Zastosowanie bielizny i materiałów opatrunkowych w stomatoogii

1.

Materiały
opatrunkowe i
zastosowanie bielizny
w stomatologii
oraz higiena osobista
i ubiór asystentki
stomatologicznej

2.

Praca zabiegowa w stomatologii wymaga od
personelu stomatologicznego znajomości i
przestrzegania aktualnie obowiązujących
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W
gabinecie należy stworzyć takie warunki i
sposoby zapobiegania, które będą chronić
pacjentów i personel przed powstawaniem i
rozprzestrzenianiem się infekcji.

3.

W gabinecie stomatologicznym pacjenci i
personel narażeni są na zakażenia wywołane
drobnoustrojami występującymi we krwi, na
błonie śluzowej jamy ustnej, w tkankach zębów
i w wydzielinie układu oddechowego. Do
drobnoustrojów tych zaliczyć można wirusy
grypy, HBV, HCV i HIV, SARS COV2,
cytomegalii, opryszczki, bakterie
chorobotwórcze i grzyby. Mikroorganizmy te
przenoszone mogą być na rękach personelu,
narzędziach, sprzęcie, a także w
zanieczyszczonym powietrzu i wodzie.

4.

Specjalne odkażanie i wyjaławianie w autoklawach, włączanie
lamp bakteriobójczych, wietrzenie gabinetu po przyjęciu
pacjentów chorych zakaźnie powinno być obowiązkowe.
Wskazane i obowiązujące są także szczepienia ochronne
personelu przeciw WZW B. Skażenie bakteryjne powietrza,
jakie powstaje wewnątrz zamkniętych pomieszczeń,
nieodłącznie związane z wykonywaniem codziennych
czynności stomatologicznych, może być przyczyną infekcji.
Niektóre zabiegi np. opracowywanie ubytków i filarów
protetycznych, usuwanie złogów nazębnych, wykonywane są
narzędziami rozpylającymi (końcówki trubinowe i
wolnoobrotowe, narzędzia ultradźwiękowe, narzędzia do
polerowania i rozpylacze powietrza), powodują rozsiew licznej
flory bakteryjnej z jamy ustnej. Aerozole powstające podczas
zabiegów mogą powodować infekcje wśród pacjentów i
personelu, dlatego konieczne jest ograniczenie stężenia
bakteryjnego.

5.

Można to osiągnąć przez:
1. oczyszczanie powietrza- zapewnienie
dobrego wietrzenia (klimatyzacja),
zmniejszającego obciążenie bakteriami
zawieszonymi w powietrzu
2. redukcję emisji (odpowiednia higiena jamy
ustnej i stosowanie płukanek
antyseptycznych przed leczeniem),
używanie narzędzi zmniejszających
powstawanie aerozoli w jamie ustnej
3. oczyszczanie sprzętu i urządzeń z
bakteryjnych substancji przenoszonych
przez powietrze (dezynfekcja środkami
chemicznymi i fizycznymi, lampami

6.

Bezpieczeństwo pracy zapewnia, w dużym stopniu, stosowanie
sprzętu i materiałów jednorazowego użycia, takich jak:
1. sterylne strzykawki i igły iniekcyjne
2. tampony, gaziki, wałeczki, prostokąty
3. rękawice ochronne
4. maski, osłonki i okulary ochronne
5. kubki, ślinociągi i ssaki
6. śliniaki i serwety papierowo-foliowe
7. ręczniki papierowe
8. fartuchy, torebki i rękawy ochronne papierowo-foliowe
9. opakowania zabezpieczające powierzchnie zabiegowe narzędzi

7.

Obecnie dostępne są fabrycznie
przygotowane, sterylne i odpowiednio
pakowane materiały opatrunkowe i bielizna
zabiegowa do jednorazowego użycia.
Asortyment tego rodzaju środków
zabezpieczających jest coraz szerszy, a
korzystanie z nich znacznie usprawnia pracę,
czyni ją estetyczniejszą i bezpieczniejszą

8.

Bielizna zabiegowa
Bieliznę zabiegową (operacyjną) używaną w
gabinetach stomatologicznych wszystkich
specjalności stanowią: prześcieradła,
podkłady, ręczniki, ściereczki, serwety i
serwetki, fartuchy, czepki, maski, pokrowce
(ochraniacze) na instrumenty i aparaty.

9.

Materiały opatrunkowe
są to produkty o właściwościach ochronnych i
leczniczych przeznaczone do pokrywania ran lub
zmienionej powierzchni skóry, wchłaniania wydzielin
tkankowych, zabezpieczania przed zainfekowaniem.
Ze względu na ich przeznaczenie są wytwarzane z
surowców wysokiej jakości, spełniających surowe
wymagania jakości medycznej. Do wykonywania
materiałów opatrunkowych wykorzystywanych do
zabiegów stomatologicznych stosuje się watę, gazę i
ligninę.

10.

Wymagania stawiane materiałom
opatrunkowym
Stosowanie opatrunku ma na celu okresowe zastąpienie funkcji
pełnionych przez skórę do czasu zagojenia się rany, tj.:
-ochronę rany przed działaniem czynników zewnętrznych (mechanicznych,
chemicznych i innych),
-zapewnienie czystości rany,
-zapewnienie odpowiedniego dla procesów gojenia środowiska wewnątrz
rany (wilgotność, temperatura i in.),
-wchłanianie krwi i wysięku,
-zmniejszenie obrzęku i bolesności rany,
-ograniczenie powierzchni martwicy,
-minimalizację blizn,
-unieruchomienie uszkodzonych tkanek

11.

