Полиомиелит ауруы

1. Slayt 1

Тақырыбы: Полиомиелит ауруы
Орындаған: Хюсеинова Б.
Розибаева Ш.
Камаладдин М.
Қабылдаған:Шарабитдинова Г.
Топ: СТК -329
Факультет: Медицина

2. Жоспар

I Кіріспе
II Негізгі бөлім
Эпидемиологиясы
Этиологиясы
Патогенезі
Клиникалық көрінісі
Менингиалдық симптомдар
Диагностикасы
Полимиелит емі, профилактикасы және алдын алу
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер

3. Кіріспе

Полиомиелит – (грек. polіos — сұр зат және myelіtіs —
жұлынның қабынуы) — негізінен орталық жүйке
жүйесін зақымдайтын жұқпалы ауру. Аурудың
қоздырғышы — полиовирус. Полиомиелит кезінде
көбіне жұлынның сұр заты зақымданып, ол барлық
жүйке жүйесін ауруға шалдықтырады. Ол әсіресе 2
жасқа дейінгі балаларда көп кездеседі. Бұл ауру жұқпалы
инфекция арқылы беріледі, суық тигендегі сияқты мұнда
да қызу кетеріледі, құсып, іші етеді, бұлшық еттері
ауырады. Бірнеше күн бойы баланың дені сау сияқты
болып көрінеді. Кейде денесінің жартысы әлсіреп сал
болып қалады. Мұндай жағдай көбінесе бір аяқта немесе
екі аяқта бірден байқалады. Уақыт өткен сайын аяқтың
әлсіреп семген жағы жіңішкеріп, екіншісіне қарағанда
кеми түседі.

4. Эпидемиология.

Аурудың көзі – ауру бала және вирус
тасымалдаушылар (3-5 айға дейін) жұқпалы
болып саналады. Таралу жолдары –ауыз
арқылы (ластанған тамақ, кір қолдар, су
арқылы). Аурудың алғашқы 1-2 аптасында
тыныс жолдары арқылы да жұғады. Ауру жаз,
күз айларында жиірек кездеседі.

5. Этиологиясы

Полиомиелит қоздырғышы энтеровирус
туыстастығына жататын полиовирус болып
табылады. Вирус сыртқы ортада тұрақты: Суда
100 тәулік Нәжісте 6 ай Жеміс –жидекте 3-4 ай
Көптеген антибиотиктерге және қышқылға
төзімді. Қайнаған кезде және ультрафиолет
сәулесі әсерінен жойылады.

6. Slayt 6

7. Патогенезі

Вирус ауыз арқылы түседі Ішекте вирус көбейеді
Инкубациялық кезең 5-12 күн Вирус нерв жүйесін
бірнеше сағатта зақымдап толық паралич туғызу
мүмкін. Көбінесе 5 жасқа дейінгі балаларда вирус
қауіпті. Ал ересектерге аса қауіпті емес. Вирус
организмге тыныс жолдары және ас қорту
ағзаларының шырышты қабаттары арқылы еніп, сол
жерде өсіп-өніп, көбейеді. Одан әрі қанға өтеді де,
қан арқылы жұлынның сұр затына шоғырланып, оны
зақымдайды. Соның салдарынан жұлыннан
тарайтын нерв талшықтарының қызметі бұзылып,
бұлшық еттерінің парез, параличтері басталады.
Патологиялық өзгеріске сонымен бірге сопақша ми,
орта және аралық ми да ұшырайды.

