych
• Masaż m-o-s
• Masaż mostka
• Masaż mięśni piersiowych większych

164.

• Masaż mieśni międzyżebrowych
• Sprężynowanie klatki piersiowej
• Wibracja klatki piersiowej
• Masaż lewego dolnego brzegu klatki piersiowej

165. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• U pacjentów z chorobami serca, po masażu segmentów Th3-Th5 może
wystąpić napad dusznicy – należy przeprowadzić masaż mostka oraz lewej
połowy klatki piersiowej.

166.

• Masaż okolicy mostkowej może wywołać uczucie pragnienia i dławienia –
zaleca się wykonanie masażu głębokich warstw tkanek w okolicy C7 (głaskanie)
• Masaż przestrzenie międzyżebrowych w segmentach Th6-Th9 może wywołać
dolegliwości ze strony serca – wskazane jest zastosowanie masażu na dolnym
lewym brzegu klatki piersiowej.

167. Uwagi końcowe

UWAGI KOŃCOWE
• Zabiegi wykonujemy 3 razy w tygodniu
• Czas trwania części wstępnej wynosi 10 minut, a części zasadniczej 35 minut
• W zależności od schorzenia i jego czasu trwania liczba masaży jest różna. W
świeżych stanach poprawa następuje po 5 zabiegach, w stanach przewlekłych
około 20 masaży.

168. Choroby dwunastnicy i jelit

CHOROBY
DWUNASTNICY I JELIT

169. Zmiany w tkance skórnej

ZMIANY W TKANCE SKÓRNEJ
• Z prawej strony kręgosłupa Th2-Th3
• Po obu stronach kręgosłupa Th10-Th12
• Powyżej prawego obojczyka C4
• W obrębie mięśnia prostego brzucha po stronie prawej Th9-Th10, Th11-Th12

170. Zmiany w tkance łącznej

ZMIANY W TKANCE ŁĄCZNEJ
• Okolica karku i mięśni czworobocznych C3
• Po obu stronach kręgosłupa Th10-Th12
• Między kręgosłupem a grzebieniem biodrowym L2
• Od kości krzyżowej do krętarzy większych S1-S3
• Wewnętrzna powierzchnia ud S3

171.

• W obrębie mięśnia prostego brzucha po stronie prawej Th9-Th10, Th11-Th12
• Prawe i lewe podbrzusze L1-L2

172. Zmiany w tkance mięśniowej

ZMIANY W TKANCE MIĘŚNIOWEJ
• Mięśnie czworoboczne C3-C4
• Mięśnie najdłuższe grzbietu Th10-Th12
• Mięśnie krzyżowo-grzbietowe L2, S2
• Mięsień prosty brzycha po stronie prawej Th9-Th11
• Mięśnie biodrowe Th12-L1

173. Zmiany okostnowe

ZMIANY OKOSTNOWE
• Kość krzyżowa
• Kosć biodrowa
• Kość łonowa
• Dolne żebra

174. Punkty maksymalne

PUNKTY MAKSYMALNE
• Mięśnie najdłuższe grzbietu
• Mięśnie krzyżowo-grzbietowe
• Mięsień prosty brzucha po stronie prawej

175. Wskazania do masażu

WSKAZANIA DO MASAŻU
• Wrzód dwunastnicy
• Przewlekłe zaparcia
• Biegunki o niezakaźnej etiologii
• Przewlekłe zapalenie jelit

176. Przeciwwskazania do masażu

PRZECIWWSKAZANIA DO MASAŻU
• Zapalenie wyrostka robaczkowego
• Zapalenie otrzewnej
• Zapalenie trzustki
• Stany ropne wymagające interwencji chirurgicznej
• Zapalenie wątroby
• Nowotwory jamy brzusznej

177. Technika masażu

TECHNIKA MASAŻU
• Określenie zmian odruchowych
• Część wstępna

178. Część wstępna

CZĘŚĆ WSTĘPNA
• Masaż kręgosłupa
• Masaż grzbietu
• Część wstępna – około 5 zabiegów, po usunięciu napięć powierzchownych
rozpoczynamy część zasadniczą.

179. Część zasadnicza

CZĘŚĆ ZASADNICZA
• Leżenie na brzuchu:
• Masaż kręgosłupa
• Masaż grzbietu
• Masaż mieśnia czworobocznego
• Masaż kości krzyżowej
• Masaż pośladków

180. Pozycja siedząca

POZYCJA SIEDZĄCA
• Masaż grzebieni biodrowych
• Masaż mięśni biodrowo-lędźwiowych
• Wstrząsanie miednicy
• Masaż powłok brzusznych

181. Przesunięcia odruchowe

PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
• Masaż segmentów Th i L może spowodować bóle w okolicy pęcherza
moczowego – należy wykonać masaż powłok brzusznych i
podbrzusza(głaskanie, rozcieranie, wibracja)

182. Uwagi końcowe

UWAGI KOŃCOWE
• Zabiegi części wstępnej wykonujemy co drugi dzień , a części zasadniczej dwa
razy w tygodniu.
• Czas trwania pierwszego etapu wynosi około 10 minut, a drugiego około 25
minut.
• W zależności od schorzenia i jego czasu trwania w części wstępnej stosujemy
3-5 masaży, a w części zasadniczej 15-20