Z tego względu materiał opatrunkowy powinien być
wykonany z surowców o określonej chłonności,
przepuszczalności gazów, nieprzywierających do rany.
Pojęcie chłonności określa zdolność materiału
opatrunkowego do absorbowania wydzieliny z rany. W
celu oczyszczenia rany i zabezpieczenia przed
wtórnym zakażeniem korzystne jest stosowanie
materiałów zatrzymujących wysięk w swojej strukturze
(np. opatrunki hydrokoloidowe, hydrożelowe,
alginianowe). Kompresy gazowe, włókninowe,
kombinowane oraz opatrunki piankowe charakteryzują
się dobrymi właściwościami chłonnymi. Jednak ze
względu na rozbudowaną przestrzeń kapilarną i
wywieranie efektu ssania mogą powodować
zwiększone wydzielanie wysięku z rany.

12.

Wata
Służy do przygotowania kulek i kuleczek
stosowanych do przemywania ubytków
próchnicowych, sączków do leczenia
kanałowego zębów oraz wacików, które
nasącza się płynem odkażającym i przemywa
nimi ampułkę oraz miejsce wkłucia igły
iniekcyjnej Z odpowiedniej ilości waty formuje
się luźne kulki (ok. 1X1cm) oraz kuleczki
(ok.1X1mm). Przygotowanie sączków polega
na nawijaniu małego paseczka waty na igłę
Millera. Przygotowane materiały poddaje się
sterylizacji w autoklawie. Dostępne są również
gotowe sterylne materiały, fabrycznie

13.

Gaza
Gazy używa się do wykonywania gazików, tamponów, sączków,
opatrunków uciskowych, stosowanych w chirurgii stomatologicznej i
periodontologii.
Gaziki wykonuje się z płatka gazy (ok. 8X8cm lub 10X10cm),
której brzegi składa się do środka, a następnie wpół do uzyskania
gazików o wymiarach 4X4cm lub 5X5cm.
Tampony wykonuje się z płatka gazy ok. 8X8cm przez złożenie
górnego i dolnego brzegu do środka. Potem zwija się gazę tak, aby jej
końce były schowane do środka.
Sączki robi się z wąskiego paska gazy szerokości 2-3cm. Brzegi
należy złożyć z dwóch stron do środka, całość złożyć wpół i ciasno
nawinąć na siebie.
Opatrunki uciskowe wykonuje się z odpowiedniej wielkości płata
gazy, następnie wkłada się do środka kawałek ligniny lub waty i
dokładnie zwija. W celu lepszego umocowania wkładki z waty wolne
końce gazy należy przeciąć przez środek i zawiązać.

14.

Lignina
stosuje się ją do wykonywania różnej wielkości wałeczków
(kwadracików, prostokątów) mających na celu ochronę zębów przed
dostępem śliny oraz płatów do przykrywania lub zawijania narzędzi.
Zwijając płatek ligniny w rulonik za pomocą np. łopatki metalowej, a
następnie tnąc go nożyczkami otrzymuje się odpowiedniej wielkości
wałeczki (ok.2X1cm lub 3X1cm). Złożenie kilku płatów ligniny i
odpowiednie ich pocięcie pozwoli uzyskać kwadraty wielkości 2X2cm lub
prostokąty wielkości 3X4cm.
Narzędzia czasami przykrywa się lub zawija w kilka złożonych płatów
ligniny. W tym celu tnie się prostokątne płaty o wymiarach ok. 15X20cm

15.

Higiena osobista i ubiór asystentki
stomatologicznej
Oczy i twarz- należy chronić przez zakładanie
odpowiednich osłon, okularów i masek
ochronnych.
Źródłem zakażenia pacjenta i personelu od
pacjenta mogą być nie tylko instrumenty, ale
również ręce i powierzchnie wokół pacjenta.
Warunkiem zachowania odpowiedniego
poziomu higieny w gabinecie
stomatologicznym jest zorganizowanie
zaplecza gabinetu oraz przestrzeni wokół

16.

Sprzęt, instrumenty i materiały przygotowane do
zabiegu powinny znajdować się w części czystej.
Narzędzia po użyciu powinny być umieszczone w
części brudnej gabinetu, gdzie należy je poddać
dezynfekcji, umyciu i przygotowaniu do
sterylizacji. Zapewnia to jednokierunkowy obieg
narzędzi i wyklucza mieszanie wyrobów brudnych
i jałowych.
Powierzchnie narażone na osiadanie aerozolu
rozpylanego z jamy ustnej należy dezynfekować
po każdym pacjencie i w ten sposób zapobiec
przenoszeniu infekcji.

17.

Ręce- muszą być czyste i odpowiednio
pielęgnowane, paznokcie krótko obcięte,
nielakierowane.
Przed przystąpieniem do mycia rąk należy
zdjąć biżuterię. Ręce należy myć pod bieżącą
wodą. Higieniczne mycie rąk powinno trwać co
najmniej 30s. Po umyciu należy je dokładnie
spłukać i wysuszyć.
Gumowe rękawice sterylne, jednorazowe
należy stosować obowiązkowo do czynnej
asysty, wykonywania zabiegów, a niesterylne
do odkażania narzędzi i urządzeń
stomatologicznych.

18.

Odzież ochronna- fartuch musi być czysty,
powinien dokładnie osłaniać odzież osobistą. Po
zabrudzeniu fartuch należy odkazić, a
następnie wyprać.
Buty- powinny być zawsze wygodne,
najlepiej medyczne, ponieważ praca asystentki
jest bardzo obciążająca dla kończyn dolnych.
Włosy- powinny być krótko obcięte lub
upięte, osłonięte czepkiem tak aby nie wpadały
w oczy czy nie wkręciły się w wiertarkę podczas
pracy.