8. Полиомиелит вирусы келесідей тізбек бойынша орталық жүйке жүйесіне әсер етеді

Ауыз – жұтқыншақ жолы
Шырышты қабаты
Лимфатикалық жүйе
Қан нерв (жүйке) жүйесі

9. Полиомиелит жіктелуі

10. Slayt 10

11. Клиникалық көрінісі

Иннапаранттық. Клиникалық көрініс бермейді,
уақытша вирусқа қарсы антиденелердің пайда болуымен
сипатталды. Абортивті. Менингиалдық және
менингорадикулярлық синдромдар арқылы білінеді.
Менингиалдық түрі. Ми қабықтарының зақымдануы
білінбейді. Катаральды белгілер көрініс береді. Ас
қорыту ағзалары функциясының бұзылуы:
Құрсақ ауру
Іш өту
Бас ауру
Жалпы улану белгілері
Адинамия

12. Менингиалдық симптомдар

Сырқаттың жағдайы нашарлайды
Мойын тұсының, арқаның, қол – аяқтардың
ауруы
Бұлшық еттердің тартылуы
Ласег, Керниг симптомдары
Нистагм
Гиперрефлексия

13. Slayt 13

Салдану түрі:
1-салдану алды
2-салдану
3-қалыпқа келу
4-резидуалдық
Салдану алды кезеңінің клиникалық көрінісі.
Дене қызуы
Катаральдық белгілер
Ішек –қарын бұзылыстары
Бұлшықеттердегі ауырсыну
Жекеленген б.е жыбырлауы

14. Slayt 14

Салдану кезеңі. Клиникасы зақымдану үрдісінің
нерв жүйесінде орналасуына байланысты.
Жұлындық түрі: Алдыңғы мүйізіндегі
мотонейрондардың зақымдануынан болады.
Зақымдану деңгейі:
Мойын
Кеуде
Бел
Қосарланған

15. Slayt 15

16. Slayt 16

Булбарлық түрі.
Дем алу , жұтыну , дыбыстау бұзылыстары
Вазомоторлық дақтар пайда болуы
Цианоз
Тахикардия немесе брадикардия
АҚ жоғарлауы, кейін төмендеуі
Булбожұлындық. Тыныс алуға қатысты бұлшық еттер
салдануы. Дене және қол – аяқ бұлшық еттер парезі мен
салдануы.
Понтиндік түрі. Варолиев көпірінде орналасқан бет
нерві ядросының оқшау зақымдануы салдарынан. Ым
бұлшықеті бір немесе екі жақты босаңсып салдануы.
Көпіржұлындық. Ым бұлшық еттер парезі мен дене,
қол-аяқ бұлшық еттер парезі немесе салдануы.

17. Slayt 17

Энцефалиттік түрі.
Ми қыртысы зақымдану симптомдары: естен тану ,
елестер, сандырақтау, джексондық ұстамалар.
Қыртыс асты құрылымдар зақымдануы: селк ету,
бұлшық ет тонусы бұзылуы, хорея тәрізді ,
миоклониялық, атетоидтық гиперкинездер көрініс
береді.
Полиневриттік түрі.
Нерв бағаналары басым зақымдануымен және оның
бойындағы ауырсыну
Ласег симптомы
Арефлексия

18. Slayt 18

Қалыпқа келу кезеңі
Қалыптасу үрдісі алғашқы 3-6 айда белсенді, кейін баяулап 11,5 жылға жалғасады.
Жеңіл парездер 2-4 ай ішінде қалыпты жағдайға келуі мүмкін.
Булбарлық түрде болатын жұтыну ,дыбыс шығару және дем
алу үрдісі қалпына келуі мүмкін.
Резидуалдық кезең
Бұлшық ет семуі
Вазомоторлық және секреторлық бұзылыстар
Деформациялар
Балаларда сүйектердің өсуі тежелуі
Салданған қол аяқтардың қысқаруы және көлемінің кішіреюі
Басқа жіктелу бойынша клиникасы. Жасырын кезең 2-35
күн аралығы (көбінесе 10-12 күн) болып есептеледі. Аурудың
клиникалық дамуы 4 кезеңде өтеді.

19. Slayt 19

І. Препаралитикалық кезең – 1-6 күнге созылады.
Клиникалық белгілері жоғарғы тыныс жолдарының
қабынуы белгілерінен жедел басталады – дене
қызуы көтеріледі, мазасыздық, ұйқысы нашарлайды.
Кейде гастроэнтерит белгілершен жедел басталуы
мүмкін. Содан кейін барып, нерв жүйесі тарапынан
өзгерістер қосылады: Керниг – Брудзинский
симптомы, мойын етенің таралуы, гиперестезия
(тері арқылы сезінудің күшеюі), үш аяқты ошақ
симптомы (симптом Треножника). Жұлын-ми
сұйықтығын тексергенде: плеоцитоз (нейтрофилдер
саны 100-ге дейін бір мкл-де көбеюі), белок
нормада, түсі мөлдір, қысымы жоғары екені
анықталады.

20. Slayt 20

•1. По типуТипичные (с поражением
ЦНС)
•Непаралитические (менингеальная)
•Паралитические (спинальная,
бульбарная, понтинная и смешанная)
•Атипичные (без поражения ЦНС)
•Инаппарантная форма
(вирусоносительство)
•Абортивная форма (малая болезнь)
•2. По тяжестиЛегкая форма
•Среднетяжёлая форма
•Тяжёлая форма
Критерии тяжести:
•Выраженность синдрома
интоксикации
•Выраженность двигательных
нарушений
•3. По течению (характеру)Гладкое
•Негладкое
•С осложнениями
•С наслоением вторичной инфекции
•С обострением хронических
заболеваний

21. Slayt 21

ІІ. Паралитикалық кезең – бірнеше күнмен бір – екі
апта созылады. Дене қызуы төмендейді, бірақ аты айтып
турғандай бұлшық еттердің парез, параличтері
басталады. Бұл өзгеріске барлық бұлшық еттер ұшырау
мүмкін, дегенмен көбінесе аяқ бұлшық еттерінің парез,
параличтері байқалады. Сезімталдық жоғарлайды, ұстап
көргенде, қимылдатқан кезінде ауырсынады. Бұлшық
еттерде қимыл болмағандықтан, олар біртіндеп
атрофияға ұшырайды, рефлекстері де төмендеп,
жоғалады. Дем алысына қатысатын бұлшық еттер
зақымданған жағдайда, тынс тапшылығының белгіліре
пайда болады, баланың дауысы өзгереді, жүрек жұмысы
нашарлайды. Осы кезенде бала өткір тыныс тапшылығы
мен жүрек жұмысының жедел жетіспеушілігімен өліп
кетуі мүмкін. Жұлын сұйықтылығында: белок
жлоғарлайды 1,5-2%, нейтрофилдер азайады 5-10 1 мклде.

22. Slayt 22

ІІІ. Орнына келу кезеңі – жұмысы бұзылған
бұлшық еттерде қимыл пайда бола бастайды,
ауырғаны басылады, рефлекстері орнына келеді, дем
алысы жақсарады, дауысы шығады, жұтыну т.б.
қимылдар орнына келеді. Орнына келу кезені
бірінші 3-6 айға дейін жақсы қарқында өтеді де,
одан кейінгі мерзімде баяу жүреді, барлығы 2-3
жылға созылады. Ал жұлындағы өзгерістер үлкен
болса, көп жерді зақымдаса, балада өмір бойына
мүгедек қалып қояды. ІV. Қалдық өзгерістер кезеңі
– парез параличтер қайтпаса, бұлшық еттер
атрофияға ұшырап, контрактуралар мен
дефармациялар баланы мүгедекке әкеледі.

23. Диагноз қою

Эпидемиологиялық анемнез жинау; клиникалық белгілерін
ескеру (катаральды белгілерден кейін бір апта ішінде парез,
параличтер пайда болуы); лабораториялық тексеріс тер
жүргізу:
1.Жұтқыншақтан жағындыны алғашқы 5 күннен кешіктірмей
алу керек;
2.Нәжісті ауру басталғаннан 14 күнге дейінгі мерзімде
тексеріске алуға болады. арнайы шыны флаконға 4-5 гр
нәжісті жинап, резеңке қақпағының сыртынан
лейкопластырмен бекітіледі де, мұздатқышқа қойылады.
Лабораторияға 72 сағат ішінде жеткізілуі керек, тасмалдау
кезінде де температура +4, +8 градустан жоғары болмауын
қамтамасыз ету керек (жаз айларында арнайы
термоконтейнерлерде), өйткені полиомилит қоздырғыштары
жоғары температураға шыдамсыз келеді.

24. Slayt 24

3.Жұлын-ми сұйықтығы тексеріліске 2-3 рет мл
көлемінде алынып, қысымы, клеткалар мен
белоктар мөлшері анықталады;
4.Серологиялық тексерістер жүргізу үшін көк
тамырдан қан алынады (қандағы антиденелерді
анықтау, олардың титрінің келесі тексерісте
жоғарлағандығын байқау);
5.Электромиография (бұлшық ет күшін тексеру)
полиомиелитке диагноз қоюға көмектеседі.

25. Slayt 25

Дифференциальная диагностика полиомиелита[1].
Признак
Прогрессирование паралича
Лихорадка в начале
заболевания
Вялый паралич
Полиомиелит
Развивается через 24—48
часов
Высокая, сопутствует
появлению вялого паралича,
на следующий день проходит
Острый, обычно
асимметричный, затрагивает
проксимальные мышцы
Характер прогрессирования
Нисходящий
паралича
В пораженной конечности
Мышечный тонус
снижен или отсутствует
Сухожильные рефлексы
Снижены или отсутствуют
Синдром Гийена-Барре
От нескольких часов до 10
суток
Травматический неврит
после в/м инъекции
От нескольких часов до 4
суток
Поперечный миелит
От нескольких часов до 4
суток
Не часто
Отмечается до, во время и
после паралича
Редко
Острый, обычно
симметричный, затрагивает
дистальные мышцы
Острый, асимметричный,
страдает только одна
конечность
Острый, симметричный,
страдают только ноги
Генерализованная гипотония
В пораженной конечности
снижен или отсутствует
Снижен в ногах
Полностью отсутствуют
Снижены или отсутствуют
Восходящий
Сильная миалгия, боль в
Спазмы, покалывания,
Нарушения чувствительности спине, изменений
гипестезия ладоней и стоп
чувствительности нет
Только при поражении ствола Часто — VII, IX, X, XI, XII
Поражение черепных нервов
мозга
черепные нервы
В тяжелых случаях,
Только при поражении ствола
Дыхательная недостаточность
усиливается при
мозга
бактериальной пневмонии
Часто наблюдается
лабильность АД, потливость,
Вегетативные нарушения Редко
приливы, колебания
температуры тела
Умеренный лимфоцитарный Белково-клеточная
СМЖ
цитоз ≈ 10—200 мл−1
диссоциация
Нарушение мочеиспускания Редко
Обратимы
Изменения поражение
Изменение замедленное
Скорость проведения по передних столбов спинного
проведение, снижение
нервам третья неделя
мозга (в первые 2 недели —
амплитуды движений
норма)
ЭМГ на третьей неделе
Изменения
Норма
Тяжелая асимметричная
Остаточные явления через
Симметричная атрофия
атрофия мышц, позднее —
3—12 месяцев
дистальных мышц
Боль в ягодице
Сначала отсутствуют, затем
появляется гиперрефлексия
Утрата чувствительности на
ноге в соответствии с зоной
иннервации
Отсутствует
Отсутствует
Отсутствует
Иногда
Снижение температуры
пораженной конечности
Имеются
Норма
Норма или умеренный цитоз
Никогда
Имеются
Изменений может не быть,
Изменения поражение аксона исследование не имеет
диагностического значения
Норма
Норма
Умеренная атрофия только в Атрофия после многолетней
пораженной конечности
вялой параплегии

26. Полимиелит емі

Комплексті түрде жүргізілуі керек.
Орташа 2-3 апта төсек режимі
Ортопедиялық режим: ағаш тақтайда тығыз матрацта
жатқызылады.
1 кг дене салмағына 0,5-1,0мл б.е 2-3 рет гамма-глобулин
Қанға полиомиелитпен ауырғандардың 50 мл сарысуы
жіберіледі.
1.Тыныс алу бұзылыстары болса: жасанды дем алдыру.
2.Басы ауырып, құсатын болса: Аналгетиктер және
дегидратациялық ем ( диакарб)
3.Менингорадикулярлық синдром болса: Витаминдер
В1,В6,В12 және екінші апта аяқталғанда жылыту
шаралары

27. Slayt 27

Салдану кезеңі аяқталысымен және қозғалыс
функцияларының қалыпқа келу белгілері пайда
болса 3-4 апта антихолин-эстераздық препараттар
курсы – прозерин, дибазол. Қалыпқа келу кезеңінде
ауырсыну сақталса кортикостероидтар курсы.
Салдану үрдісі қалыпқа келу белгілері пайда бола
бастағанда емдік гимнастика және массаж
қолданылады.

28. Полиомиелит профилактикасы немесе алдын алу

2, 2,5 және 5 айлық нәрестелерге 3 валентті вакцинация.
1-2жас аралығында қайталамалы вакцинация
Сақтану жопдары
Бұл аурудан сақтанудың ең тиімді жолы полиомиелитке қарсы егу.
Балада суық тиген немесе аурудың басқа белгілері байқалса, қызу көтерілсе,
ешқандай дәрі екпеңіздер, бұл полиомиелит вирусын тудыруы мүмкін.
Уколдан тітіркену жеңіл полиомиелитті ауыр түріне айналдырып жіберуі
мүмкін. Өте қажет болмаса өз беттеріңізбен баланы ешқашан
шанышпаңыздар.
Суық тиген белгілері немесе қызуы бар баланы бөлек бөлмеде ұстаңыз.
Баланың қасына барған әкесі мен шешесі кейін қолын жуу керек.
2,3 және 4 айлық баланы полиомиелитке қарсы ектіруді ұмытпаңыздар.
Полиомиелиттен, сал болып қалған бала құнарлы тамақ ішуі керек, бұлшық
еттерін нығайту үшін дене шынықтыруымен айналысқаны дұрыс.
Мумкіндігінше, жүруді үйретіңіз, суретте көрсетілгендей, тік басып түруы
үшін екі тіреу дайындап беріңіз, кейін балдақ жасап беру керек Аяққа
арналған аспа бау, балдақ және басқа қосымша құралдар баланың
қимылдауына көмектеседі.

29. Қорытынды

Полиомиелит (грек. polіos — сұр зат және myelіtіs —
жұлынның қабынуы) — негізінен орталық жүйке
жүйесін зақымдайтын жұқпалы ауру. Аурудың
қоздырғышы — полиовирус. Полиомиелит кезінде
көбіне жұлынның сұр заты зақымданып, ол барлық
жүйке жүйесін ауруға шалдықтырады. Ол әсіресе 2
жасқа дейінгі балаларда көп кездеседі. Бұл ауру жұқпалы
инфекция арқылы беріледі, суық тигендегі сияқты мұнда
да қызу кетеріледі, құсып, іші етеді, бұлшық еттері
ауырады. Бірнеше күн бойы баланың дені сау сияқты
болып көрінеді. Кейде денесінің жартысы әлсіреп сал
болып қалады. Мұндай жағдай көбінесе бір аяқта немесе
екі аяқта бірден байқалады. Уақыт өткен сайын аяқтың
әлсіреп семген жағы жіңішкеріп, екіншісіне қарағанда
кеми түседі.

30. Пайдаланылған әдебиеттер

1. http://kazmedic.kz/archives/2427
2.http://tvereand.ucoz.ru/news/poliomielit_kazaksha
_departament/2014-05-24-61
3. https://kk.wikipedia.org/wiki/Полиомиелит